تجهیزات به جا مانده آمریکا چندان به کار طالبان نمی‌آید

دوف زاخیم، مشاور ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل و معاون پیشین رئیس پنتاگون بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ در مطلبی برای هیل نوشت: ژنرال کنت مک‌کنزی، فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا در سخنرانی سی اوت که تکمیل خروج آمریکا از افغانستان را اعلام می‌کرد، گفت نیروهای آمریکایی بخش از تجهیزات ایالات متحده در این کشور را غیر قابل استفاده کردند. آنطور که او گفت "این تجهیزات هرگز دوباره مورد استفاده قرار نمی‌گیرند."

او تنها به سه نمونه از این تجهیزات اشاره کرد؛ ۷۰ وسیله نقلیه مقاوم در برابر کمین(MRAP) ، ۲۷ وسیله نقلیه چند منظوره با قابلیت حرکت بالا (هاموی) و ۷۳ هواپیما که به گفته او "دیگر پرواز نخواهند کرد". این ژنرال مشخص نکرد که کدام یک از انواع بسیاری از هواپیماها شامل می‌شوند و همچنین در مورد تجهیزات آمریکایی که واشنگتن به نیروهای دفاع ملی افغانستان تحویل داده بود و طالبان آنها را گرفت، چیزی نگفت.

در حقیقت، مک‌کنزی همچنین به سرنوشت تجهیزات باقی مانده‌ای که ایالات متحده در طول جنگ ۲۰ ساله خود در افغانستان به کار گرفته بود، اشاره نکرد. بنابراین تعجب‌آور نیست که از زمان تکمیل خروج، تحلیلگران در مورد انواع، کیفیت، کمیت و کاربرد تجهیزاتی که به دست طالبان افتاده -یا از طریق آنچه آمریکایی‌ها جا گذاشته بودند یا تجهیزاتی که طالبان با عقب‌نشینی نیروهای افغان تصرف کرده بودند- بحث کردند.

برخی از تحلیلگران برآورد خود را براساس محاسبات کلی انجام داده‌اند که نشان‌دهنده تجهیزات چندین ساله‌ای است که نیروهای آمریکایی در جنگ به کار گرفته یا به نیروهای افغان منتقل کرده‌اند و طالبان در دو ماه پایانی حضور آمریکا در افغانستان تصرف کرد.

اعداد و ارقام حیرت‌انگیز است؛ ارقام خود پنتاگون نشان می‌دهد که ایالات متحده بیش از ۵۰۰۰ قطعه تجهیزات ارتباطی، بیش از ۱۷۰۰ خودرو از انواع مختلف و بیش از ۸۰ هزار سلاح کوچکتر تنها در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به نیروهای افغان منتقل کرده است.

علاوه بر این، طبق گزارش موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک معتبر میلیتری بلنس، تا ۲۰۲۰ افغانستان تقریباً ۱۸۰ هواپیما و بالگرد و ۷۷۵ توپخانه از انواع مختلف را در اختیار داشت. این که چند تعداد از این سیستم‌ها در نهایت به دست طالبان افتاد، مشخص نیست.

همچنین مشخص نیست که هر یک از این سیستم‌ها و همچنین آنهایی که نیروهای آمریکایی قادر به نابودی آنها نبودند، در زمانی که به دست طالبان افتادند تا چه حد در حالت فعال قرار داشتند. در حالی که برخی از این سیستم‌ها احتمالاً برای طالبان بسیار پیچیده هستند، طالبان مطمئناً می‌تواند بسیاری از سلاح‌های کوچکتر و کمتر پیچیده‌ای را که اکنون در اختیار دارد در میان نیروهای خود توزیع کند.

به غیر از سلاح‌های جا ‌مانده که دست نخورده باقی مانده‌اند، تعداد زیادی تسلیحات دیگر وجود دارند که نیروهای آمریکایی آنها را غیر قابل استفاده می‌دانند، اما با این وجود ممکن است قابل بازیابی باشند. علاوه بر این، برخی از تحلیلگران معتقدند که حتی اگر این سیستم‌ها را نتوان در حالت عملیاتی قرار داد، ممکن است بینشی از نحوه عملکرد نیروهای آمریکایی در میدان جنگ ارائه دهند.

در حالی که طالبان توانایی بازیابی سیستم‌های غیرفعال آمریکایی را ندارد، نزدیکترین متحدان آن به ویژه چین و پاکستان، احتمالاً این توانایی را داشته باشند. از سوی دیگر، این پرسش مطرح است که آیا چینی‌ها یا پاکستانی‌ها به چشم‌انداز جدیدی از تسلیحات آمریکایی دست می‌یابند یا خیر.

برای شروع باید گفت، بسیاری از تجهیزاتی که آمریکا به نیروهای دفاعی ملی افغانستان منتقل کرد، نسبتاً غیر پیچیده بود. این سیستم‌های نه چندان پیشرفته به سختی چشم‌اندازهای جدیدی را به چین یا پاکستان در زمینه جنگ آمریکایی ارائه می‌دهند.

علاوه بر این، پاکستان دارای تعدادی سیستم پیچیده زمینی، هوایی و ارتباطی آمریکایی به ویژه جنگنده اف-۱۶ است. بدون تردید پاکستان به پرسنل نظامی و فنی چینی اجازه داده است تا کل این هواپیماها و دیگر تجهیزات آمریکایی که اسلام‌آباد از ایالات متحده گرفته است، رصد کنند.

در نهایت اینکه، انبوه تسلیحاتی که آمریکا در افغانستان جا گذاشت یا طالبان از طریق نیروهای شکست‌خورده دولتی به دست آورد، تنها یک مورد از تراژدی کلی خروج ایالات متحده از افغانستان است. اما در تأثیر این شکست‌ها نباید مبالغه شود، حتی اگر آنها نمونه دیگری از هزینه‌های گزاف جنگی باشند که احتمالاً سال‌ها پیش از دست رفته بود.

۳۱۱۳۱۱