افزایش تهدید زباله‌های فضایی برای هواپیماها  

مطالعه‌ای جدید از دانشگاه بریتیش کلمبیا نشان می‌دهد که خطر برخورد زباله‌های فضایی با هواپیماها در حال افزایش است. تاکنون موردی از اصابت مستقیم زباله فضایی به هواپیما ثبت نشده، اما در صورت وقوع، پیامدهای آن فاجعه‌بار خواهد بود.  

به گزارش سیلاد و به نقل از ساینس‌آلرت، این پژوهشگران با تحلیل داده‌های پروازی و بازگشت‌های کنترل‌نشده بقایای موشک‌ها دریافتند که افزایش پرتاب‌های فضایی، به‌ویژه پروژه‌هایی مانند استارلینک اسپیس‌ایکس، باعث تشدید این خطر شده است. با افزایش تعداد ماهواره‌ها و موشک‌های در حال گردش در فضا، احتمال سقوط قطعات بر فراز مسیرهای هوایی پرتردد افزایش می‌یابد.  

طبق این پژوهش، مناطق پرتراکم هوایی، مانند فرودگاه‌های بزرگ، سالانه ۰.۸ درصد احتمال مواجهه با بازگشت کنترل‌نشده زباله‌های فضایی را دارند. این نرخ در مناطق پررفت‌وآمدی همچون شمال شرقی آمریکا، شمال اروپا و شهرهای بزرگ آسیا-اقیانوسیه به ۲۶ درصد می‌رسد. طبق داده‌های مؤسسه هوافضای آمریکا، احتمال برخورد مرگبار یک هواپیما با زباله فضایی در سال ۲۰۲۱ حدود ۱ در ۱۰۰,۰۰۰ برآورد شده بود.  

حتی کوچک‌ترین قطعه از یک موشک یا ماهواره در حال سوختن می‌تواند به‌طور جدی به هواپیما آسیب بزند. تخمین‌ها نشان می‌دهد که جسمی به وزن تنها یک گرم می‌تواند به شیشه کابین خلبان یا موتور هواپیما آسیب رسانده و باعث حادثه شود.  
 

افزایش خطر، مقامات را بر سر یک دوراهی قرار داده است: آیا باید بخش‌هایی از آسمان را برای پروازها بست؟ این اقدام از یک سو امنیت را افزایش می‌دهد، اما از سوی دیگر باعث افزایش تراکم در مسیرهای دیگر، تأخیر در پروازها و مشکلات اقتصادی می‌شود. در سال‌های اخیر، در مواردی مانند بازگشت موشک Long March 5B در سال ۲۰۲۲، بخش‌هایی از حریم هوایی بسته شده‌اند.  

محققان راه‌حلی پیشنهاد کرده‌اند: شرکت‌های فضایی باید در سامانه‌های بازگشت کنترل‌شده سرمایه‌گذاری کنند. این فناوری در حال حاضر وجود دارد، اما کمتر از ۳۵ درصد از پرتاب‌های فضایی از آن بهره می‌برند، که فشار ایمنی را بر صنعت هوانوردی وارد می‌کند.  

با بیش از ۲۳۰۰ بقایای موشکی که در مدار زمین وجود دارد و در آینده به‌صورت کنترل‌نشده بازمی‌گردند، چالش‌های مرتبط با مدیریت ایمنی پروازها برای دهه‌های آینده ادامه خواهد داشت. بدون اقدام جدی از سوی دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی، احتمال وقوع یک حادثه بزرگ در آینده اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.