امیرمسعود عابدین: خودروسازان اروپایی حالا بهخوبی میدانند که آینده، بدون توجه جدی به محیطزیست ممکن نیست. یکی منیزیم را از داشبورد حذف میکند تا ردپای کربنیاش را پایین بیاورد، دیگری به مواد بازیافتی در بدنه و کابین روی میآورد. در این میان، مرسدس بنز رویکردی متفاوت و شاید سادهتر را انتخاب کرده است: بازگشت به اصول اولیه، همان چیزهایی که سالها فراموش شده بودند؛ پیچ، قابلیت تعمیر و استفاده دوباره از آنچه پیشتر دور ریخته میشد.
چراغهایی که دورریختنی نیستند
در قالب برنامهای با نام «Mission X»، مرسدس بنز قصد دارد تا یکی از پرهزینهترین و دردسرسازترین قطعات خودروهای مدرن، یعنی چراغهای جلو را متحول کند. هدلایتهای امروزی، بهویژه نمونههای LED تطبیقی، معمولا با چسب بهصورت یکپارچه ساخته میشوند؛ یعنی اگر تنها لنز یا یک قطعه کوچک آسیب ببیند، چارهای جز تعویض کل مجموعه وجود ندارد.
اما مرسدس میخواهد این قاعده را تغییر دهد. در طراحیهای آینده، چراغهای جلو به جای چسب، با پیچ به هم متصل میشوند. نتیجه ساده اما مهم است: اگر سنگریزهای به لنز برخورد کند یا یکی از اجزا دچار نقص شود، تعمیرکار میتواند همان قطعه را جدا کرده و جایگزین کند، نه اینکه کل چراغ را دور بیندازد.
این تصمیم هم زباله کمتری تولید میکند، هم هزینه تعمیر را پایین میآورد و هم عمر مفید چراغها را افزایش میدهد. ضمن اینکه فرآیند بازیافت هم بسیار سادهتر خواهد شد، چون قطعات جداشدنی بهمراتب راحتتر تفکیک میشوند.
فراتر از هدلایت
برنامه Mission X فقط به چراغهای جلو محدود نمیشود. مرسدس بنز بهطور جدی در حال بازنگری در مواد اولیه مورد استفاده در خودروهایش است. برای مثال، این شرکت موفق شده از پلیآمید تقویتشده با الیاف شیشهای که از کیسههای هوای اسقاطی بهدست آمدهاند، در ساخت پایههای موتور و محفظههای سوپاپ استفاده کند.
در بخشهای دیگر خودرو هم پلاستیکهای بازیافتی حاصل از خودروهای از رده خارج، دوباره جان میگیرند و بهعنوان پوشش زیر بدنه در مدلهای جدید به کار میروند؛ حرکتی که هم مصرف مواد خام را کاهش میدهد و هم ردپای کربنی تولید را کوچکتر میکند.
چرم لوکس، اما با ریشهای غیرمنتظره
شاید عجیبترین بخش این پروژه جایی باشد که پای کابین لوکس مرسدس بنز به میان میآید. تحقیقات این شرکت نشان میدهد که پلاستیک بازیافتی حاصل از لاستیکهای فرسوده میتواند پایه تولید نوعی چرم مصنوعی جدید باشد. ترکیب این پلاستیک با پروتئینهای زیستی، مادهای ایجاد میکند که از نظر ظاهر و ساختار شباهت زیادی به چرم طبیعی دارد، اما از نظر دوام حتی عملکرد بهتری ارائه میدهد.
به گفته مرسدس، این ماده نوآورانه تا دو برابر مقاومت کششی بالاتری دارد و در برابر دماهای بسیار بالا یا پایین، پایداری بیشتری از خود نشان میدهد؛ ویژگیهایی که آن را برای استفاده در خودروهای لوکس ایدهآل میکند.
از لاستیک کهنه تا ترمز و دمپر
داستان بازیافت در مرسدس بنز به اینجا ختم نمیشود. الیاف لاستیکهای دورریخته شده حالا میتوانند در ساخت دمپرهای لرزش به کار گرفته شوند. PET بازیافتی نیز باعث شده وزن محفظه درها تا ۴۰ درصد کمتر از نمونههای پلاستیکی مرسوم شود. حتی لنتهای ترمز هم در لیست بازطراحی قرار گرفتهاند؛ بهطوری که حدود ۴۰ درصد مواد اولیه آنها میتواند از لنتهای قدیمی و بازیافتی تأمین شود.
تأثیر محیطزیستی
اغلب وقتی صحبت از آلودگی خودرو میشود، ذهنها بهسرعت به سراغ اگزوز و مصرف سوخت میرود. اما حقیقت این است که یک خودرو، مدتها پیش از آنکه اولین کیلومتر را طی کند، بر محیطزیست اثر میگذارد. استخراج مواد خام، فرآیند تولید و حتی نحوه تعمیر و بازیافت، همگی در این معادله نقش دارند.
مرسدس بنز با تمرکز بر مواد خام ثانویه و طراحی قابل تعمیر، تلاش میکند این اثرات پنهان را کاهش دهد. چراغهای جلوی قابل تعمیر شاید در نگاه اول جزئی به نظر برسند، اما در مقیاس تولید انبوه، میتوانند نمادی از مسیری باشند که خودروسازی آینده باید در آن قدم بگذارد: هوشمندانهتر، پایدارتر و مسئولانهتر.
منبع: motor۱
۵۸۳۲۲
