آیا کمک‌های مالی به نجات اوکراین از شکست کمک خواهد کرد؟

رسول سلیمی: ماه‌ها از درخواست‌های ناامیدکننده اوکراین گذشت، تا مجلس نمایندگان امریکا سرانجام لایحه‌ای را تصویب کرد که اجازه کمک نظامی به اوکراین به ارزش ۶۰ میلیارد دلار را بدهد. اگرچه این لایحه هنوز در معرض تصویب سنا است و سپس باید توسط جو بایدن امضا شود؛ اما باتوجه‌به تصویب قبلی مجلس سنا از یک اقدام مشابه و اصرار بایدن بر نیاز به حمایت از اوکراین، تایید سنا جزئی از مراحل اداری و تشریفاتی برای اختصاص این بودجه خواهد بود.

این در حالی است که تأخیر چندماهه در کنگره امریکا در درجه اول متأثر از وضعیت سیاسی داخلی امریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. پس از یک سری سیگنال‌های گمراه‌کننده در ماه‌های اخیر، دونالد ترامپ از مایک جانسون، رئیس‌جمهوری خواه مجلس نمایندگان برای رای گیری در حمایت از اوکراین حمایت کرد. اما بیشتر اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان با این لایحه مخالفت کردند.

علاوه بر این، اگر ترامپ پس از انتخابات ماه نوامبر به کاخ سفید بازگردد، کینه‌های شخصی او نسبت به اوکراین و زلنسکی بر تصمیماتش اثرگذار خواهد بود. این موضوع باعث می‌شود تا ولادیمیر پوتین به یک متحد بلندمدت برای ترامپ تبدیل شود. مشکلات قبلی در اتحادیه اروپا نیز برای تصویب بسته حمایت چند ساله اوکراین اثرگذار بود. آن‌چنان که نظرات ویکتور اوربان مجارستانی که مخالف تلاش برای ارائه کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین بود بر این موضوع اثر گذاشت.

ناظران سیاسی درباره این سؤال که آیا حمایت امریکا از اوکراین می‌تواند آنها را از یک شکست قطعی نجات داد معتقدند این کمک‌ها به اوکراین یک فضای تنفس در میدان جنگ و فرصتی برای متوقف کردن تهاجم آهسته اما پایدار روسیه را خواهد داد که در ماه‌های گذشته دستاوردهای قابل‌توجهی را برای مسکو به ارمغان آورده است.

به جز تصویب مجلس سنا و تایید رئیس‌جمهور، هنوز برخی از مشکلات لجستیکی برای غلبه بر روسیه وجود دارد. یکی از این مشکلات آن است که غالب تجهیزات نظامی موردنیاز، به‌ویژه مهمات، در حال حاضر در لهستان ذخیره می‌شود. اما باید به خط مقدم منتقل شود و در استراتژی و تاکتیک‌های دفاعی نیروهای اوکراینی بهره‌برداری شود.

اما باتوجه‌به اینکه آنها هم اکنون اطمینان دارند که تدارکات به‌زودی می‌رسند و کمتر مجبور به جیره‌بندی مهمات خواهند بود، تقویت روحیه سربازان اوکراینی قبل از رسیدن تدارکات جدید امریکا محتمل خواهد بود.

علاوه بر این، پایگاه‌های صنعتی دفاعی ایالات متحده و اروپا به‌اندازه کافی آماده نیستند تا با افزایش تولید نظامی روسیه و بخش دفاعی تقویت شده خود مطابقت داشته باشند. انتقال سریع روسیه به اقتصاد جنگی نیز با حمایت ایران، کره شمالی و چین و تأمین تسلیحات آنها تقویت شده است. اما اروپایی‌ها اطمینان دارند که ظرفیت تولید در ایالات متحده و اروپا و همچنین در اوکراین از سال ۲۰۲۵ به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

در عین‌حال، تردیدهایی وجود دارد که ایا روسیه قادر خواهد بود نرخ فعلی تولید نظامی خود را حفظ کند، به‌ویژه اگر ایالات متحده و اتحادیه اروپا بتوانند چین را از کمک بیشتر به مسکو منصرف کنند. این موضوع می‌تواند حتی به بخشی از چانه‌زنی امریکا با ایران بر سر پرونده هسته‌ای تبدیل شود. در مورد چین نیز با تمایل این کشور برای ارتباط بیشتر با اروپا احتمال کاهش کمک‌های تسلیحاتی آنها به روسیه یا دست‌کم نمایش کاهش ارسال تسلیحات به این کشور، می‌تواند به جزئی از برنامه آنها در کمک به اوکراین تبدیل شود.

اما حتی در سناریوی خوشبینانه سرمایه گذاری پایدار در پایگاه صنعتی دفاعی غرب و افزایش مشکلات اقتصادی و لجستیکی روسیه برای حفظ بخش دفاعی ان، تصور غیر واقع بینانه ای از تغییر بازی در توازن قدرت بین اواکراین و روسیه به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این، روسیه از هنوز مزایای نیروی انسانی و برتری هوایی برخوردار است.

نکته نهایی این است که اوکراین تنها بحران امنیتی بزرگی نیست که غرب با آن مواجه است. هم‌زمان با تصویب لایحه حمایت اوکراین توسط مجلس نمایندگان امریکا، این لایحه همچنین به نفع حمایت نظامی از اسرائیل و تایوان رای داد و به طور بالقوه در مجموع حدود ۱۰۰ میلیارد دلار (۸۱ میلیارد پوند) را برای اختصاص به این کشورها اختصاص داد. باتوجه‌به موجودی ۳۴ تریلیون دلاری بدهی فدرال که هر ۱۰۰ روز یک تریلیون دلار افزایش می‌یابد، پایداری بلندمدت چنین بسته‌های کمک‌رسانی مورد سؤال کارشناسان قرار گرفته است و این احتمال وجود دارد در صورت پیروزی ترامپ، کمک‌ها متوقف شود.

در مجموع پیش‌بینی اینکه که اوکراین در عرض یک سال بر روسیه پیروز شود، در بهترین حالت بیش از حد خوش‌بینانه و در بدترین حالت توهم خطرناک است. ارزیابی واقع‌بینانه‌تر این خواهد بود که عزمی که به نظر می‌رسد غرب در حمایت از اوکراین به طور گسترده‌تر دنبال می‌کند، به کیف فرصتی برای بهبود موقعیت مذاکره خود خواهد داد تا دو طرف در نهایت برای پایان‌دادن به این جنگ پشت میز مذاکره قرار گیرند.

۳۱۱۲۱۳