غزال زیاری– دکتر مارتین ورتینگتون، آشورشناس سرشناس، موفق شده تا یکی از قدیمیترین معماهای باستانشناسی را حل کند. او توانسته تا نمادهای باستانی روی معبد ۲۷۰۰ سالهای را رمزگشایی کند که حدود یک قرن، کارشناسان را گیج کرده بود.
این نمادهای باستانی و اسرارآمیز روی چندین معبد در مکانهای مختلفی از شهر باستانی دور- شاروکین که در خُرسآباد کنونی عراق واقعشدهاند، به چشم میخورد. این شهر در آن زمان و بین سالهای ۷۲۱ تا ۷۰۴ قبل از میلاد مسیح تحت حکومت «سارگون دوم» پادشاه آشور اداره میشد.
تعبیر پنج نماد شهر باستانی
به گزارش خبرگزاری سیلاد، توالی پنج نماد (شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاوآهن) اولین بار از طریق نقاشیهای منتشرشده توسط حفارهای فرانسوی در اواخر قرن نوزدهم، به دنیای مدرن معرفی شد و از آن زمان تا امروز، ایدههای مختلفی در مورد معنی این نمادها به گوش میرسد.
خیلی از افراد، این نمادها را با هیروگلیفهای مصری مقایسه و آن را بازتابی از قدرت امپراتوری تفسیر میکردند؛ برخی نیز معتقد بودند که این نمادها، نشاندهنده نام پادشاه است.
حالا دکتر مارتین ورتینگتون از دانشکده زبانها، ادبیات و مطالعات فرهنگی ترینیتی با انتشار مقالهای به رمزگشایی این نمادها پرداخته است. استدلال او این است که کلمات آشوری برای پنج نماد (شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاوآهن) به ترتیب از راست به چپ، به نحوی هستند که شکل آشوری نام “سارگون” (šargīnu) را بیان میکنند.
در برخی از اماکن یافتشده در همان سایت باستانشناسی، تنها از سه نماد (شیر، درخت، گاوآهن) استفادهشده که طبق استدلال دکتر ورتینگتون، دوباره نام “سارگون” را با پیروی از همان اصول یادآور میشود.
دکتر ورتینگتون در این رابطه گفته: «مطالعه زبانها و فرهنگهای باستانی، پازلهایی را با شکلها و اندازههای مختلف در ذهن ایجاد میکند؛ اما در میانرودان باستان کمتر پیش میآید که با نمادهای اسرارآمیزی روی دیوار معبد روبهرو شوید.»
نمادهای یادآور صور فلکی
به گفته دکتر ورتینگتون، هر یک از پنج نماد را میتوان بهعنوان یک صورت فلکی نیز در نظر گرفت. بدین ترتیب که شیر نشانه صورت فلکی شیر (اسد) و عقاب یادآور صورت فلکی عقاب است.
از آنجاییکه منشأ صورتهای فلکی عمدتاً در خود بینالنهرین بوده، شباهتهای زیادی در این رابطه مشاهده میشود. درخت انجیر نشانی از صورت فلکی «فَک» است که امروزه وجود ندارد.
طبق گفته دکتر ورتینگتون: «هدف از استفاده از این پنج نماد، ثبت کردن نام سارگون در آسمانها برای همیشه بود؛ نوعی راهکار هوشمندانه برای جاودان کردن نام پادشاه که البته ایده جاودان کردن نام افراد، تنها منحصر به آشور باستان نیست.»
قومهای بابل، آشور و سومر و چند قوم دیگر در بینالنهرین باستان (عراق امروزی) و مناطق مجاور آن زندگی میکردند و امروزه با بهرهگیری از نوشتههای خط میخی که در آن مناطق بهوفور یافت میشود، تحقیقات ارزشمندی در حال جریان است.
الفبا و نوشتن، حدود ۳۴۰۰ سال قبل از میلاد در این منطقه اختراع شده و بدین ترتیب اگرچه دانشمندان دوره سارگون از این موضوع آگاه نبودند، اما تلاش میکردند تا با بهرهگیری از نمادهای نوشتاری جدید به نحو متفاوتی تاریخ بینالنهرین را تا ابد جاودانه سازند.
دکتر ورتینگتون دراینباره ادامه داد: «من نمیتوانم نظریهام را اثبات کنم، اما این نظریه هم برای دنباله پنج نمادی و هم برای دنباله سه نمادی صحیح از آب درمیآید. بهعلاوه، اینکه این نمادها میتوانند بهعنوان صورت فلکی فرهنگی مناسب مدنظر قرار بگیرند برایم بسیار جالب است. ازنظر من احتمال اینکه همهچیز اتفاقی و شانسی باشد، بسیار بعید است.»
تخصص دکتر ورتینگتون در زبانها و تمدنهای بینالنهرین باستان، ازجمله تمدن بابلیها، آشوریها و سومریهاست. این منطقه شامل عراق کنونی و بخشهایی از ایران، ترکیه و سوریه است و اغلب بهعنوان “مهد تمدن” شناخته میشود، جایی که شهرها و امپراتوریها متولد شده و داستان آن بخش بزرگی از تاریخ بشر است.
بینالنهرینیها عادت به شمردن در دستههای شصتتایی داشتند و به همین دلیل است که امروز، هر ساعت معادل ۶۰ دقیقه و هر دقیقه معادل ۶۰ ثانیه است. دکتر ورتینگتون در بخش پایانی صحبتهایش گفت: «حل معماها، یا دستکم تلاش برای حل آنها، سرگرمکننده است؛ اما مطالعات درباره بینالنهرین، درواقع تلاشی برای درک پیچیدگی جوامع انسانی و دستاوردهای فرهنگی است.»
منبع: phys
۵۴۳۲۱
