چگونه کودتا در بولیوی شکست خورد؟

رسول سلیمی: کودتا در بولیوی زمانی شکست خورد که رئیس جمهور این کشور بعد از اطلاع از کودتا به فوریت فرماندهان ارتش را تغییر داد. در نتیجه فرماندهان نظامی تازه منصوب شده به واحدهای نظامی دستور دادند تا به پایگاه های خود بازگردند.

چه آنکه اعتراضات بین المللی نیز در فروکش کردن کودتا تاثیر داشت و رئیس جمهور لوئیس آرسه توانست قدرت خود را بر ارتش این کشور اعمال کند. کودتا زمانی آغاز شد که سربازان به رهبری فرمانده کل ارتش خوان خوزه زونیگا به کاخ ریاست جمهوری حمله کردند و در میدان بیرونی آن مستقر شدند. گزارش های خبری حاکی از آن بود که یک تانک درهای کاخ را کوبیده است.

اما بعد از آن فیلم هایی در تلویزیون بولیوی منتشر شد که رئیس جمهور این کشور را نشان می داد در حالی که در راهرو کاخ رو به پایین و مقابل فرمانده کل ارتش و گروهی از سربازان ایستاده است. او خطاب به سربازان می گوید “من فرمانده شما هستم و به شما دستور می دهم عقب نشینی کنید. من اجازه نخواهم داد که این نافرمانی به موفقیت برسد. “

در همین راستا تلویزیون بولیوی دو تانک و تعدادی سرباز با یونیفرم نظامی را در خارج از ساختمان نشان داد، اما سربازان و خودروهای زرهی به مرور عقب نشینی کردند. چه آنکه بزرگترین اتحادیه کارگری کشور اعتصاب نامحدودی را در دفاع از دولت آرسه اعلام کرد و با حضور در خیابان به کودتا اعتراض کرد. به نظر می رسد ویدئوهایی که در رسانه های اجتماعی پخش می شود، جمعیتی از مردم را نشان می دهد که نیروهای طرفدار کودتا را تعقیب می کنند. رئیس جمهور سابق مورالس نیز اقدامات ارتش را محکوم کرد و خواستار پیگرد کیفری علیه زونیگا و هر کسی که به او کمک کرده شد.

یک مقام بلندپایه بولیوی می گوید ژنرال ارتش که در کودتای ناموفق روز چهارشنبه دستگیر شد، قصد داشت قدرت را به دست بگیرد و یک افسر ارشد دیگر نیز در جریان کودتا دستگیر شده است.

ادواردو دل کاستیلو، وزیر دولت گفته که علاوه بر خوان خوزه زونیگا، دریاسالار سابق نیروی دریایی خوان ارنز سالوادور بازداشت شده است. هر دوی این افراد توسط رئیس جمهور اخراج شدند و پس از شروع قیام، نفرات جدیدی جایگزین آنها شدند. زونیگا بعد از آغاز کودتا به صراحت نگفت که کودتا را رهبری می کند، اما گفته ارتش در تلاش است تا دموکراسی را بازگرداند و زندانیان سیاسی ما را ازاد کند.»

در همین حال وزیر دادگستری بولیوی ادعاهای فرمانده ارتش مبنی بر اینکه رئیس جمهور از او خواسته است به کاخ دولت حمله کند را رد کرده است. زونیگا اندکی پیش از دستگیری به خبرنگاران گفت: رئیس جمهور به من گفت: «وضعیت بسیار پیچیده و بحرانی است. لازم است چیزی برای افزایش محبوبیتم آماده کنم.» لوئیس آرسه ، که در لندن اقتصاد خوانده، وزیر اقتصاد در زمان رئیس جمهور مورالس بود که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ او را به نماد چپ امریکای لاتین تبدیل کرد.

پس از اینکه مورالس دفترش را ترک کرد، آرسه در نوامبر ۲۰۲۰، پس از زمان کوتاهی رئیس جمهور شد. بولیوی، کشوری با ۱۲ میلیون نفر جمعیت، در ماه های اخیر شاهد تشدید اعتراضات بر سر تضعیف اقتصاد این کشور بوده است. پس از هرج و مرج در روز کودتا گزارش های رسانه های محلی نشان داد که مردم بولیوی در حال ذخیره مواد غذایی از سوپر مارکت ها هستند. این در حالی است که معاون رئیس جمهور بولیوی، در خارج از کاخ ریاست جمهوری، خطاب به هواداران گفت: “مردم بولیوی دیگر هرگز اجازه کودتا را نخواهند داد. “

ناظران سیاسی معتقدند کودتای بولیوی اوج تنش هایی بود که ماه ها در این کشور در حال افزایش بود و معترضان در میان بحران شدید اقتصادی و در حالی که احزاب برای کنترل حزب حاکم مبارزه می کردند، به پایتخت کشور سرازیر شدند. در عین حال، به نظر می رسد که تلاش برای کودتا فاقد حمایت معنی دار بوده و حتی رقبای رئیس جمهور لوئیس آرسه به سرعت صفوف خود را برای دفاع از دموکراسی محکم کرده اند.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به تلاش برای کودتا در بولیوی گفت؛ ما کودتا علیه بنیان‌های دموکراسی و تعرض به نهادهای دموکراتیک و دولت قانونی در بولیوی را محکوم می‌کنیم و بر اعاده نظم و قانون و بازگشت قدرت به دولت قانونی این کشور تاکید داریم.

۳۱۱۲۱۳