به گزارش سیلاد،برای آگاهی از توصیه‌های پیشگیرانه برای جلوگیری و مقابله با مسمومیت در کودکان گفت و گویی با محسن لعل حسن زاده رئیس اداره آموزش‌های همگانی سازمان اورژانس کشور انجام شده که در پی می‌خوانید.
یک تعریف خلاصه از مسمومیت در کودکان ارائه دهید.
همشهری در خبری نوشت:زمانی که ماده‌ای وارد بدن می‌شود و بدن را از آن شرایط و عملکرد طبیعی خود خارج کند، می‌گوییم فرد دچار مسمومیت یشده است. آن ماده می‌تواند به طور اختصاصی یک سم تلقی شود. اما می‌تواند به خودی خود سم نباشد و دارویی بوده که در اثر مصرف بیش از حد تولید مسمومیت کرده باشد. مسمومیت امکان دارد از راه‌های مختلف وارد بدن کودک شود و اختلال ایجاد کند. به عنوان مثال از طریق خوردن و نفس کشیدن گازهای سمی که مکن است در فضا وجود داشته باشد از طریق تزریق که این تزریق می‌تواند به واسطه سرنگ باشد. از طریق نیش حشرات هم مسمومیت وارد بدن کودک می‌شود. در مورد آخر سموم و موادی که امکان دارد از طریق پوست جذب شوند و اختلال به وجود بیاورند، همه این موارد در ذیل مسمومیت تعریف می‌شوند. این مسمومیت‌ها چه خواسته و ناخواسته در شرایط مختلف امکان دارد برای کودکان پیش بیاید.
چرا مسمومیت در کودکان رخ می‌دهد؟
علل مختلفی در مسمومیت کودکان دخیل است. مهمترین علت این مسمویت‌ها را ما کنجکاوی و ناآگاهی کودکان از محیط اطراف‌شان تلقی می‌کنیم. شرایطی وجوئد دارد که کودک متوجه نیست زمانی که ماده وارد بدنش شد چه آسیب‌هایی را می‌تواند به سلامتش وارد کند. برخی اوقات هم ما بزرگترها با بی احتیاطی و با نگه داشتن موادی مانند شوینده‌ها در ظروفی که در دسترس هستند یا عدم نظارت بر کودکان شرایطی را ایجاد می‌کنیم که کنجکاوی کودک در نهایت باعث ایحاد مسمومیت وی شود.
مسمومیت در کودکان چقدر خطرناک است؟
مسمومیت‌ها برای تمام گروه‌های سنی خطرناک است. اما کودکان با توجه تفاوت‌های فیزیولوژیکی که با ما بزرگترها دارند و جثه خیلی کوچکی که دارند، مقدار خیلی کم سم هم می‌تواند آن‌ها را دچار مشکلات خیلی زیادی کند و حتی حیات آن‌ها را به خطر بیاندازد. بعضی وقت‌ها امکان دارد با توجه به اینکه کودکان در بیان مشکلات خود ناتوان هستند ما خیلی دیر متوجه یک سری علائم در آن‌ها شویم. یعنی کودک مشغول بازی است و ما شاید خیلی متوجه حالت تهوع و مشکلات وی نشویم. تا زمانی که واقعا یک مشکل حاد ایجاد شود و کودک دست از بازی بکشد و ما متوئجه شویم که دچار یک نقص و علائمی شده که نیازمند خدمات بیشتر درمانی است، ما شاید به درستی متوجه وضعیت وخیم وی نشویم.
علائم مسمومیت در کودکان چیست؟
علائم مسمومیت در کودکان بیشتر بسته به نوع سم، مقدار و نوع ورود آن به بدن تغییر می‌کند. یعنی اگر مسمومیت خوراکی باشد، طبعا ما انتظار علائمی مانند تهوع، استفراغ و دل درد ناگهانی داریم. اگر استشاقی باشد امکان دارد تغییراتی در الگوهای تنفسی کودک و خواب آلودگی دیده شود و خیلی زودتر دچار مشکلاتی مانند کاهش سطح هوشیاری و ضعف و بی حالی شوند، اما به طور کلی ما تهوع و استفراغ را جزو علائم عمومی می‌بینیم که تقریبا در همه انواع مسمویت‌ها آن را مشاهده می‌کنیم. این علائم شامل ضعف و بی حالی، زمان‌های بی قراری شدید، اختلال در تنفس و تغییر سطح هوشیاری، هستند حتما باید به این علائم توجه کنیم و توجه به آن‌ها هم راحت است و اینکه بتوانیم تشخیص بدهیم خیلی سخت نیست. اما موارد دیگری مانند سوزش و قرمزی که اطراف دهان آن‌ها می‌بینیم، این‌ها می‌تواند نشان دهنده این باشد که ماده‌ای خورده‌اند یا شرایطی ایجاد کردند که دچار یک مسمویت ناخواسته شده‌اند.
پس از مسمومیت الزاما باید کودک را نزد پزشک برد یا خانواده و والدین کودک می‌توانند یک سری اقدامات اولیه در خانه برای کاهش خطر مرگ در وی انجام دهند؟
اقداماتی که ما انتظار داریم والدین به آن توجه داشته باشند بخش مربوط به پیشگیری می‌شود که حتما توجه کافی و نظارت روی کودک داشته باشند. از نگه داشتن شوینده در غیر از ظروف اصلی خودداری کنند. به عنوان مثال زمانی که مقدار کمی وایتکس مانده آن را در بطری نوشابه می‌ریزند که ما موارد آن را در اورژانس دیده‌ایم. کودک فکر کرده این بطری نوشابه یا آب است و آن را خورده و دچار مسمومیت‌های خطرناکی شده. در زمان نظافت و شست و شوی منزل، برای نظارت داشتن بر کودک می‌توانند شرایطی را ایجاد کنند و به وی مسئولیت‌های کوچک بدهند و کارهایی که مطمئن شوند شرایط یک مسمومیت جدید را برای کودک ایجاد نمی‌کند به وی بسپارند. اگر والدین علائمی در کودک دیدند و در بروز مسمومیت در وی شک کردند، در درچه اول باید آرامش خود را حفظ کنند، همکاران من پاسخگوئی تلفن‌های ۱۱۵ هستند و خواهش من این است که در همان لحظات اولیه تماس خود را با شماره ۱۱۵ برقرار کنند.
راهنمایی دریافت کنند و اگر نیاز است حتی آمبولانس هم برای آن‌ها اعزام خواهد شد. باید پیش از رسیدن اورژانس توجه به این مساله داشته باشند که تنفس بیمار طبیعی یا غیر طبیعی است، تند یا عمیق هست، یک وقت‌هایی مشاهده می‌کنیم کودک دچار تنفس‌های استنشاقی شده به علت تنفس گازهایی که از مخلوط کردن مواد شوینده متصاعد می‌شود، تنفس این گازها باعث التهاب در راه‌های هوایی شده و در عرض چند دقیقه راه‌های هوایی ملتهب می‌شود. آۀن التهاب باعث گرفتگی، خشونت صدا و تنگی نفس ومشکلات بعدی می‌شود. بایاد بلافاصله کودک را از آن محیطی که دچار مسمومیت شده خارج کنیم. اگر ماده‌ای روی پوستش ریخته با آب فراوان و خنک بشوئیم. اگر آن ماده خشک هست ابتدا باید با یک پرس روی پوست را تمیز کنیم. بعد از آن حدود ۱۵ تا ۲۰ محل را شست و شو دهیم. اگر مسمومیت خوراکی هست با توجه به اینکه نمی‌دانیم چه نوع مسمومیتی هست و هم با توجه به کاهش هوشیاری که احتمال دارد برای کودک پیش آمده باشد به هیچ عنوان اجازه نداریم کودک را وادار به استفراغ کنیم، چرا که احتمال دارد در راه هوایی وی انسدادی ایجاد شود. حتی برخی از سموم مانند اسیدها و بازها می‌توانند باعث آسیب یبیشتر شوند که در صورت استفراغ مجدد می‌تواند آسیب زننده باشد. بنابراین به هیچ عنوان کودک را وادار به استفراغ نکنید مگر اینکه طبق توصیه‌های همکاران اورژانس یا پزشک این کار را انجام دهید. اگر کودک بیهوش بود یا تنفسش دچار اشکال بود می‌توانند کودک را به یک پهلو نگه دارند که اگر استفراغی رخ داد راه هوایی‌اش باز بماند و دچار انسداد راه هوایی نشود.
۲۲۳۲۱۷
