عبور دولت الکترونیک از نیمه راه / کپی مدارک هویتی همچنان پابرجاست!

اما واقعیت این است که اگرچه مردم شاهد انجام برخی امور به شیوه الکترونیک هستند اما هنوز ثمرات آن را به طور کامل احساس نکرده‌اند و دریافت کپی مدارک هویتی در بسیاری از دستگاه های اجرایی حذف نشده است.

روحانی: تحقق دولت الکترونیک از ۲۰ درصد به ۷۰ درصد رسید

عصر سه شنبه، آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی در دولت دوازدهم برگزار شد و یکی از موضوعاتی که دکتر روحانی در این جلسه مطرح کرد، میزان تحقق دولت الکترونیک بود. روحانی در این باره گفت: «تحقق دولت الکترونیک در هشت سال گذشته از ۲۰ درصد به حدود ۷۰ درصد رسیده است و در هشت سال گذشته تحقق این هدف ۵۰ درصد پیشرفت داشته و بنا به گزارش‌ها یک میلیارد خدمت در بستر دولت الکترونیک ارائه شده است».

البته این صحبت دکتر روحانی، چندان هم بی راه نیست و مستندات و گزارش هایی درباره آن وجود دارد. آن طور که سازمان فناوری اطلاعات ایران گزارش داد، مصوبه هیئت وزیران درباره ۲۳ پروژه اولویت دار دولت الکترونیک روند اجرایی خود را طی کرد و میزان پیشرفت آن در سامانه e-monitor.ito.gov.ir نیز قابل مشاهده است.

کپی مدارک هویتی همچنان پابرجاست

اما به نظر می رسد در برخی از حوزه ها که بیشتر مردم با آن سر و کار دارند، با وجود بخشنامه ها و ابلاغیه های رسمی

پیشرفت ها چندان محسوس نیست. نمونه آن روند حذف کپی مدارک هویتی در دستگاه‌های اجرایی است که هنوز مردم از شر آن رها نشده‌اند.

بخشنامه شهریور ماه ۹۹ به همه دستگاه های اجرایی

اواخر تابستان سال گذشته بود که رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور در بخشنامه ها به همه دستگاه های اجرایی اعلام کرد: «در راستای اجرای ممنوعیت دریافت مدارک هویتی، دستگاه های اجرایی موظف اند برای دریافت خدمت استعلام هویت به صورت برخط، نسبت به انعقاد تفاهم نامه با سازمان ثبت احوال کشور اقدام کنند، به گونه ای که ظرف مدت یک ماه حذف کامل دریافت کپی مدارک هویتی در فرایندهای ارائه خدمات به شهروندان محقق شود. این یعنی، طبق این بخشنامه باید از مهر سال ۹۹، دریافت کپی مدارک هویتی از مراجعه کنندگان به طور کامل حذف می شد.

اقرار دولت به اجرایی نشدن بخشنامه

با این حال در اواخر اردیبهشت امسال، «رضا باقری اصل» دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور، در توئیتر خود فهرست ۲۳ خدمتی را که باید به صورت الکترونیکی به مردم ارائه شود، منتشر کرد و نوشت: «این ۲۳ سرویس الکترونیکی، پایه الکترونیکی شدن بسیاری از خدمات است اما هنوز برخی سازمان‌ها از این خدمات به صورت الکترونیکی استفاده نمی‌کنند». وی تاکید کرد: «این خدمات دوباره به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است تا این سازمان‌ها برای ارائه این خدمات از مردم کپی پشت و روی مدارک را نگیرند». خدماتی که باقری اصل به آن ها اشاره کرده بود، شامل بسیاری از نیازهای روزمره مردم بود، از جمله: سرویس عدم سوء پیشینه، انطباق کد ملی با شماره شبای بانکی، استعلامات بنیاد شهید، نظام وظیفه، بهزیستی، دارایی، اسقاط خودرو، بیمه شخص ثالث، اشتغال به تحصیل دانشجویان، استعلام رابطه والد و فرزند و…

کارت ملی هوشمند نمایشی!

نکته قابل توجه در این باره، بی استفاده بودن قابلیت های کارت ملی هوشمند است؛ کارت هایی که قرار بود بساط کاغذبازی ها و کپی های الکی در ادارات را حذف کند اما تا به امروز چنین کارایی نداشته است. بر اساس اعلام ثبت احوال، تاکنون از مجموع ۵/۶۴ میلیون نفر بالای ۱۵ سال، بیش از ۶۱ میلیون نفر مراحل نام‌نویسی کارت ملی هوشمند را انجام داده‌اند و برای بیش از ۵۱ میلیون نفر کارت ملی هوشمند صادر شده است. با این حال کمتر کسی را می توان یافت که خاطره استفاده هوشمند از کارت ملی هوشمندش را در ذهن داشته باشد!

درخواست کپی ممنوع است

حالا آن چه مردم با آن مواجه اند، اصرار و انکار دستگاه های اجرایی است. از یک سو سازمان اداری، استخدامی و اجرایی فناوری اطلاعات و سازمان ثبت احوال طبق بخشنامه های ابلاغی اعلام می کنند که دریافت کپی اسناد هویتی از مردم در ادارات دولتی ممنوع است، از طرفی وقتی مردم به طور مستقیم برای دریافت خدمات مراجعه می کنند، در مواردی چاره ای جز ارائه کپی مدارک ندارند. تازه ترین اظهارنظر در این باره، صحبت های روز گذشته «سیف ا… ابوترابی» سخنگوی سازمان ثبت احوال بود که در رسانه ها

این طور بازتاب داده شد: « درخواست کپی شناسنامه و کارت ملی هوشمند از مردم ممنوع است، به همه استانداری‌ها و دستگاه‌ها ابلاغ شده است که حق ندارند کپی شناسنامه و کارت ملی هوشمند را تقاضا کنند بلکه باید به صورت برخط کارها را انجام دهند». برخی صحبت های ابوترابی را یک خبر دانستند، در حالی که صحبت های او به همان ابلاغیه های سال گذشته اشاره داشت، ابلاغیه هایی که هنوز به طور کامل اجرایی نشده است.

ثبت احوال: ۲۰۰ هزار نقطه در کشور استعلام آنلاین دارند

ابوترابی در گفت و گو با خراسان درباره آخرین وضعیت استعلامات الکترونیکی مدارک هویتی می گوید: هم اکنون بیش از ۲۰۰ مجموعه دولتی و ۲۰۰ هزار نقطه شامل دفاتر پیشخوان، دفاتر ازدواج و طلاق، بانک ها، شرکت های خصوصی بزرگ و … با سازمان ثبت احوال ارتباط آنلاین دارند و پاسخ استعلامات خود را دریافت می کنند. وی می افزاید: طبیعتا به همین میزان گرفتن کپی مدارک از مردم حذف شده و در مصرف کاغذ صرفه جویی می شود.

قابلیت افزایش ۲ برابری استعلامات

سخنگوی ثبت احوال درباره ظرفیت افزایش پاسخگویی به استعلامات آنلاین دستگاه های اجرایی هم می گوید: ما می توانیم میزان استعلامات آنلاین را به ۱۰۰ هزار استعلام در ثانیه افزایش دهیم، اما این کار منوط به درخواست دستگاه های اجرایی است که باید متقاضی دریافت باشند.

۲۳۲۳