به گزارش خبرگزاری سیلاد، دنباله‌دار 3I/ATLAS در تاریخ ۱ جولای ۲۰۲۵ توسط سامانه نقشه‌برداری آسمان (ATLAS) کشف شد. برخلاف دو مهمان فراستاره‌ای قبلی، یعنی اوموآموا و دنباله‌دار بوریسوف، این جرم جدید در اوایل سفر خود در منظومه شمسی رصد شد و به اخترشناسان فرصتی بی‌نظیر داد تا بیداری یک دنباله‌دار بیگانه را در زمان واقعی تماشا کنند. اجرام فراستاره‌ای از این رو دارای ارزش علمی بالایی هستند که اطلاعات شیمیایی و فیزیکی میلیاردها سال پیش را از سیستم‌های ستاره‌ای دیگر به همراه دارند.
تیم تحقیقاتی با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) در شیلی، در حال رصد فعال شدن شیمیایی این دنباله‌دار بودند. اولین نشانه مهم در ۲۰ جولای، زمانی که دنباله‌دار در فاصله ۳.۸۸ واحد نجومی (AU) از خورشید قرار داشت (نزدیک به چهار برابر فاصله زمین تا خورشید)، مشاهده شد. در این فاصله، دما برای تصعید (تبدیل مستقیم جامد به گاز) فلزاتی چون نیکل، بسیار پایین است. با این حال، طیف‌نگارها خطوط طیفی بخار نیکل اتمی را در جو رقیق دنباله‌دار ثبت کردند.
این شناسایی زودهنگام و غیرمعمول نیکل، همراه با فقدان ردیابی آهن در همان زمان، یکی از بزرگترین معماهای کنونی است. نیکل معمولاً باید در دماهای بسیار بالاتر تصعید شود. این شواهد نشان می‌دهد که اتم‌های نیکل احتمالاً درون نوع خاصی از مولکول‌ها جای گرفته‌اند (مانند ترکیبات نیکل با مونوکسید کربن یا سایر ترکیبات آلی) که به آسانی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید شکسته و نیکل را در دماهای پایین آزاد می‌کنند.
این مشاهدات مکمل یافته‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) است که پیش‌تر نشان داده بود هاله گازی (کُما)hdk دنباله‌دار حاوی نسبت غیرمعمولی از دی‌اکسید کربن به آب است. این ترکیب شیمیایی پیچیده، که شامل ذرات یخ آب و گاز مونوکسید کربن نیز می‌شود، ساختار درونی این جرم را از دنباله‌دارهای معمول منظومه شمسی متمایز می‌کند.
پژوهشگران امیدوارند با مقایسه 3I/ATLAS با دنباله‌دارهای محلی و دنباله‌دار فراستاره‌ای قبلی، درک جامع‌تری از مصالح تشکیل‌دهنده سیارات در سرتاسر کهکشان به دست آورند. این دنباله‌دار در حال حاضر به سمت حضیض (نزدیک‌ترین فاصله از خورشید) خود در ۲۹ اکتبر در حرکت است و انتظار می‌رود فعالیت و انتشار گونه‌های شیمیایی جدید آن با افزایش دما بیشتر شود. این رصدهای هماهنگ فرصتی حیاتی برای دانشمندان است تا اسرار این «پیام‌آور کیهانی» را قبل از اینکه برای همیشه منظومه شمسی ما را ترک کند، کشف کنند.
منبع: Space
۲۲۷۲۲۷
