سیلاد – ترجمه: علی مجتهدزاده: شهر الفاشر، آخرین پایگاه ارتش سودان در غرب کشور، بیش از پانصد روز است که زیر حملات نیروهای شبه‌نظامی موسوم به نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) مقاومت کرده است.
براساس داده‌های جدید، بیشتر خانه‌ها در این شهر ویران شده و ساکنان با گرسنگی و سوءتغذیه‌ی گسترده دست‌وپنجه نرم می‌کنند. الفاشر اکنون به شهری «غیرقابل‌سکونت» تبدیل شده است.
در حالی‌که گلوله‌باران توپخانه‌ای و حملات پهپادی بی‌وقفه ادامه دارد، حدود ۲۵۰ هزار نفر در منطقه‌ای کوچک و محاصره‌شده به سختی زنده مانده‌اند.
به مدت ۵۴۹ روز، نیروهای RSF این شهر را در محاصره نگه داشته‌اند و با جلوگیری از ورود کمک‌های انسانی، تلاش می‌کنند آخرین سنگر ارتش سودان در غرب کشور را تصرف کنند.
گزارش‌هایی از خانواده‌هایی که اخیراً موفق شده‌اند از شهر بگریزند (نزدیک به ۹۰۰ نفر) نشان می‌دهد جمعیتی گرفتار شده که «تا مرز نابودی» پیش رفته است. بسیاری دیگر نیز هنگام تلاش برای فرار ربوده یا کشته شده‌اند.
این گزارش‌ها که ماه گذشته توسط سازمان پزشکی بشردوستانه‌ی «مدگلوبال» در آمریکا گردآوری شده، تصویری دقیق از زندگی درون محاصره ارائه می‌دهد. بیش از ۹۰ درصد از کسانی که مورد پرسش قرار گرفتند گفتند خانه‌هایشان پیش از فرار یا ویران شده یا غارت. یک‌چهارم خانواده‌ها در سه ماه گذشته عزیزی را از دست داده بودند.
غربال‌گری‌های پزشکی در شهر «الدبه» در ایالت شمالی (جایی که پناه‌جویان پس از روزها پیاده‌روی به آن رسیده‌اند) نشان داد سوءتغذیه به‌شدت گسترده است. سه‌چهارم آن‌ها گفتند در طول محاصره یا غذایی گیرشان نیامده یا کمتر چیزی خورده‌اند و نیمی گفتند «تقریباً هرگز» به آب دسترسی نداشته‌اند.
جوزف بلیوو، مدیر مدگلوبال گفت: «محاصره‌ی ۵۰۰ روزه‌ی الفاشر مردم را تا مرز مرگ رسانده است. کسانی که به ایالت شمالی رسیده‌اند، از خشونت دائمی، خانه‌های ویران، کمبود شدید غذا و آب، و نبود خدمات درمانی خبر داده‌اند. یکی از زنان گفت: در الفاشر، بوی مرگ هست ولی زندگی و امید نه.»
در تازه‌ترین حمله‌ی RSF، گلوله‌باران توپخانه‌ای پناهگاه آوارگان را هدف گرفت و دست‌کم ۵۷ نفر (از جمله ۲۲ زن و ۱۷ کودک) کشته شدند.
سه‌چهارم ساکنان گفتند دست‌کم سه بار مجبور به تغییر محل زندگی شده‌اند و ۸۱ درصد گفتند هیچ‌وقت احساس امنیت نکرده‌اند. مدگلوبال اعلام کرد: «تخریب خانه‌ها و زیرساخت‌های درمانی باعث شده الفاشر غیرقابل‌سکونت شود.»
البته در ماه گذشته امیدهایی برای پایان محاصره پدید آمد. زمانی‌که مسعد بولوس، مشاور ارشد ترامپ در امور آفریقا، ادعا کرد با کمک امارات متحده عربی که بارها به حمایت از RSF متهم شده موفق به توافق برای ورود کمک‌ها به شهر شده است.
اما این تلاش‌ها شکست خورد و نیروهای RSF حلقه‌ی محاصره را تنگ‌تر کردند. اکنون الفاشر با خاکریزهای بزرگ احاطه شده و فرار غیرنظامیان تقریباً غیرممکن است.
البته ارتش سودان با پرتاب هوایی محموله‌هایی توانسته موقتاً مدافعان شهر را تأمین کند ولی کمبود غذا همچنان بحرانی است. برآوردهای مدگلوبال نشان می‌دهد از هر پنج کودک زیر پنج سال، یک نفر دچار سوءتغذیه شدید است و این رقم در کودکان زیر هجده ماه به ۲۷.۵ درصد می‌رسد.
همچنین ۳۸ درصد از زنان باردار و شیرده دچار سوءتغذیه‌اند که این پدیده سلامت مادران را تهدید کرده و خطر زایمان زودرس یا نوزادان کم‌وزن را افزایش می‌دهد. بالاترین نرخ سوءتغذیه در میان دختران نوجوان ۱۵ تا ۱۹ سال دیده شده است؛ جایی‌که ۶۰ درصد از آن‌ها دچار «تحلیل رفتن شدید بدنی» هستند.
با اینکه ارتباطات در الفاشر تقریباً قطع شده و ۸۶ درصد از مردم می‌گویند دسترسی به تلفن یا اینترنت کم و در حد صفر دارند، روزنامه‌ی گاردین همچنان با چند نفر از ساکنان در تماس بوده است.
عبدالسلام کِتیر، ۵۰ ساله، گفته از شیر تنها بز زنده‌مانده‌اش برای زنده نگه داشتن نوزادی استفاده می‌کند که همه‌ی اعضای خانواده‌اش در حمله‌ی RSF کشته شدند. بز دیگرش در حمله‌ی پهپادی ماه گذشته کشته شد.
کتیر گفت: «نوزاد مادر، پدر و سه خواهر و برادرش را از دست داد و بعد به بیمارستان منتقل شد.» اما همان بیمارستان (السعودی) آخرین مرکز درمانی فعال در شهر بود که هفته‌ی گذشته هدف گلوله‌باران قرار گرفت و ۱۳ نفر در آن کشته شدند.
گلوله‌باران بی‌هدف باعث شده بسیاری از خانواده‌ها روزها را در سنگرها یا پناهگاه‌های زیرزمینی بگذرانند. نیمی از مردم گفته‌اند قربانی خشونت شده‌اند و ۷۱ درصد شاهد حمله به همسایگان خود بوده‌اند.
ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، هفته‌ی گذشته کشتار مداوم در الفاشر را محکوم کرد.
در عین حال، ارتش سودان نیز به ارتکاب جنایات جنگی متعدد متهم است؛ از جمله حمله‌ی پهپادی اخیر به شهری در شرق الفاشر که دست‌کم ۱۶ کشته بر جای گذاشت.
روز سه‌شنبه، مرکز حقوق بشر رائول والنبرگ در بیانیه‌ای درگیری سودان را «جنگی علیه کودکان» توصیف کرد. وکلای این مرکز گفتند کودکان قربانی گرسنگی، آوارگی اجباری و حملات عمدی شده‌اند.
آن‌ها همچنین افزودند کشورهایی مانند امارات متحده عربی که البته رسما حمایت از RSF را رد می‌کند با نقش خود در این جنگ، تعهداتشان طبق کنوانسیون منع نسل‌کشی را نقض کرده‌اند.
در گزارشی تازه که روز چهارشنبه توسط کمیسیون مستقل ارزیابی کمک‌های بریتانیا (ICAI) منتشر شد، از دولت بریتانیا برای در اولویت قرار دادن بحران سودان و دو برابر کردن کمک‌ها به بیش از ۲۳۰ میلیون پوند در سال گذشته قدردانی شد.
منبع: گاردین
۴۲/۴۲