فاخره بهبهانی: دکتر اردا کیانی، فوق تخصص بیماری‌های ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: هوای خشک مخصوصا در فصل زمستان یا در خانه‌هایی با سیستم‌های گرمایشی می‌تواند موجب خشکی راه‌های تنفسی، درد گلو، سرفه‌های خشک، التهاب ریه، تنگی نفس و حتی تشدید علائم آسم و آلرژی شود. دستگاه بخور با تولید بخار سرد یا گرم با افزایش رطوبت هوا، به مرطوب نگه‌داشتن مجاری تنفسی کمک می‌کند و احتمال تحریک‌پذیری ریه را کاهش می‌دهد. اما در صورت استفاده نادرست می‌تواند زمینه‌ساز رشد قارچ و باکتری در فضای تنفسی شود.
بخور گرم بهتر است یا سرد؟
هر دو نوع بخور می‌توانند در شرایط خاص مفید باشند، اما عملکرد و تأثیر آن‌ها بر دستگاه تنفسی متفاوت است. بخور سرد با تولید ذرات ریز آب، بدون افزایش دمای هوا، رطوبت محیط را بالا می‌برد. این نوع بخار برای کاهش التهاب و خشکی مجاری تنفسی، برای بیماران مبتلا به آسم، آلرژی یا سینوزیت، کاهش سرفه خشک و گلودرد ناشی از هوای خشک مفید و ایمن‌تر برای کودکان است زیرا فاقد بخار داغ است. اما در صورت تمیز نکردن منظم مخزن، امکان رشد باکتری و قارچ در دستگاه بخور سرد وجود دارد که می‌تواند به بروز عفونت‌های تنفسی منجر شود.
بخور گرم چطور؟
بخور گرم با تولید بخار از طریق جوشاندن آب، رطوبتی گرم و نسبتا استریل به محیط وارد می‌کند. بخور گرم یک ضدعفونی کننده طبیعی است و می‌تواند به از بین بردن برخی از میکروب‌ها و باکتری‌ها کمک کند. این نوع بخور به کاهش گرفتگی بینی و سینه به ویژه در سرماخوردگی و آنفلوانزا کمک می‌کند و تسکین دهنده عضلات راه‌های تنفسی و مفید برای بهبود خواب در شب‌های سرد است. استفاده طولانی از بخور گرم در فضای بسته می‌تواند باعث افزایش بیش از حد رطوبت و موجب رشد کپک و ایجاد مشکلات تنفسی گردد. همچنین استفاده از این دستگاه در حضور کودکان نیازمند احتیاط است، زیرا بخار، داغ و باعث سوختگی می‌شود.
مضرات استفاده نادرست از دستگاه بخور
اگرچه دستگاه بخور می‌تواند در بهبود کیفیت تنفس، کاهش خشکی هوا و حمایت از سلامت ریه‌ها نقش موثری داشته باشد، اما استفاده نادرست از آن نه‌تنها بی‌فایده است، بلکه می‌تواند آسیب زننده باشد. نکته قابل توجه اینکه چون آب لوله‌کشی معمولی حاوی املاح و کلر است با تبخیر در دستگاه بخور به‌صورت ریز گردهای سفید وارد هوا شده و بر روی سطوح می‌نشینند یا وارد ریه می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل همیشه از آب مقطر یا آب تصفیه‌شده استفاده کنید.
یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی در استفاده از دستگاه بخور، شست‌وشو و ضدعفونی منظم مخزن آب و قطعات داخلی آن است. در غیر این صورت، دستگاه به منبعی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها تبدیل می‌شود. تمیز کردن کامل دستگاه حداقل بعد از ۲ تا ۳ بار استفاده در هفته با استفاده از سرکه سفید رقیق یا مواد مخصوص پاک‌کننده توصیه می‌شود.
رطوبت بیش از حد می‌تواند باعث رشد کپک، قارچ و بروز حساسیت‌های تنفسی شود. برای جلوگیری از این مشکل از یک رطوبت‌سنج استفاده کنید. رطوبت ایده‌آل برای محیط زندگی بین ۴۰ تا ۵۵ درصد است. در حالت استاندارد، استفاده از بخور بین ۴ تا ۸ ساعت در روز کافی است. بهترین زمان برای استفاده از دستگاه بخور در هنگام شب، وقتی هوا خشک است یا هنگام ابتلا به سرفه یا خشکی گلوست.
۴۷۲۳۲
