به گزارش خبرگزاری سیلاد، پدیده رعد و برق زمانی رخ میدهد که درون ابرهای طوفانی، بارهای الکتریکی مثبت و منفی بهشدت از یکدیگر جدا میشوند. برخورد این بارها به یکدیگر و سپس به سطح زمین، جریان عظیمی از الکتریسیته تولید میکند که آن را به شکل صاعقه میبینیم. در پی این صاعقه، به دلیل گرمای بسیار بالا، هوای اطراف بهسرعت منبسط میشود و صدای مهیبی به نام «رعد» بهگوش میرسد.
اما این تنها بخش ساده ماجراست. بسیاری از ویژگیهای رعد و برق هنوز هم برای بسیاری ناشناختهاند:
داغتر از خورشید
شاید عجیب بهنظر برسد، اما دمای یک صاعقه میتواند به حدود ۳۰ هزار درجه سانتیگراد برسد؛ یعنی نزدیک به پنج برابر دمای سطح خورشید، این میزان حرارت بهقدری بالاست که میتواند در لحظه، هوا را یونیزه کرده و درخت یا ساختمان را بسوزاند.
صاعقه فقط یکبار نمیزند
برخلاف تصور عامه که میگوید «صاعقه دوبار به یک نقطه نمیزند»، واقعیت این است که بناهای بلند و فلزات، مانند برجها و آنتنهای مخابراتی، میتوانند بارها هدف برخورد صاعقه قرار بگیرند.
فاصله صاعقه را خودتان اندازه بگیرید
اگر دیدید آسمان برق زد، شروع به شمردن کنید. هر سه ثانیه فاصله بین دیدن برق و شنیدن رعد، تقریباً برابر با یک کیلومتر فاصله صاعقه از محل شماست. مثلاً اگر ۶ ثانیه طول کشید، رعد و برق حدود ۲ کیلومتر با شما فاصله داشته است.
فقط باران نیست؛ آتشفشان هم برق میزند
جالب است بدانید که رعد و برق تنها در ابرهای بارانزا رخ نمیدهد. در طوفانهای آتشفشانی، گرد و غبار و حتی طوفانهای شن نیز، بهدلیل اصطکاک شدید ذرات، میتوانند الکتریسیته تولید کنند و باعث بروز صاعقه شوند.
زمین، روزانه میلیونها بار میدرخشد
بر اساس آمار جهانی، روزانه بیش از ۸ میلیون صاعقه در سطح زمین ثبت میشود. در هر لحظه حدود ۲ هزار طوفان رعد و برقی در حال فعالیت هستند و در هر ثانیه، بیش از ۱۰۰ صاعقه به زمین برخورد میکند.
گاهی حیوانات هدف قرار میگیرند
در حوادثی نادر، صاعقه میتواند گلههای بزرگی از حیوانات را همزمان مورد اصابت قرار دهد. برای مثال، در یکی از اتفاقات نروژ، بیش از ۳۰۰ گوزن شمالی بر اثر یک صاعقه جان خود را از دست دادند.
پایتخت جهانی رعد و برق کجاست؟
در جنوب ونزوئلا، منطقهای به نام کاتاتومبو قرار دارد که بهعنوان «پایتخت جهانی رعد و برق» شناخته میشود. در این منطقه، سالانه حدود ۲۶۰ شب، طوفانهای الکتریکی شدید رخ میدهند که نور آنها از کیلومترها دورتر قابل مشاهده است.
صاعقههای توپمانند؛ پدیدهای مرموز
یکی از پدیدههای نادر مرتبط با رعد و برق، وجود گویهای نورانی و شناور موسوم به «صاعقه گویشکل» یا ball lightning است. این گویهای مرموز، که هنوز دلیل علمی روشنی برایشان وجود ندارد، معمولاً چند ثانیه در هوا معلق میمانند و گاه وارد خانهها یا فضاهای بسته هم میشوند.
رعد و برق نهفقط یادآور قدرت طبیعت، بلکه نمایشی چشمگیر از پیچیدگیهای فیزیکی و انرژی درون جو زمین است؛ پدیدهای که هنوز هم بسیاری از ابعادش ناشناخته باقی مانده و الهامبخش پژوهشهای علمی تازه است.
۲۲۷۲۲۷
