سیلاد – رسول سلیمی: جنگ غزه، که از ۱۵ مهر ۱۴۰۲ (۷ اکتبر ۲۰۲۳) با حمله حماس به اسرائیل آغاز شد، نه‌تنها به کشته شدن بیش از ۱۲۰۰ اسرائیلی و اسارت ۲۵۰ نفر منجر شد، بلکه تأثیرات عمیق روانی بر سربازان اسرائیلی، به‌ویژه نیروهای ذخیره، گذاشت. به گزارش رویترز، تا ۳۰ تیر ۱۴۰۴ (۲۱ جولای ۲۰۲۵)، ۱۸ نظامی اسرائیلی در سال ۲۰۲۵ خودکشی کرده‌اند، که دو برابر تعداد خودکشی‌ها در نیمه اول سال ۲۰۲۴ است.
ابعاد بحران خودکشی در ارتش اسرائیل
به گزارش هاآرتص، ارتش اسرائیل در سال ۲۰۲۵ با افزایش بی‌سابقه‌ای در خودکشی سربازان مواجه شده است. تا ۳۰ تیر ۱۴۰۴ (۲۱ جولای ۲۰۲۵)، ۱۸ نظامی، از جمله ۱۵ نفر در نیمه اول سال و سه نفر در تیرماه، خودکشی کرده‌اند، در حالی که در نیمه اول ۱۴۰۳ (۲۰۲۴) تنها ۹ مورد گزارش شده بود. این آمار نشان‌دهنده دو برابر شدن نرخ خودکشی در مقایسه با سال گذشته است. به گزارش تایمز آو اسرائیل، از مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳)، ۳۸ سرباز در مجموع خودکشی کرده‌اند، که ۲۸ مورد پس از آغاز جنگ غزه رخ داده است.
این خودکشی‌ها عمدتاً در میان نیروهای ذخیره رخ داده‌اند، که به دلیل فراخوان گسترده ۳۰۰ هزار نفری ارتش پس از حمله حماس، تحت فشار شدید روانی قرار داشتند. به گزارش سی‌ان‌ان، سربازان ذخیره، به‌ویژه جوانان ۱۸ تا ۲۱ ساله، با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و دیگر مشکلات روانی مواجه شده‌اند. به گفته یک روان‌شناس ارتش اسرائیل، سربازان پس از بازگشت از غزه با پرسش‌هایی مانند «چگونه پس از آنچه دیدم به خانه بازگردم؟» مواجه‌اند. این بحران روانی نه‌تنها ارتش، بلکه جامعه اسرائیل را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
این در حالی است که به گزارش نیویورک تایمز، از مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳) تا تیر ۱۴۰۴ (جولای ۲۰۲۵)، ۸۹۱ سرباز در عملیات‌های مختلف کشته شده‌اند، که فشار روانی بر نیروهای باقی‌مانده را افزایش داده است.
دلایل خودکشی‌های نظامی
اگر دلایل این خودکشی‌ها هم چندوجهی است. به گزارش هاآرتص، فشارهای جنگ غزه، به‌ویژه تخریب گسترده و تلفات غیرنظامیان، تأثیر عمیقی بر سلامت روانی سربازان گذاشته است. سربازانی که شاهد مرگ غیرنظامیان یا تخریب خانه‌ها بودند، با احساس گناه مواجه شده‌اند. به عنوان مثال، سی‌ان‌ان گزارش داد که یک سرباز ذخیره پس از شش ماه خدمت در غزه، خودکشی کرد. مادر او گفته: «او از غزه خارج شد، اما غزه از او خارج نشد.»
در همین راستا فراخوان گسترده نیروهای ذخیره نیز نقش کلیدی داشته است. به گزارش تایمز آو اسرائیل، فراخوان ۳۰۰ هزار نیروی ذخیره بدون غربالگری روانی کافی، سربازان را در معرض فشارهای غیرقابل‌تحمل قرار داد. بسیاری از این نیروها، به‌ویژه جوانان، بدون آمادگی روانی به مناطق جنگی اعزام شدند. این در حالی است که ۱۱ مورد از خودکشی‌های سال ۲۰۲۵ در میان نیروهای ذخیره رخ داده است. به گزارش فرانس ۲۴، اعتماد عمومی به گزارش‌های ارتش درباره خودکشی از ۴۶ درصد در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰) به ۳۸ درصد در ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) کاهش یافته است، که نشان‌دهنده بی‌اعتمادی به شفافیت ارتش است. این بی‌اعتمادی، سربازان را از درخواست کمک بازمی‌دارد.
از سوی دیگر افزایش خودکشی‌ها نتیجه فشارهای ژئوپلیتیکی است. به گزارش نیویورک تایمز، جنگ چندجبهه‌ای با حماس، حزب‌الله، و ایران (به‌ویژه پس از حملات موشکی ایران در خرداد ۱۴۰۴) ارتش را تحت فشار قرار داده است. به نظر می‌رسد ارتش اسرائیل در ارائه خدمات روانی کافی ناکام بوده، که نقض تعهدات نهادی به سربازان است.
اقدامات ارتش اسرائیل برای پیشگیری
ارتش اسرائیل اقداماتی برای کاهش خودکشی‌ها انجام داده است. به گزارش تایمز آو اسرائیل، از مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳)، خط تلفن ۲۴ ساعته حمایت روانی راه‌اندازی شده که تا تیر ۱۴۰۴ (جولای ۲۰۲۵) بیش از ۳۹۰۰ تماس دریافت کرده است. همچنین، بیش از ۸۰۰ افسر سلامت روان ذخیره به کار گرفته شده‌اند. اگرچه ارتش اسرائیل تلاش می‌کند با «عادی‌سازی» تجربیات جنگی، سربازان را به زندگی عادی بازگرداند. اما برنامه پیشگیری از خودکشی ارتش، که از سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶) آغاز شد، نرخ خودکشی را از ۲۳ در ۱۰۰ هزار به ۱۱ در ۱۰۰ هزار کاهش داد.
این برنامه شامل محدود کردن دسترسی به سلاح در زمان مرخصی، آموزش فرماندهان برای شناسایی علائم خطر، و ادغام افسران سلامت روان در واحدها بود. با این حال، به گزارش هاآرتص، این اقدامات در برابر فشارهای جنگ با حماس و ایران کنونی ناکافی بوده‌اند. این اقدامات گامی مثبت اما ناکافی است. به گزارش فرانس ۲۴، بسیاری از سربازان به دلیل ترس از تبعات شغلی، از خط تلفن استفاده نمی‌کنند. ارتش اسرائیل نیز برای حفظ آمادگی عملیاتی، اولویت را به عملیات نظامی داده و سلامت روان را در درجه دوم قرار داده است.
به همین دلیل، جامعه اسرائیل نیز از این بحران متأثر شده است.چه آنکه به گزارش هاآرتص، خانواده‌های سربازان، پس از خودکشی فرزندانشان به دلیل عدم حمایت ارتش، اعتراض کردند. این اعتراضات، به‌ویژه پس از افزایش خودکشی‌ها در سال ۲۰۲۵، فشار بر دولت بنیامین نتانیاهو را افزایش داده است. از این رو است که واشنگتن پست نیز تایید کرده، کاهش اعتماد عمومی به ارتش می‌تواند به ناآرامی‌های اجتماعی منجر شود.
خودکشی‌ها هویت ملی اسرائیل به‌عنوان «دولتی شکست‌ناپذیر» را به چالش کشیده است. به گزارش تایمز آو اسرائیل، خانواده‌ها خواستار شفافیت بیشتر و اصلاحات در سیستم سلامت روان ارتش شده‌اند.مسئله ای که بعید به نظر می رسد.
۲۱۳/۴۲