غزال زیاری: انتخاب مکانی به عنوان “ساکتترین مکان طبیعی روی زمین” کار خیلی سختی است و طبیعتاً گزینههای متعددی وجود دارد. کار برای تعیین مطلقترین نقطهٔ ساکتِ طبیعی آنجایی دشوار میشود که عوامل متغیری مثل باد، حیاتوحش، خشخش گیاهان، حضور گردشگران و آنهمه هواپیمای لعنتی در آسمان، روی سطح صدا در هر منطقه تأثیر گذار هستند.
با این حال، یک گزینهٔ محتمل برای کسب این عنوان وجود دارد که لااقل در بین پارکهای ملی آمریکا محتملترین و قابل تأمل ترین گزینه است: دهانهٔ هالیآکالا (Haleakalā Crater) که در ارتفاع ۳۰۵۵ متری بالاتر از سطح اقیانوس آرام، روی آتشفشان شرق مائوئی در جزیره هاوایی واقع شده است.
سکوتی عجیب و حیرت انگیز
سرویس پارکهای ملی آمریکا در توصیف این منطقه نوشته: «صداهای طبیعی، چشماندازهای پانورامیک و آسمانهای تاریک شبانه سهم بزرگی در خلق حسِ منحصر بهفرد هالیآکالا دارند. سطح صدای محیطی در دهانهٔ هالیآکالا آنقدر پایین است که به آستانهٔ شنوایی انسان نزدیک میشود.»
در آنجا، دهانهٔ عمیق آتشفشان نقش پررنگی در کاهش عبور باد ایفا میکند و نبود پوشش گیاهی در این چشمانداز خشک، مانع از ایجاد صدای خشخش برگها میشود؛ در عین حال حیوانات خیلی کمی در آنجا ساکن هستند و در نتیجه همه شرایط فراهم است تا شاهد محیط فوق العاده ساکتی باشیم.
در بخش دیگری از گزارش سرویس پارکهای ملی میخوانیم: «صداسازی طبیعی هالیآکالا یک منبع بنیادی برای پارک است؛ چرا که سطوح کم صدای محیطی نقشی حیاتی در سلامت اکوسیستمهای طبیعی پارک بازی میکنند. در سال ۲۰۰۳ و در اندازه گیری شرایط صوتی طبیعی و موجود در پارک، سطح متوسط صدای طبیعی در روز بین ۲۱ دسیبل A- و در نواحی دوردست تا ۴۵ دسی بل در امتداد خط ساحلی متغیر بوده است. دهانهٔ هالیآکالا یکی از آرامترین نواحی اندازهگیریشده در سیستم پارکهای ملی است و در برخی مواقع سطوح صدا تا آستانهٔ شنوایی انسان و تا حدود ۱۰ dBA پایین میآیند. میانگین سطح صدای موجود در طول روز هم نوسان مشابهی نشان میدهد: از ۲۳ دسی بل در مناطق بککانتری تا ۴۶ دسی بل در بخشهایی که بازدیدکنندگان بیشتر هستند.»
گرچه سطوح صدا در این منطقه تغییر میکند، اما طبق گزارش بازدیدکنندگانِ دهانه، در هنگام حضور در این منطقه، سکوت به حدی است که آنها صدای ضربان قلب خودشان را هم میشنیدند.
ساکتترین نقطه روی زمین
اما اگر بخواهیم “ساکتترین مکان روی زمین” را (نه صرفاً در طبیعت، بلکه در کل) معیار قرار دهیم، این عنوان به اتاق بدون اکو (anechoic test chamber) در آزمایشگاههای Orfield در مینیاپولیس مینهسوتا میرسد که سه بار در تاریخ عنوان “ساکتترین جای زمین” را مال خود کرده است.
طبق توضیح مسئولان آزمایشگاه اورفیلد: «یک اتاق بدون اکو به اتاقی گفته میشود که دارای سطوح بالایی از جذب صدا است و ۹۹.۹۹٪ از صدا را جذب میکند. این اتاق که در آزمایشگاه صوتی معتبر NVLAP اورفیلد قرار دارد، میتواند بهصورت کاملاً بدون اکو و یا با اضافه کردن یک صفحه بازتابنده در کف مورد استفاده قرار بگیرد.»
پس از نخستین اعتبارسنجی اورفیلد در سال ۱۹۹۷، این آزمایشگاه سطوح پایین صدا را برای گینس ارسال کرد (-۹.۴ dB, -۱۳.۴ dB, -۲۴.۹ dB)، و منجر به ثبت سه رکورد گینس برای عنوان “ساکتترین مکان روی زمین” در سالهای ۲۰۰۴، ۲۰۱۲ و ۲۰۲۱ شد. از آن زمان، این آزمایشگاه همزمان بهعنوان یک مرکز آزمون و یک جاذبهٔ دیدنی برای بازدیدکنندگانی که به کاهش حواس و تجربههای حسی علاقهمندند مورد استفاده قرار میگیرد.
این اتاق طوری طراحی شده که بیشترین مقدار صدا را جذب کند: از قطعاتی مثل گوههای فایبرگلاس و فوم برای پراکندهسازی انرژی صوتی و جلوگیری از ایجاد موجهای ایستاده استفاده شده و سقف و دیوارها به گونهای ساخته شدهاند که بازتاب داخلی حداقل شود. به علاوه کل ساختار روی دمپرهای لرزهای قرار گرفته تا نفوذ صدا از بیرون به حداقل برسد.
روایت مرگی که افسانه بود
دربارهٔ این اتاق افسانههای زیادی مطرح شده؛ از جمله ادعای بیپایهای که کسی بیش از ۴۵ دقیقه در آن دوام نیاورده. یک گزارشگر نیویورکتایمز سه ساعت در این اتاق ماند تا نشان دهد این ادعا صحیح نیست. هرچند آن شایعات نادرستاند، اما تجربهٔ حضور در چنین اتاقی قطعاً آزاردهنده خواهد بود. بازدیدکنندگان از این اتاق حالتهای تهوع و پریشانی گزارش کردهاند و گفتهاند حتی صدای جریان خون در رگها و شریانهایشان را میشنیدند و گاهی حتی صدای پلکزدن خود را هم میشنیدند.
شاید بپرسید ” یک صوت چطور میتواند منفی باشد؟” پاسخ این است که خودِ صدا نمیتواند منفی باشد، اما مقدار واحد “دسیبل” که برای اندازهگیری شدت صدا به کار میرود میتواند عددی منفی را نشان دهد.
مقیاس دسی بل چگونه است
مؤسسهٔ ملی ناشنوایی و اختلالات ارتباطی (NIDCD) دراین رابطه توضیح داده: «دسیبل با مقیاسهایی مثل خطکش متفاوت است. خیلی از ابزارهای اندازهگیری خطیاند، اما مقیاس دسیبل لگاریتمی است. چنین مقیاسی بهتر نمایانگر آن است که تغییرات شدت صوت چگونه به گوش ما حس میشوند.»
برای درک بهتر، فرض کنید ارتفاع یک ساختمان ۲۴.۴ متر است؛ اضافه کردن ۳ متر دیگر در یک مقیاس خطی فقط باعث افزایش ۱۲.۵ درصدی ارتفاع آن است که تغییر کمی به نظر میرسد. اما در مقیاس لگاریتمی دسیبل، اگر صدایی ۸۰ دسیبل باشد و ۱۰ دسیبل به آن اضافه کنیم، شدت صوت ۱۰ برابر میشود و از نظر ادراکی تقریباً دو برابر بلندتر به نظر خواهد رسید.
صفر دسیبل به آستانهٔ شنوایی انسان اختصاص داده شده؛ یعنی کمترین صدایی که بهطور متوسط انسان قادر به شنیدن آن است. در یکی از این اتاقهای بدون اکو، سطح صدای محیط حتی از صفر دسیبل هم پایینتر است؛ یعنی مقدار منفی دسیبل معنیپذیر است و نشاندهندهٔ محیطی است که کمتر از آستانهٔ شنوایی معمول انسان انرژی صوتی دارد.
منبع: iflscience
227227
