به گزارش سیلاد از اصفهان، حشمت الله انتخابی در جمع خبرنگاران با اشاره به نقش حیاتی زاینده رود در هویت، تاریخ و حیات اجتماعی اصفهان، بر لزوم درک مسئولیت اجتماعی و مشارکت همگانی برای احیای این شاهرگ حیاتی تأکید و اظهار کرد: با اشتیاق و شوق فراوان خوشحالیم که در کنار مباحث علمی، موضوعی ملی و حیاتی همچون زاینده رود در دستور کار بیست و دومین کنگره علمی انجمن متخصصان دندانپزشکی ترمیمی ایران قرار گرفته است.
وی افزود: این اقدام ارزشمند نشان از درک مسئولیت اجتماعی هر شهروند اصفهانی دارد، زیرا امروز هیچ مسئله ای برای این شهر مهم تر از زاینده رود نیست.
کنشگر و فعال محیط زیست با اشاره به جایگاه ممتاز اصفهان در کشور و جهان اصفهان را «قلب ایران» توصیف و بیان کرد: از نظر جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی و هنری، این شهر جایگاهی بی بدیل دارد و این قلب، شاهرگی حیاتی به نام زاینده رود دارد. شاهرگی که امروز به شدت آسیب دیده است و متأسفانه برخی حتی برای آن فاتحه می خوانند و به جای اندیشیدن به احیا، در فکر زندگی بدون آن هستند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: بسیاری از حتی تحصیل کردگان و مسئولان ما زاینده رود را آن‌گونه که باید نمی شناسند. زاینده رود فقط یک بستر آبی نیست؛ بلکه همچون درخت نارونی است که ریشه و شاخه هایش در تار و پود شهر گسترده است.
انتخابی تصریح کرد: واژه مادی که از شاخه های این رود گرفته شده، واژه‌ای کهن تر از زبان فارسی است و نشان می دهد از دیرباز، این رود در جان شهر جریان داشته است. از هر مادی، جوی ها و جدول هایی منشعب می‌شد که آب را به خانه ها، باغ ها، مدارس، مساجد، حمام ها، یخچال ها و غسالخانه ها می‌رساند و هیچ نقطه ای از شهر از آن بی‌نیاز نبود.
بدون زاینده رود، اصفهانی وجود ندارد
وی افزود: زاینده رود فقط رودخانه و جریان آبی نیست، بلکه حافظه تاریخی و فرهنگی اصفهان است. چالشی مهم تر از زاینده رود برای این شهر وجود ندارد. از برگزارکنندگان این کنگره سپاسگزارم که این موضوع را در کنار مباحث علمی قرار دادند، چرا که زاینده رود مسئله‌ی همه ما است. اگر از آن غافل شویم، دیگر اصفهانی باقی نخواهد ماند
کنشگر و فعال محیط زیست با اشاره به نقش انسان در ایجاد و نیز حل بحران زاینده رود اظهار داشت: این بحران، حاصل بی‌خردی انسان هاست و به‌طور قطع، با رجوع به خرد انسانی می توان آن را اصلاح کرد. درست است که تغییر اقلیم و کاهش بارش ها سهمی در این وضعیت دارد، اما این سهم بیش از ۲۰ درصد نیست؛ بخش عمده ی مشکل ناشی از تصمیم های غلط و مدیریت نادرست است.
وی با یادآوری پیشینه تاریخی زاینده‌رود گفت: در طول بیش از هزار سال گذشته، تنها یک بار ــ در سال ۱۲۸۸ هجری قمری ــ زاینده رود برای مدتی خشک شد. پس از آن تا سال ۱۳۷۹ هیچ نسل اصفهانی رودخانه خشک ندیده بود. من خودم در آن سال برای نخستین بار شاهد خشکی کامل زاینده رود بودم و با تلخی به نوجوانان همراهم گفتم که این صحنه را در ذهن بسپارید؛ زیرا شاید دیگر تکرار نشود. اما امروز، متأسفانه در ۹۰ درصد روزهای سال بستر رود خشک است و هنوز هم بسیاری از مسئولان درک درستی از عمق فاجعه ندارند.
احیای زاینده رود مسئولیتی انسانی، فرهنگی و ملی است
انتخابی خاطرنشان کرد: زاینده‌رود شاهرگ حیات اصفهان است. اگر این رود نباشد، هیچ توسعه ای، نه در گردشگری، نه در صنعت و نه در فرهنگ، معنا نخواهد داشت. از همه مردم و مسئولان می‌خواهم حتی برای لحظه‌ای از زاینده رود غافل نشوند. احیای این رودخانه نه فقط وظیفه ای زیست‌محیطی، بلکه مسئولیتی انسانی، فرهنگی و ملی است.
در ادامه طاهره دادخواه، دندانپزشک و فعال محیط زیست با اشاره به نقش تاریخی و فرهنگی زاینده‌رود اظهار کرد: زاینده‌رود یکی از مهم‌ترین میراث‌های طبیعی و تاریخی بشر است که در کنار میراث ساخته‌شده‌ی اصفهان، بنیان مدنیت این شهر را شکل داده است. تمدن‌ها همواره در کنار رودها زاده شده‌اند و زاینده‌رود مادر مدنیت اصفهان است.
وی افزود: در دو دهه اخیر، این میراث طبیعی به شدت آسیب دیده و آثار آن را در پدیده‌ی فرونشست زمین به‌وضوح مشاهده می‌کنیم. در ۲۵ سال گذشته رودخانه در سال تنها چند روز جاری بوده و این کم‌آبی سبب برداشت بی‌رویه از آبخوان‌ها و ایجاد حفره‌های زیرزمینی شده است. اکنون با فاجعه‌ای روبه‌رو هستیم که اگر جدی گرفته نشود، آثارش در سال‌های آینده بسیار مخرب‌تر خواهد بود.
این فعال محیط زیست ریشه اصلی بحران زاینده‌رود را در ضعف حکمرانی آب دانست و گفت: بی‌خردی انسانی عامل اصلی این وضعیت است. در حکمرانی آب، شاخص هایی مانند شفافیت، عدالت، پاسخگویی و کارایی نادیده گرفته شده است. ما در گذشته نظام نامه‌ای کارآمد برای تقسیم آب داشتیم که امروز به نام طومار شیخ بهایی شناخته می‌شود، اما قدمتی بسیار پیش تر از آن دارد. این نظام‌نامه نمونه‌ای از حکمرانی خوب بود که در آن مشارکت مردمی، نظارت، شفافیت و عدالت رعایت می‌شد؛ اما امروز از آن تجربه‌ی ارزشمند غافل شده‌ایم.
ضرورت جهانی شدن صدای زاینده‌رود
وی ابراز امیدواری کرد: شاید یکی از دستاوردهای مهم این کنگره همین باشد که همه ما را به خرد جمعی فرابخواند تا بتوانیم با عقل، منطق و علم برای نجات زاینده رود گام برداریم.
دندانپزشک و فعال محیط زیست با اشاره به اینکه یکی از مشکلات اصلی این است که مسئله زاینده‌رود هنوز به دغدغه‌ای ملی و بین‌المللی تبدیل نشده است، تصریح کرد: برگزاری چنین کنگره‌هایی می‌تواند صدای اصفهان را به گوش کشور و حتی جهان برساند، به‌ویژه وقتی جامعه پزشکی و دانشگاهی در کنار مردم می‌ایستد؛ هدف ما نیز همین است.
وی گفت: شعار فرهنگی ما در تمام بیانیه‌ها این بوده است، اصفهان، میراث جهانی؛ نیازمند توجه بیشتر. برگزاری کنگره‌ها و برنامه‌های علمی می‌تواند تریبونی برای بیان درد زاینده‌رود باشد تا این صدا بلندتر شنیده شود. هر شرکت‌کننده در این رویداد، سفیری برای رساندن این پیام است.
اصفهان؛ میراث جهانی ما
گفتنی است بیست‌ودومین کنگره دندانپزشکی اصفهان، که با تلاش جمعی از متخصصان، فعالان محیط زیست و نهادهای علمی برگزار می شود، از ششم تا نهم آبانماه در مرکز همایشهای بین المللی اصفهان برگزار می شود.
«اصفهان؛ میراث جهانی ما» به عنوان محور فرهنگی در این کنگره انجمن متخصصین دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی ایران با تاکید بر احیای زاینده رود مورد توجه قرار گرفته است.
48
