خاورمیانه آبستن حوادث تازه؛ اسرائیل آماده جنگ با حزب‌الله می‌شود؟

رسول سلیمی: بنیامین نتانیاهو گفته که مرحله فعلی جنگ علیه حماس در غزه در حال کاهش است و زمینه را برای اسرائیل برای اعزام سربازان بیشتر به مرزهای شمالی خود برای مقابله با گروه شبه نظامی لبنانی حزب الله آماده می کند. او در یک مصاحبه تلویزیونی طولانی تاکید کرده که ارتش به مراحل نهایی تهاجم زمینی در شهر رفح در جنوب غزه نزدیک است اما این بدان معنا نیست که جنگ علیه حماس به پایان رسیده است. اما او گفته که نیروهای کمتری در غزه مورد نیاز است و نیروهای خود را برای نبرد با حزب الله آزاد خواهد کرد.

او گفت تا زمانی که حماس به طور کامل از قدرت بیرون رانده شود، جنگ ادامه خواهد یافت. وی افزود که ارتش اسرائیل به زودی قادر خواهد بود نیروهای خود را به مرز لبنان منتقل کند، جایی که تبادل آتش با حزب الله افزایش یافته است.

نتانیاهو همچنین بار دیگر این ایده را رد کرد که تشکیلات خودگردان فلسطینی مستقر در کرانه باختری می تواند غزه را به جای حماس اداره کند.

حزب الله تقریبا بلافاصله پس از حمله حماس در ۷ اکتبر حملات به اسرائیل را آغاز کرد. اسرائیل و حزب الله از آن زمان تبادل آتش دارند که این موضوع ترس از یک جنگ تمام عیار را افزایش داده است.

اگرچه حزب الله بسیار قوی تر از حماس است و گشایش یک جبهه جدید خطر یک جنگ بزرگتر در سراسر منطقه را با مشارکت دیگر نیروهای نیابتی ایران و شاید خود ایران افزایش می دهد که می تواند باعث آسیب های سنگین و تلفات گسترده در هر دو طرف مرز شود اما مقامات اسرائیلی نیز تهدید کردند که در صورت عدم آغاز مذاکره برای دور کردن حزب الله از مرز، به لبنان حمله نظامی خواهند کرد.

این موضوع در حالی مطرح شود که یوآف گالانت برای دیدار با لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات ارشد امریکایی به واشنگتن سفر خواهد کرد.

در همین حال ایالات متحده و فرانسه تلاش های دیپلماتیک را برای جلوگیری از جنگ تمام عیار بین اسرائیل و حزب الله، هدایت می کنند. چه آنکه بالاترین مقام نظامی امریکا به اسرائیل هشدار داده که مقابله با حزب الله، ایران را تحریک خواهد کرد تا به شیوه ای که با حماس پاسخ نداده است، پاسخ دهد. تا به امروز تهاجم اسرائیل بیش از ۳۷ هزار فلسطینی را کشته، بحران انسانی به راه انداخته و باعث جنایات جنگی و اثبات نسل کشی اسرائیل در دادگاه لاهه شده است.

از سوی دیگر حملات حزب الله نسبتا محدود بوده و تاکنون به شمال اسرائیل محدود و منجر به آوارگی حدود ۶۰ هزار نفر از ساکنان منطقه مرزی شده است. از این رو مهاجران اسرائیلی خواستار اقدام دولت نتانیاهو برای وادار کردن حزب الله به عقب نشینی از مرز هستند.

تحلیلگران سیاسی می گویند مشکلات اسرائیل با لبنان از زمانی آغاز شد که ملک حسین، پادشاه فقید اردن، سازمان آزادیبخش فلسطین را که در آن زمان توسط یاسر عرفات رهبری می شد، مجبور به نقل مکان به لبنان در سال ۱۹۷۰ کرد. او این کار را به این دلیل انجام داد که سازمان آزادیبخش فلسطین از اردن به عنوان پایگاهی برای عملیات علیه اسرائیل پس از جنگ ۱۹۶۷ استفاده میکرد و باعث تلافی اسرائیل شد.

سازمان آزادیبخش فلسطین از جنوب لبنان برای حمله به اسرائیل استفاده کرد و منجر به حمله محدود اسرائیل به همسایه شمالی خود در سال ۱۹۷۸ شد و گروه های شبه نظامی فلسطینی را به شمال رودخانه لیتانی راند.

این حمله تنها تا حدی موفقیت آمیز بود. نیروهای حزب الله به زودی به سمت مرز بازگشتند و حملات خود را به شمال اسرائیل از سر گرفتند. در سال ۱۹۸۲ نخست وزیر وقت اسرائیل، تصمیم گرفت سازمان آزادیبخش فلسطین را به طور کامل از لبنان خارج کند و یک حمله بزرگ به لبنان را تا بیروت آغاز کرد. این در نهایت رهبری ساف و بخش عمده ای از جنگجویان آن را مجبور به نقل مکان به تونس کرد.

با وجود این موفقیت، دو حمله اسرائیل نتیجه ناخواسته رادیکالیزه کردن جمعیت شیعه جنوب لبنان بود. این امر ایران را در ابتدای انقلاب ۵۷ قادر ساخت تا با روحانیون شیعه در لبنان برای ایجاد حزب الله همکاری کند، که تهدیدی بزرگتر از همیشه برای اسرائیل بود. در نتیجه حزب الله با حمایت ایران تقویت و در طول سال ها قوی تر و به یک نیروی سیاسی در لبنان تبدیل شد. در سال ۲۰۰۶، حزب الله توانست مانع پیشروی ارتش اسرائیل به جنوب لبنان شود که حزب الله دستگیر کرده بود. در نتیجه این دو سرباز تا زمانی که اجسادشان در سال ۲۰۰۸ با زندانیان لبنانی مبادله شد، در اسارت باقی ماندند.

بسیاری از ناظران عرب درآن زمان معتقد بودند که حزب الله با زنده ماندن از یک درگیری نامتقارن با اسرائیل، با یک پیروزی سیاسی و نظامی ظهور کرده است. در چنین شرایطی که نتانیاهو تهدید به حمله به جنوب لبنان کرده و بخشی از ارتش این کشور نیز از رفح خارج شدند تا صفوف جبهه شمالی را تقویت کنند، اکثر کارشناسان نظامی در مورد سرنوشت این جنگ به اسرائیل هشدار دادند. استدلال این کارشناسان آن است که اسرائیل قادر به جنگ در دو جبهه غزه و لبنان نخواهد بود. جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور سابق امریکا در سال ۲۰۰۳ تصمیم گرفت به عراق حمله کند این در حالی بود که امریکا همزمان در افغانستان نیز درگیر بود. نتیجه جنگ در دو جبهه برای ارتش امریکا بسیار پرهزینه و فاجعه بار بود.

حالا امریکایی ها تلاش می کنند با مذاکرات غیرمستقیم با حزب الله در لبنان که از کانال نبی بری در حال انجام است، سطحی از توافق نانوشته بین حزب الله و اسرائیل را مجددا برقرار کنند تا از بیش از هر زمانی از تحمیل هزینه نظامی و سیاسی به امریکا جلوگیری شود. یکی از دلایل مهم این تلاش ها از سوی امریکا، نگرانی از ورود ایران به جبهه جنگ لبنان و اسرائیل است.

۳۱۱۲۱۳