سرم برود از ایران نمی‌روم/ باور کنید؛ اتفاقی آمدم سمت اسکواش!
سرم برود از ایران نمی‌روم/ باور کنید؛ اتفاقی آمدم سمت اسکواش!
سعید آقایی؛ یک مکعب سرباز شیشه‌ای و یک ستاره. تصور اینکه بتوان در این مکعب ستاره شد هم اساسا عجیب و غیرقابل باور است اما فرشته اقتداری دختر کارهای عجیب است و این را در کورت اسکواش بارها و بارها ثابت کرده. از دوران نوجوانی که در عین ناباوری و گمنامی نفر شماره یک اسکواش ایران را شکست داد و نام خود را سر زبانها انداخت و از کسب نخستین طلای تاریخ اسکواش زنان ایران در تورنمنت ۳ هزار دلاری و پس از آن ۶ هزار دلاری حرفه ای های اسکواش که دو موفقیت بزرگ و غیرقابل پیش بینی بود که تا به امروز هیچ ایرانی به آن چنگ نزده بود. فرشته اقتداری یک قهرمان اقتدارگرا در اسکواش است که هچوقت به کم راضی نشده و همیشه با ماجراجویی به دنبال جاه طلبی بیشتر رفته. او در گلخانه اسکواش شبیه یک گل زینتی است که از دور هم زیبایی و جذابیتش چشمها را خیره می کند. دختری که حالا بعد از موفقیت های نوبرانه در اسکواش به دنبال رویاها بزرگتر است؛ رویایی مثل حضور در المپیک لس انجلس.
اول از همه درباره رشته اسکواش توضیح دهید که روش انجام آن به چه شکل است؟
اسکواش یک ورزش راکتی است که در یک زمین مربع‌شکل انجام می‌شود و ۲ بازیکن در زمین هستند. زمین‌های متفاوتی داریم که ممکن است ۳ تا دیوار و یک شیشه باشد یا ۴ طرف شیشه یا ۲ طرف شیشه و ۲ طرف دیوار باشد. امتیاز مثبت زمین‌های شیشه‌ای این است که تماشاگران بیشتری می‌توانند بازی را ببینند و حضور بیشتری نسبت به زمین‌هایی که ۳ طرفشان دیوار است، دارند. چون فقط از پشت شیشه دیده می‌شود. بازی‌های اسکواش ۳ از ۵ و امتیازات ۱۱ تا است و بازیکنی برنده می‌شود که ۳ مسابقه از ۵ تا را ببرد. اگر ۱۰-۱۰ شود بازی تا ۱۲ ادامه پیدا می‌کند و یک‌سری قوانین داوری هم داخل زمین دارد.
رشته اسکواش پیش از انقلاب هم در ایران بود و باشگاه اسکواش داشتیم.
تا جایی که من می‌دانم، اسکواش اول مشترکا با فدراسیون بدمینتون بود و سال ۱۳۷۲ فدراسیون اسکواش به ریاست مرحوم فرزامی برای اولین بار شکل گرفت. بعد از آن اسکواش به شکل جدی‌تری دنبال شد و من سال ۱۳۸۹ شروع کردم و به نظرم هنوز هم رشته جدیدی است و نیاز دارد که بیشتر دیده شود.
چرا تصمیم گرفتید وارد این رشته شوید؟
من در عمل انجام‌شده قرار گرفتم. اسکواش را از ۱۱ سالگی در جزیره کیش شروع کردم و به‌طور اتفاقی یکی از فامیل‌های ما که مسئول سالن اسکواش بود من را به سالن برد که سرگرم شوم و اگر خواستم این رشته را امتحان کنم. او یک فرزند داشت و من به‌خاطر فرزندش رفتم که با او وقت بگذرانم. مربی که من را دید، به فامیل ما گفت که من خیلی استعداد دارم و کاری کنید که حتما به اسکواش بروم. من ۲-۳ ماه حتی با اجبار خانواده رفتم ولی کم‌کم خودم بیشتر مشتاق شدم. بعد از ۶ ماه به مسابقات ایران جونیور در تهران رفتم که رنکینگ بین‌المللی داشت و من دوم شدم. آن مسابقه برای من شروعی بود که با تلاش و جدیت بیشتری ادامه دهم.
جمعیت ورزشکاران اسکواش از رشته‌های دیگر کمتر است و اسم‌های تکراری همیشه در این رشته بودند. آمدن شما به نوعی این انحصار را شکست و باعث شد یک چهره جدید معرفی شود. چگونه توانستی انقدر سریع پیشرفت کنی و به تیم ملی برسی؟
من آن اوایل همیشه شاهد این بودم که بچه‌های دیگر بدون انتخابی به مسابقه می‌روند که بعد از ۳-۴ سال با همکاری مربی‌ام و هزینه شخصی در یک مسابقه شرکت کردم. آنجا با همان بازیکن ایرانی که در رده سنی خودم بود مسابقه دادم و جلوی مربیان تیم ملی و رئیس فدراسیون او را شکست دادم. همان بازی باعث شد به تیم ملی برسم. بعد هم در ۱۶ سالگی برای اولین بار قهرمان کشور شدم و به انتخابی تیم ملی بزرگسالان دعوتم کردند.
نقطه عطفی که باعث شد پیشرفت کنی چه بود؟
طی ۲ سال اخیر، سرمربی تیم زنان عوض شد و خانم رمضانی هستند. ایشان یکی از دلایل پیشرفت و دیده‌شدن اسکواش زنان بود. حضورش باعث شد اهداف تغییر کند و نگاه ما و فدراسیون بزرگتر و ویژه‌تر شود. شروع این مسیر با عضویت ما در PSA (انجمن حرفه‌ای اسکواش‌بازان دنیا) بود که بعد از عضویت ما، مربی‌مان خیلی جدی‌تر نگاه کرد و به‌دنبال مسابقاتی بود که امکان حضور داشته باشیم. در شهریور گذشته اسم من و فاطمه فلاحتی برای یک مسابقات ۳۰۰۰ دلاری در هند درآمد و این اولین مسابقه PSA ما بود که من در آنجا سوم شدم. بعد هم مسابقه ۳۰۰۰ دلاری ژوهانسبورگ بود که در راند دوم به سید یک جدول خوردم و با رنکینگ ۴۰۰ و خرده‌ای، رتبه ۸۰ جهان را در یک بازی سخت شکست دادم. آن مسابقه یک خودباوری به من داد و باعث شد اهدافم را جدی‌تر دنبال کنم و تمریناتم را اصولی‌تر ادامه دهم. فدراسیون ۳ ماه است که برای من مربی بدنساز هم گرفته و بدنسازی حرفه‌ای‌تری دارم تا بتوانم اتفاقات بهتری را هم رقم بزنم.
وقتی اسکواش برای تو جدی شد، فکر می‌کردی به تیم ملی بروی و مدال طلای ۳۰۰۰ و ۶۰۰۰ دلاری را بگیری؟ چه چیزی در ذهن تو بود؟
من از بچگی همیشه آرزو داشتم تمام شهرهای ایران را بگردم. زمان بچگی با این ذهنیت جلو رفتم که شاید از طریق مسابقات جاهای مختلف را ببینم. بعد که به انتخابی تیم ملی دعوت شدم و جزو بهترین‌های ایران شدم، فکرم گسترده‌تر شد و دیگر به مسابقات کشوری فکر نمی‌کردم. همیشه خودم را در مسابقات بین‌المللی می‌دیدم و شروع این مسیر زمانی بود که قهرمان ایران شدم و به خودم ثابت کردم می‌توانم از این موفق‌تر شوم. بعد هم عضویت در PSA بود که می‌توانم مسابقات بیشتری شرکت کنم و خودم را با تمام بازیکنان دنیا در سطوح مختلف بسنجم.
در رشته‌های راکتی، تنیس و تنیس روی میز از شما جلوتر هستند و موفقیت‌های بیشتری داشته‌اند. در رشته‌های راکتی دختران موفق زیاد داریم و مثلا در بدمینتون ثریا آقایی، در تنیس مشکات‌الزهرا صفی و یاسمن یزدانی و در اسکواش هم خودت موفق بوده‌اید. چرا در رشته‌های راکتی که تعداد مردان بیشتر هم هست، دختران موفق‌تر بوده‌اند؟
اسکواش در بخش پسران هم خیلی موفق بوده ولی اگر از جنبه حضور در PSA نگاه کنیم، شاید دلیلش همین جامعه آماری گسترده پسران باشد که حدود ۱۰۰۰ نفر هستند ولی قسمت زنان حدود ۷۰۰ است. در زمان اگر با ۴ مسابقه بتوانیم ۱۰۰ رتبه صعود کنیم، برای پسران ۶ تا ۸ بازی است.
یعنی رقابت در قسمت پسران سنگین‌تر است؟
در بحث PSA منظورم بود ولی از جهات دیگر شاید این ۲ سال به زنان نگاه ویژه‌تری شده. زنان هم نشان دادند که می‌تواند جواب اعتماد فدراسیون را بدهند ولی فکر نکنم آقایان هم چیزی کم داشته باشند.
در تنیس مثلا صفی اولین کسی شد که به گرنداسلم رفت یا در بدمینتون ثریا آقایی سهمیه المپیک گرفت و خودت هم که در مسابقات ۳۰۰۰ دلاری درخشیدی. در این رشته‌ها انگار از آقایان جلوتر هستند. فکر کنم توجه هم بیشتر شده و این‌ها توانستند خودشان را نشان دهند. قبلا هم اگر توجه می‌شد، شاید این موفقیت‌ها بیشتر بود.
بله درست است.
اسکواش از نظر زیرساخت در چه شرایطی است؟
من یکی از دلایل عدم پیشرفت نسبت به کشورها را مشکل زمین می‌دانم. بارها این مشکل را با فدراسیون مطرح کردیم. در هیچ شهری از ایران زمین استاندارد نداریم. این شامل کفپوش، شیشه و دیوار می‌شود و موضوع مهمی است. فدراسیون در تلاش است تا این ضعف را برطرف کند ولی نیاز به بودجه خاصی است که صرف این کار شود.
اسکواش در المپیک آینده هم حضور دارد و این باعث می‌شود کشورهای دیگر هم سرمایه‌گذاری کنند. آیا ما پتانسیل کسب سهمیه داریم؟
با توجه به اینکه ۳ سال فرصت داریم، من در این ۵ مسابقه از رتبه ۵۰۰ به ۲۰۴ رسیدم. اصلا دور از دسترس نیست و نه فقط من، بلکه اگر روی بقیه دختران و پسران سرمایه‌گذاری شود، می‌توانیم به المپیک نزدیم شویم و چه بسا بتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
چند سهمیه هست؟
هنوز به‌طور کامل مشخص نشده ولی فکر کنم ما باید حداقل به رتبه ۵۰ برسیم که شانس حضور در المپیک را داشته باشیم.
رسیدن از رتبه ۲۰۰ به ۵۰ سخت نیست؟
شدنی است ولی در این مسیر نیاز به حامیان مالی زیادی داریم. فدراسیون هم بودجه‌ای بابت مسابقات آزاد ما دریافت نمی‌کند و حمایتش کم می‌شود. بازیکن هم با هزینه شخصی چقدر می‌تواند مسابقه بدهد؟ این کار ما را سخت می‌کند. اگر این مشکل حل شود و اسپانسرها ما را ببینند، حتی اعضای بیشتری می‌توانند نزدیک شوند.
در خیلی از رشته‌ها مربی خارجی داریم. در اسکواش نیاز به مربی خارجی نیست؟
چون قطب اسکواش جهان مصر است، اگر مربیان ما بتوانند کنار مربی مصری کار کنند یا آنجا دوره ببینند، به پیشرفت فنی ما کمک می‌کند. قرار بود قبل از مسابقات قهرمانی آسیایی یک اردوی بلندمدت در مصر داشته باشیم ولی این کشور سخت ویزا می‌دهد. اگر این اتفاق رخ دهد، اسکواش چند پله پیشرفت می‌کند.
در آسیا کدام کشورها رقیب ما هستند؟
مالزی، هنگ‌کنگ، هند، ژاپن و کره‌جنوبی قوی هستند و در جهان هم بعد از مصر همین کشورها قدرتمند هستند.
برای بازی‌های آسیایی صحبتی شده؟
چون من در این مسابقات نتایج خوبی گرفتم، امیدوارم وزارت ورزش نگاه ویژه‌تری به رشته ما داشته باشد و حمایتش را بیشتر کند. چون در بازی‌های آسیایی سال گذشته اسکواش اعزام نشد. شاید چون اسکواش قبلا نتیجه خاصی نگرفته بود ولی با اعتمادی که در این ۷-۸ ماه شد، فکر کنم به خوبی نشان دادیم می‌توانیم از پس حریفان بر بیاییم و فقط نیاز به نگاه ویژه‌تری داریم که برای این رشته هم ارزش قائل شوند و بودجه بدهند.
به جز اسکواش، به چه ورزشی علاقه دارید؟
من رشته‌های راکتی مثل بدمینتون و تنیس را دوست دارم. در دانشگاه بدمینتون بازی کردم و عناوین ناحیه‌ای دارم. البته می‌گویند ۲ رشته راکتی را باهم انجام ندهید و برای همین من تفریحی بازی می‌کنم. به دوومیدانی هم علاقه دارم و به خودم هم کمک می‌کنم.
فوتبال چطور؟
نه خیلی کمتر. شاید بیشتر از طریق برادرانم که پرسپولیسی هستند.
با ورزشکاران رشته‌های دیگر ارتباطی داری؟
با ثریا آقایی و ثمین عابدخجسته تا وقتی که بودند ارتباط داشتم. در یک دوره با ندا شهسواری ارتباط داشتیم. با چند ورزشکار رزمی هم ارتباط دارم. کلا با ورزش‌های راکتی چون از یک خانواده هستیم، نزدیک‌تر است.
بهترین بردت کدام بازی بود؟
سالی که قهرمان ایران شوم، بردی که در ۸ تا مقابل یک بازیکن به‌دست آوردم خیلی چسبید چون فکر نمی‌کردم او شکست دهم. در مسابقات قهرمانی آسیا تیمی با سنگاپور بازی داشتیم و بازیکن یک آنها رتبه ۷۰ تا ۸۰ را داشت که در یک بازی نزدیک او را شکست دادم که یکی از بهترین بازی‌هایم بود.
تلخ ترین خاطره چی؟
من در زمان سال تحویل یک مسابقه رفتم، هنگ کنگ بود و زیاد هم خبری ازش کار نشد، تا ۸ تا رفتم و فکر می کنم و این بازی تلخ ترین باخت دوران حرفه ایم بود، من بخشی از آن را مشکل ذهنی می بینم، حتی از مربی خودم معذرت خواهی کردم و گفتم انتقام را می گیرم و در ژاپن موفق شدم جبران کنم.
منبع درآمد شما چیست؟
من با اینکه خیلی هم کم هست از طریق قراردادهای بازیکنان لیگ برتری درآمد کسب می کنم، یا از طریق مسابقاتی که در داخل کشور برگزار می شود.
مسابقات خارجی هم تا آنجایی که می دانیم بازیکنان شما با هزینه شخصی می روند و فدراسیون پول چندانی پرداخت نمی کند، چطور از پس از این هزینه ها بر می آیید؟
آن را که اصلا و تا همین حالا فدراسیون در اکثر مسابقاتی که شرکت کردم نگاه ویژه‌ای به من داشته و تا جایی که می شده به من کمک کرده، اما ژاپن را با هزینه شخصی رفتم و فدراسیون کمکی به من نکرد، البته آیین نامه ای در فدراسیون ثبت شده که ۴ بازیکن ملی پوش اگر خواستند به مسابقات بروند مسابقات اول را با هزینه فدراسیون می رویم و مسابقات دوم به بعد را با هزینه شخصی خودمان خواهیم رفت و مسابقه سوم را دوباره فدراسیون تقبل می کند، مسابقات ژاپن دومین مسابقات من بود و چون فدراسیون می خواست ۴ نفر را از آقایان و ۴ نفر را از خانم ها ساپورت کند و فکر می کنم بودجه ای به آن صورت ندارد که بتوانند بازیکن را ساپورت کنند.
سقف خودت را کچا می بینی؟
از زمانی که اسکواش عضو المپیک شده هدفم را رسیدن به المپیک می دانم، قبل از آن هم شرکت در مسابقات سطح بالا و رقابت با حریفان سطح بالایی که شانس رسیدن آنها به المپیک بالا باشد.
در اسکواش چیزی به اسم لژیونر شدن وجود دارد؟
فکر نمی کنم چنین چیزی وجود داشته باشد، هر کشوری لیگ خودش را دارد و تاکنون از ایران چنین اتفاقی رخ نداده است من حتی از بقیه کشورها خبری از لیگشان نشنیدم
در تمام این سال هایی که اسکواش بازی می کنی تا حالا شده بد رفتاری از کسی دیده ای که از مسیری که انتخاب کرده ای پشیمان بشوی؟
از اینکه این رشته را انتخاب کردم نه، اما چند باری به این فکر کردم که چرا در این رشته مانده‌ام که البته این برای همان اوایل بود که تبعیض ها را بین خودم و سایرین می دیدم
چطور موفق شدی این تبعیض را بشکنی؟
اول صحبتمان هم گفتم مسابقاتی که نقطه عطف دوره حرفه ای من بود، که مقابل رئیس فدراسیون پیروز شدم، که این را بفهمند که در شهرهای دیگر هم می تواند بازیکنان بهتری وجود داشته باشد.
حالا با توجه به شرایطی که دارید، این احتمال را می دهی یک روز بخواهی مهاجرت کنی؟
من واقعا در ایران حس خوبی دارم و مادرم خیلی به من وابسته است، هیچ وقت به مهاجرت فکر نکردم اما دوست داریم یک مدتی از زندگی‌ام را در مصر بگذرانم، اسکواشم را آنجا ادامه دهم چون آنجا قطب اسکواش است.
تلاشی برای آن کردی؟
تلاشی نکردم چون اسمی از من در PSA نبود و در جهان من را نمی شناختند، حالا اگر بتوانم رنکینگم را ارتقا دهم، رسیدن به این هدف برای من راحت تر می شود.
رشته شما چون سالنی است ۱۲ ماه سال هست و همین موضوع باعث می شود که وقت کمی برای کارهای دیگر داشته باشید، مثلا برای تحصیل وقت کافی دارید؟
بله من دانشجوی ارشد فیزیولوژی هستم، دانشگاه شیراز، من ارشدم را با استعداد درخشان رفتم، لیسانس هم دانشگاه گرگان بودم، همیشه می گویم خدا برایم مسیر درس خواندن را رقم زد، چون همیشه اسکواش برای من اولویت بود و درس در رده بعدی قرار داشت.
در اوقات فراغت چه کاری می کنید؟
من خیلی طبیعت را دوست دارم و در کیش که بودم همیشه کنار دریا بودم، در شیراز این قضیه فرق دارد و سعی می کنیم با دوستانم به سینما یا جاهای دیگر برویم.
آخرین فیلمی که دیدی؟
پول و پارتی بود.
سریال هم می‌بینی؟
خیلی کم، چون تایم کمی دارم سعی می کنم زمانی که بی کار هستم را استراحت کنم
موسیقی چطور؟
موسیقی هم در راه باشگاه و برگشت معمولا گوش می کنم، شب قبل از مسابقات و روز بازی نیز سعی می کنم با موسیقی آرام بخش خودم را آماده بازی کنم.
خواننده مورد علاقه؟
من ناصر زینعلی، آرش و مسیح، عرفان طهماسبی و علی یاسینی را گوش می کنم.
کتاب چی؟
از آنجایی که درگیر پایان نامه هستم سعی می کنم بیشتر مقاله ها را مطالعه کنم. اگر هم بخوانم کتاب های انگیزشی است و قبلا رمان زیاد می خواندم.
۲۵۸ ۲۵۸
