تینا مزدکی_ در اوایل قرن بیستم، دایناسورها به عنوان جانوران آهسته حرکت و خونسرد مانند خزندگان امروزی در نظر گرفته می‌شدند که برای تنظیم دمای خود به گرمای خورشید متکی بودند. اکتشافات جدیدتر نشان می‌دهد که برخی از انواع دایناسورها احتمالاً قادر به تولید گرمای بدن خود بودند، اما اینکه دقیقا از چه زمانی این سازگاری شکل گرفته، نامعلوم است.
مطالعه جدیدی که در مجله Current Biology منتشر شده است، به گسترش دایناسورها در اقلیم‌های مختلف روی زمین در طول دوره مزوزوئیک (دوران دایناسورها از ۲۳۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش) می‌پردازد که از ۱۰۰۰ فسیل، مدل‌های آب و هوایی و جغرافیا استفاده می‌کند.
این تیم تحقیقاتی دریافت که دو تا از سه گروه اصلی دایناسورها، تروپودها (مانند تی رکس و ولوسیراپتور) و اورنیتیشیان (شامل بستگان گیاهخواران استگوزاروس و تریسراتوپ) در دوران ژوراسیک اولیه به آب و هوای سردتر نقل مکان کردند که نشان می‌دهد ممکن است آنها در این زمان اندوترمی (توانایی تولید درونی گرما) را فرگشت داده باشند. در مقابل، ساروپودها، گروه اصلی دیگر که شامل برونتوزاروس و دیپلودوکوس است، در مناطق گرم‌تر سیاره بودند.
تحقیقات قبلی ویژگی‌هایی مرتبط با خونگرم بودن را در میان اورنیتی‌شیک‌ها و تروپودها پیدا کرده‌اند که برخی از آنها دارای پر یا چیزی شبیه پر بوده‌اند که عایقی برای گرمای داخلی بدنشان بود.
تحلیل‌های دانشمندان نشان می‌دهد که ترجیحات آب و هوایی مختلف در میان گروه‌های اصلی دایناسورها در حدود زمان رویداد جنکینز در ۱۸۳ میلیون سال پیش، زمانی که فعالیت‌های آتشفشانی شدید منجر به گرم شدن کره زمین شد، پدیدار شد. با انقراض گروه‌های گیاهی در این زمان، بسیاری از گروه‌های دایناسورهای جدید ظهور کردند.
سازگاری با خون‌گرمی که شاید نتیجه این بحران زیست‌محیطی است، ممکن است تروپودها و اورنیتیش‌ها را قادر به زندگی در محیط‌های سردتر کرده باشد و به آنها اجازه دهد تا بسیار فعال باشند و فعالیت خود را در دوره‌های طولانی‌تری حفظ کنند.
تروپودها شامل پرندگان نیز می‌شوند و مطالعه دانشمندان نشان می‌دهد که تنظیم دمایی منحصربه‌فرد پرندگان ممکن است از این دوران ژوراسیک به‌جا مانده باشد. از سوی دیگر، سوروپودها که در آب و هوای گرم‌تر باقی می‌ماندند، تقریباً در این زمان به اندازه‌ای غول‌پیکر رشد کردند و این یکی دیگر از سازگاری‌های احتمالی ناشی از فشار محیط است.
محققان همچنین بررسی کردند که آیا ساروپودها ممکن است در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر برای خوردن شاخ و برگ غنی‌تری که در مناطق قطبی سردتر در دسترس نیست، به زندگی خود ادامه داده باشند یا نه. آنها دریافتند که ساروپودها در محیط‌های خشک و مانند ساوانا زندگی می‌کردند و از این ایده حمایت می‌کند که محدودیت آنها در آب و هوای گرم‌تر بیشتر به دمای بالاتر و سپس به فیزیولوژی خونسردتر مربوط می‌شود. در آن زمان، مناطق قطبی گرم‌تر و دارای پوشش گیاهی فراوان بودند. رویداد جنکینز پس از فوران گدازه و گازهای آتشفشانی از شکاف‌های طولانی در سطح زمین رخ داد که مناطق وسیعی از سیاره را پوشانده است.
به گفته دانشمندان، این تحقیق نشان می‌دهد که ارتباط نزدیکی بین آب و هوا و چگونگی فرگشت دایناسورها وجود دارد. همچنین نشان می‌دهد که چگونه پرندگان ممکن است یک ویژگی منحصر به فرد را از ویژگی بیولوژیکی اجداد دایناسورها و روش‌های مختلف سازگاری دایناسورها با تغییرات پیچیده و طولانی مدت محیطی به ارث برده باشند.
منبع: phys.org
۳۲۳
