سیلاد اصفهان- فاطمه کازرونی: بهار دلنشین از راه رسیده است؛ فصلی که سفر و گردشگری در آن صفای دیگری دارد؛ هوای مطبوع و طبیعت زیبا در کنار بازدید از آثار تاریخی اصفهان می تواند در بهار برای گردشگران داخلی و خارجی بسیار فرح بخش باشد.
در ادامه گزارش قبلی بخش دیگری از جذاب ترین بناها و جاذبه های تاریخی اصفهان را در بهار ۱۴۰۳ مرور می کنیم، بناهایی که شاید در هنگام تحقیق درباره آثار تاریخی اصفهان، رتبه های نخست را به دست نیاورند اما زیبایی آنها دست کمی از عالی قاپو و چهلستون و پل های تاریخی اصفهان ندارد و صد البته در این میان مجموعه میدان نقش جهان که به معرفی آن پرداختیم، را می توان از همه آثار تاریخی اصفهان جدا کرد.
مدرسه و مسجد چهارباغ: این مدرسه که به نامهای مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز شناخته می‌شود آخرین بنای باشکوه عهد صفوی است که برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شد.
گنبد این مسجد از نظر تناسب معماری و زیبایی بعد از مسجد شیخ لطف الله قرار دارد و درب زیبای این بنا که با طلا و نقره تزیین شده شاهکاری از صنایع ظریفه است که نظیر ندارد؛ همچنین در این مدرسه انواع مختلف کاشیکاری مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزه کاشیکاری اصفهان است.
یکی از مادی های معروف اصفهان به نام فرشادی از میانه این مسجد عبور می کند که جلوه ای دیدنی تر به این مسجد زیبای تاریخی می بخشد.
این مدرسه در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در جوار خیابان آمادگاه قرار دارد و تنها روزهای خاصی از سال از جمله در ایام عید نوروز برای بازدید عمومی باز است.
حمام شیخ‌بهایی: این حمام نیز ساخته دانشمند بزرگ شیخ‌بهایی است که علاوه بر معماری زیبای خود سالها با دو معمای خود یعنی گرم شدن آب منبع حمام به کمک یک شمع و روشن بودن دایمی این شمع ذهن جهانیان را به خود مشغول کرده بود.
این حمام چندین سال است در دست تعمیر قرار داشت؛ در سالهای اخیر افراد مختلف ادعاهای مختلفی درباره کشف راز این حمام داشته اند که هیچ کدام از این موارد با قطعیت کامل تایید نشده است؛ شیخ بهایی دانشمندی است که مدت مدیدی در اصفهان زیسته است، شیخ بهایی دانشمندی است که طومار بی نظیر تقسیم حق آبه‌های اصفهان نیز از هوش وی پا به دل تاریخ نصف‌جهان نهاده است.
مقبره این دانشمند بزرگ بنا بر وصیتش در جوار مزار مطهر امام رضا (ع) قرار دارد اما تا مدتها حتی عنوان و توضیحی برای آشنایی زائران با صاحب این مقبره وجود نداشت تا اینکه امسال خوشبختانه آستان مقدس رضو با پیگیری های رسانه ای، تابلویی در ارتباط با این دانشمند نامی جهان را در رواقی که وی در آن دفن است نصب کرد؛ نکته مهم اینکه وی معمار حرم بزرگ رضوی نیز هست، موضوعی که در تابلوی معرفی این شخصیت بزرگ به آن اشاره ای نشده است.
منارجنبان: این بنا از مشهورترین مناره‌های جهان است، راز شگفت آور و غیرقابل کشف این بنا این است که با تکان دادن هر یک از مناره ها، مناره دیگر و تمام ساختمان به نوسان در می‌آید، برای نشان دادن این امر به گردشگران به طور معمول یک لیوان آب بر مقبره عارفی مشهور به عمو عبدالله که در این ساختمان مدفون است قرار می‌گرفت.
دستکاری منارجنبان در گذشته
نکته جالب اینکه راز این دانش فنی منار جنبان نیز هنوز به طور کامل کشف نشده است؛ لازم به ذکر است که سالها پیش یکی از مناره‌ها برای کشف راز آن دستکاری شده و کمتر از دیگری تکان می‌خورد و بر این اساس برای تکان دادن مناره زمان بندی تدارک شده است به نوعی که گاه گردشگران باید مدت زمانی صبر کنند تا شاهد تکان دادن مناره توسط مامور ویژه مناره باشند.
این در حالی است که در گذشته‌های نه چندان دور هر شخص خود می توانست از پله‌های مناره بالا رفته و آن را تکان دهد.
مسجد جامع اصفهان: مسجد را می‌توان موزه‌ای از آثار هنری و معماری ۱۵ قرن دوران اسلامی به شمار آورد و شامل قسمت های مختلفی است که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره‌ای خاص هستند.
توصیف این مسجد حتی در یک گزارش نیز نمی‌گنجد، شناخت هارمونی رنگ‌ها و فضای متفاوت معماری در بخش‌های مختلف به دلیل ساخته شدن در سالهای مختلف تنها با بازدید حضوری امکان‌پذیر است.
مادی‌های اصفهان: طومار بی نظیر تقسیم حق‌آبه‌های اصفهان از هوش شیخ‌بهایی دانشمند بزرگ جهان اسلام پا به دل تاریخ نصف‌جهان نهاده است به نوعی که در هر گوشه این شهر گام بگذاری نهرهایی که در زبان محلی «مادی» خوانده می‌شود از دیدنی‌های زیبای اصفهان است که هم از نظر نوع ساختار وهم طروات آفرینی در کل شهر مهم بوده است و بخشی از طرح شیخ‌بهایی برای رساندن آب زاینده‌رود به تمامی شهر اصفهان است، این مادی‌ها علاوه بر ایجاد طراوت وشادابی در شهر موجب خنک شدن هوا و سایه گستراندن درخت‌های چنار پربار در اصفهان بوده است، مادی‌هایی که رنگ و بوی زنده رود را در کل شهر نشر می‌دادند اما با خشک شدن زاینده‌رود، لب‌های آنها نیز سوگوارانه ترک خورده و همچنان چشم انتظار وعده‌های مسئولان درباره زاینده‌رود است.
طومار شیخ‌بهایی خود بخشی از تاریخ این سرزمین است که در سفر به اصفهان می‌توان آن را از قدیمی‌ترها سراغ گرفت، قوانین این طومار تا سالیان پیش همچنان اجرایی می‌شد، به نوعی که زاینده‌رودی زنده جان، تصویر پل‌های تاریخی را سرمه چشم خویش کرده بود، تا اینکه مدعیان علم و دانش در عصر کنونی خط بطلان بر اجرای آن کشیدند و خشک رودی بر جای ماند اما کارشناسان همچنان معتقدند احیای زاینده رود نیازمند احیای این طومار نیز هست.
کوه آتشگاه: یکی از جاذبه های توریستی شهر اصفهان، کوهی است که نام آن برگرفته از باقیمانده آتشکده ای است که در قله این کوه توسط زرتشتیان بنا شده بود و یکی از هفت آتشکده بزرگ و مهم ساسانیان محسوب می شود و همه ساله، گردشگران و مسافران بسیاری به این منطقه مراجعه می کنند تا آثار به جا مانده از این بنای تاریخی را مشاهده نمایند.
برای ساخت این آتشگاه و دیواره های خشتی آن، از ترکیب ملات خاک رس و آب و آهک و ساقه های نی استفاده شده است؛ هر گوشه از سازه باشکوه و عظیم آتشگاه، ۱۰۷ متر طول دارد و همانند قلعه ای محکم و غیر قابل نفوذ است؛ دیواره های این آتشگاه نیز قالب های دایره ای شکل دارند؛ با بررسی آثار به جای مانده از بنای آتشگاه، مشخص شده که این سازه پنج طبقه بوده است که اکنون تنها دو طبقه از آن مشخص است.
جلفاگردی و کلیساهای اصفهان:
محله جلفا که درست در سمت دیگر رودخانه «زاینده رود» قرار دارد، پس از این این رودخانه زنده فلات مرکزی ایران و طبیعت ناژوان و ۴۰۰ جاذبه تاریخی که در کنار آن قرار دارند، یکی از مقاصد محبوب ساکنان شهر اصفهان برای گذراندن روزهای آخر هفته و تعطیلات است به نوعی که به طور معمول در روزهای پایانی هفته شاهد شور زندگی و عبور و مرور مردمی است که برای مقصدهای گوناگون از خرید گرفته تا کافه‌گردی، رستوران‌گردی و تماشای بناهای تاریخی مانند میدان جلفا، محله سنگ تراشها و کلیسای تاریخی «وانک» به این محله قدم می گذارند.
کلیسای وانک (آمنا پرکیج) از مشهورترین کلیساهای این منطقه است که مورد بازدید عموم قرار می گیرد؛ کلیسای آمنا پرکیج بر خلاف کلیساهای کهن ارمنی که بیشتر با سنگ ساخته شده‌اند، با خشت خام بنا گردیده‌است. دیوار بیرونی کلیسا با آجر و دیوار درونی آن را با اندود گچ که بر روی آن نقاشی و تزیین شده پوشانده‌اند. کلیسا دارای دو گنبد است؛ گنبد کوچک بر روی محل استقرار عامه مردم قرار دارد، و گنبد بزرگ بر روی قسمت مقدم محراب کلیسا ساخته شده‌است.
گنبد کلیساهای کهن ارمنی مخروطی شکل است، ولی گنبد کلیسای وانک شبیه گنبد مساجد ایرانی عصر صفوی ساخته شده‌است. در بام کلیسا، در قسمت فوقانی درِ ورودی حد فاصل دیوار غربی و حاشیه گنبد کوچک کلیسا، در محوطه‌ای مربع مانند، برج ناقوس کوچکی که دومین برج ناقوس کلیسا است ساخته شده‌است.
کلیسای وانک در محله جلفای اصفهان هر ساله میزبان گردشگرانی است که به این استان سفر می کنند تا از شهری که معروف به حضور ادیان مختلف است، در کنار مساجد و کنیسه و معابد بازدید داشته باشند.
۴۶
