مرتضی افقه در گفت‌وگو با خبرگزاری سیلاد درباره ایجاد اشتغال دو میلیونی تا پایان ۱۴۰۱ گفت: باید ببینیم تحریمها برداشته می‌شود یا خیر؟ با فرض برداشته شدن یا برداشته نشدن، پیش‌بینی‌ها فرق دارد . بررسی‌ها نشات می‌دهد در کوتاه‌مدت ایجاد اشتغال دو میلیونی با وضعیت کنونی اقتصاد ممکن نیست.
وی افزود: هنوز دولت جدید برنامه‌هایی اجرایی ارائه نکرده‌اند و وعده‌هایی که داده شده است، همگی جنبه‌های شعاری دارد در حالی که با بکار بردن کلمه باید نمی‌توان برنامه‌ای را در حوزه اقتصاد محقق کرد وم اقتصاد دستور بردار نیست.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: برخی با استناد به کاهش همه‌گیری کرونا ، خبر از افزایش ظرفیت اشتغالزایی در کشور می‌دهند این تر حالی است که از ابتدای سال اغلب مشاغل ، با وجود کرونا فعالیت خود را آغاز کرده‌اند . این امر نشان می‌دهد تاثیر کرونا بر بازار کار ایران به حداقل رسیده و برای ایجاد شغل جدید باید برنامه‌ریزی صورت گیرد.
این اقتصاددان با بیان اینکه با بهبود بیماری، بعید است اشتغال تغییر عمده پیدا کند، تصریح کرد: باید در شرایط واقعی در خصوص اقتصاد بحث کرد. اگر تحریمها برداشته بود نیز نمی‌توان انتظار ایجاد ضربتی شغل را داشت . این بدان معناست که در کوتاه‌مدت حتی به فرض رفع تحریم نمی توان انتظار ایجاد شغل داشت و باید برای میان‌مدت برنامه ریزی کرد.
افقه در ادامه گفت: با فرض برداشته شدن تحریمها، مقداری گشایش‌هایی با دوپینگ نفت اتفاق می‌افتد، ولی ایجاد اشتغال ۲ میلیون نفری با سیستم اداری و اجرایی ناکارامد موجود، ممکن نیست. با فرض رفع تحریمها حتی نمی‌توان امیدوار به اشتغال نیمی از این میزان باشیم. حتی اگر تحریمها برداشته شود هم خوشبین به این موضوع نیستم.
۶ میلیون بیکار داریم؟
او با بیان اینکه بسیاری از تحلیلگران می‌گویند ۲.۵ میلیون بیکار واقعی نیست. جمعیت بیکاران و کسانی که منتظر اشتغال هستند حدود ۶ میلیون نفر برآورد می‌شوند. آیا این تحلیل درست است؟ عنوان کرد: من هم معتقدم این ۲ میلیون نفر با واقعیت موجود نمی‌خواند و ۶ میلیون به واقعیت نزدیک‌تر است. بسیاری از کارجویان از یافتن کار ثبت‌نام نمی‌کنند. بسیاری از ناچاری وارد دانشگاه می‌شوند، چون از یافتن شغل ناامید شده‌اند.
استاد دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: برخی از کارجویان می‌گویند آگهی‌های استخدام زیر سنی است که ما داریم. این هم ظلم مضاعفی است. بدون هیچ تردیدی شواهد می‌گوید این ۲.۵ میلیون بیکار فریب‌دهنده است.
افقه همچنین با بیان اینکه مشکلات اقتصادی، نمود اقتصادی دارند، ولی ریشه غیراقتصادی دارند و با فرمول‌های اقتصادی قابل حل نیستند، گفت: برای حل بحران‌های اقتصادی به تحولات سیاسی ساختاری نیاز داریم . برخی عنوان می‌کنند اشتغال ارتباطی به سیاست خارجی ندارد، این سوال مطرح است که مگر در شرایط تنش، سرمایه‌گذار وارد می‌شود؟ تنش تنها جنگ نیست. تغییر مکرر مدیران و سیاست‌ها نیز به معنای بی‌ثباتی است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در چنین شرایطی رفتن سرمایه از کشور شدت می‌گیرد ، به هر حال می‌توانستیم شغل ایجاد کنیم، ولی بسترهای ضدتولید و ضدتوسعه، مانع حضور این سرمایه‌ها در ایران هستند.
افقه با بیان اینکه ساختارهای ما ضدتولید و ضدتوسعه است، عنوان کرد: هر وزیر تازه‌کار که می‌آید، تصور می‌کند قدرت مطلق دارد اما در عمل می‌بینیم که دستور وزیر از وزارتخانه هم خارج نمی‌شود چه رسد به اینکه اجرایی شود .
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: آقای احمدی‌نژاد در دور اول وعده‌های عجیب و غریبی می‌داد. همه می‌دانند رساندن بیکاری به صفر، اکیدا نشدنی است اما آقای احمدی‌نژاد با فراغ بال این وعده را می‌داد. حالا هم این وعده‌های عجیب و غریب تکرار می‌شود .
هر رشدی، اشتغال ایجاد نمی‌کند
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از سخنانش به ضرورت توجه به کیفیت رشد اقتصادی اشاره کرد و گفت: هر رشدی منجر به ایجاد اشتغال نمی‌شود؛ حتی اگر ۲ میلیون مسکن هم ساخته شود، ایجاد دو میلیون فرصت شغلی در یک سال و نیم اخیر ممکن نیست.
افقه با تاکید بر اینکه تولید باید پایدار باشد و سرمایه‌گذاری ۱۵ سال آینده را خوشبین ببیند، افزود: اینکه ۱۰۰ میلیارد دلار از کشور خارج شده، نسبت به انبوه مهاجرانی که از کشور خارج می‌شوند، هیچ اهمیتی ندارد. اصل، نیروی انسانی است که می‌رود و ما به رفتن آنها بی‌اعتنا هستیم.
۲۲۳۲۲۵
