هر ساله در روز ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور) مسئولان و دوستداران محیط زیست در برخی از شهرهای بزرگ جهان با گرامی‌داشت «روز جهانی بدون خودرو» رانندگان را به دل کندن از خودروها تشویق می‌کنند و مردم نیز بدون خودروها و وسایل نقلیه خود با پای پیاده یا دوچرخه به رفت‌وآمد می‌پردازند تا به حفظ محیط زیست کمک کنند و از آلاینده‌های هوا بکاهند چراکه خودرو به عنوان منابع متحرک آلاینده یکی از منابع اصلی آلودگی هوا به‌ویژه در شهرها به حساب می‌آیند. آلایندگی خودروها ناشی از کیفیت پایین سوخت و ضعف مقررات خودرو در سراسر جهان است. استفاده فزاینده از خودروها در جهان باعث آلودگی هوا و تبدیل آن‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آلاینده شده است که تبعات مختلف زیست‌محیطی به دنبال دارد و سلامت انسان را نیز تهدید می‌کند. در ادامه به مناسبت این روز به ۱۱ نکته اشاره خواهیم کرد:
* روز جهانی بدون خودرو حدود پنج سال کم و بیش گرامی داشته می‌شد تا اینکه از سال ۱۹۹۹ این کمپین با حمایت سازمان ملل به‌طور جدی در کشورهای مختلف دنیا جای خود را باز کرد.
*در حال حاضر، هر ساله ۱۵۰۰ شهر دنیا مراسم روز جهانی بدون خودرو را برگزار می‌کنند و در هر سال به تعداد شهرهای حامی این روز افزوده می‌شود.
*خودروها عامل انتشار مواد هیدروکربن- که از مشتقات نفتی است- هستند و این مواد به علت ترکیب شدن با ذرات معلق در اتمسفر معمولا در هوا معلق می‌مانند و به‌طور مستقیم روی سیستم تنفس فوقانی ما تاثیر می‌گذارند
* با توجه به افزایش استفاده از خودروی شخصی و براساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، سالانه هفت میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند.
* استفاده از دوچرخه یکی از راه‌های برگزاری روز جهانی بدون خودرو است که در بلند مدت موجب کاهش آلودگی هوا می‌شود.
*متاسفانه در برخی کشورها از جمله ایران برخی مشکلات فرهنگی در زمینه استفاده شهروندان از دوچرخه وجود دارد؛ به طوری که تصور می‌شود شخصی که از دوچرخه استفاده می‌کند از امکان مالی لازم برای تهیه خودروی شخصی یا از منزلت اجتماعی درخور برخوردار نیست و ضرورت دارد مردم شاهد استفاده مقامات کشور از دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی و گاهی پیاده طی کردن برخی مسیرها باشند تا به این ترتیب این پندار باطل که هرقدر خودروی شخصی فردی جدیدتر و بهتر باشد از شخصیت و منزلت اجتماعی والاتری برخوردار است را از بین ببریم.
* اولین قدم برای حرکت به سوی استفاده از دوچرخه‌های شخصی و اشتراکی آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم از جمله ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری و نظارت نیروی انتظامی بر این مسیرها است.
*توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی نیز می‌تواند نیاز شهروندان به استفاده از خودرو را کاهش دهد البته طی سال‌های اخیر برغم برخی موانع و مشکلات از جمله تحریم و کمبود اعتبارات تلاش‌های زیادی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی انجام شده است اما همچنان ظرفیت ناوگان حمل و نقل عمومی شامل مترو، اتوبوس و … متناسب با جمعیت شهر تهران نیست.
۲۳۳۲۳۳
