کلاف پیچیده انتخابات عراق؛ در مواقع خطر بغداد جز تهران کسی را ندارد

مهسا مژدهی: مناقشات بر سر انتخابات عراق هنوز ادامه دارد. برخی گروه های سیاسی از جمله جریانهای شیعی برگزار کنندگان را متهم به تقلب می کنند و در آن سو مقتدی صدر که طرفدارانش بیشترین آرا را به دست آورده اند برای نخست وزیری اماده می شود. این در حالیست که انتظار می رود مانند دفعات قبل، ائتلافی از گروه های سیاسی نخست وزیر را تعیین کنند.

در سیلاد با امیرموسوی کارشناس مسائل عراق در مورد این انتخابات به گفتگو نشسته‌ایم:

مقتدی صدر موفق می شود که کرسی هایی که به دست اورده را حفظ کند؟ ما اخیرا شاهد فعالیت های مخالفین این نتایج بودیم. ایا آنها موفق خواهند شد که حرف خود را در مورد امکان تقلب یا دخالت در انتخابات به کرسی بنشانند؟

در حال حاضر اکثریت انتخاباتی با آقای صدر است. یعنی هفتاد و سه صندلی به دست آورده اما اکثریت ائتلافی هنوز به نفع آقای مالکی و ائتلاف قانون است. ائتلاف هایی که باید با سنی ها صورت بگیرد هم دیشب به توافق رسیدند. یعنی با الحلبوسی و حنیف خنجر ائتلاف کردند. کرسی های کردها هم ائتلاف می کنند و یکی می شوند و این دو با ائتلاف بزرگ شیعیان در نهایت همراه می شوند. حالا باید دید که اینها با گروه آقای صدر ائتلاف می کنند یا با گروه مالکی. بالاخره معرفی نخست وزیر توسط گروه اکثریت، حداقل نیازمند ۱۶۷ رای است. تا به رییس پارلمان سنی نامه بزنند تا او هم به رییس جمهور برای تعیین نخت وزیر دستور دهد.

بر سر تفسیر قانون اساسی اختلافاتی وجود دارد. برخی می گویند که گروهی که اکثریت انتخاباتی مد نظر دارند باید دولت را تشکیل دهند. برخی هم می گویند که باید ائتلافی بشود و بعد از مستقر شدن نمایندگان در پارلمان نخست وزیر تعیین شود. اینها بین خودشان اختلافاتی دارند. در دو دوره گذشته دادگاه عالی به نفع گروه دوم رای داده بود. حالا باید ببینیم در این دوره همین نظر اعمال می شود یا نه. اگر بشود به نفع اقای مالکی است و اگر نه صدر برنده این ماجراست. 

تا الان درگیری سیاسی و حضور در خیابان هاست. صدر با پشتیبانی امریکا و سازمان ملل و… به عنوان پیروز انتخابات تایید شد. اما طرفداران مالکی و حشدالشعبی در خیابان ها هستند و خواهان بازشماری در انتخابات هستند. چون سروری که رای ها را بررسی کرده، در امارات بوده و این گروه معتقدند که شمارش ارای الکترونیکی باعث تقلب شده و نمی شود به آنها اعتماد کرد.

کمیته مستقل انتخابات به همه اعتراضات پاسخ مثبت نداد و تاکنون بین سی و سه تا چهل حوزه انتخاباتی را برای بازشماری تایید کرد. اما کمیته شیعیان مصمم هستند که اکثریت حوزه ها بازشماری شوند. هر حوزه انتخابی یک نواری از رای دهندگان به احزاب و گروه ها داده و نشان می دهد که تقلب شده و عدم تطابق بین ارا وجود داشته است.

دیشب در اخرین جلسه کمیته هماهنگی شیعیان به ریاست نوری المالکی نتایج انتخابات رد شد. برخی هم می گویند که انتخابات باید دوباره انجام شود.

موضوعی که وجود دارد این است که روابط با تهران ممکن است به مشکلاتی بخورد. به ویژه اینکه صدر بیانیه هایی در مورد کشورهای خارجی داده و همچنین گفته می شود که او حمایت هایی از سوی غرب و برخی کشورهای منطقه داشته است. پیشبینی شما از روابط عراق و ایران در شرایطی که انتخابات باطل نشود، چیست؟

بیانیه های صدر می گویند که او می خواهد دولت تشکیل دهد. او به خاطر اینکه احزاب مخالف اکثرا موافق ایران هستند، موضع گیری هایی در مورد ایران دارد. رویکرد او نیاز به توضیح دارد. او اسمی از ایران نمی آورد ولی مفسران می گویند که منظور ایران است. دخالت ها در عراق زیادند اما چرا در مورد عربستان و امریکا صحبتی نمی شود. جریان صدر باید اینها را بیان کند که ادم های سودجو در این قضایا از بیاناتش سواستفاده نکنند. 

من فکر می کنم اگر صدر هم حاکم شود، در نهایت روابط خوبی با ایران خواهد داشت. یعنی نمی تواند این کار را نکند. همه می دانند که عراق اگر در خطر بیفتد جز ایران هیچ کس را ندارد. امریکایی ها و اعراب وقتی داعش وارد عراق شد و همه گروه های مذهبی را سلاخی می کرد، روی خود را آن سمت کردند.

دولت بعد چطور تشکیل می شود و چه کسانی شانس بیشتری دارند برای اینکه دولت بعدی تشکیل شود؟

من معتقدم که ائتلافی خواهد بود. این فرهنگ که گروه ها بروند جزو گروه های مخالف در پارلمان شوند در عراق وجود ندارد و همه میخواهند که سهمی داخل دولت داشته باشند. چون هر کسی که سیاستمدار باشد و بخواهد از این دور خارج شود به مشکل می خورد. لذا همه گروه ها مایلند سهمی در دولت داشته باشند.

من فکر می کنم بحثی که صورت می گیرد برای ائتلاف است. این درگیری ها به این خاطر وجود دارد که چه کسی سود بیشتری می گیرد. صدر می خواهد نخست وزیری را برعهده بگیرد. مالکی هم همینطور و می خواهند حتی اگر نخست وزیری را به دست نیاوردند، بیشترین میزان سهم در قدرت را به دست بیاورند. نخست وزیر باید شخصیتی توافقی بین گروه ها باشد. اگر صدر اصرار کند، مالکی هم همین کار را می کند. اگر دو طرف به این برسند که نخست وزیری مورد قبول همه سر کار بیاید، امکانش هست. اما صدر دخالت های خارجی را رد می کند. اما بالاخره به یک جایی خواهند رسید که نیاز دارند تا ایران نقش میانجیگری انجام بدهد.

تا الان ایران وارد نشده و اصرار دارد که خودشان باید به نتیجه برسند و با هر کسی که به توافق رسیدند، همان نخست وزیر بشود.

شخصیت هایی که مطرحند رییس قوه قضاییه عراق، استاندار بصره، وزیر کشور کنونی و توفیق علاوی و صدر و … مطرحند. شخصیت های مورد قبول گروه ها این افرادند که مورد بررسی قرار می گیرند. امیدی هست که دولت ائتلافی تشکیل شود. هر چقدر گروه های سیاسی شرایط را کم تر کنند دولت دیرتر تشکیل می شود. باید ببینیم که عقلای عراق چه نتیجه ای به دست می آورد. توافق در عراق پیچیده است. اما به نظر من این بالاخره پنجمین انتخابات است و فکر می کنم که می توانند به نتیجه برسند.

برخی نگران هرج و مرج و ناارامی های مشابه با سال گذشته در عراق هستند. ایا چنین امکانی وجود دارد؟

گروه هایی که معترضند، طرفداران مقاومتند که وابستگی به خارج ندارند. آنهایی که پارسال اعتراض کردند این کشور را ویران کردند. فرماندهان حشد الشعبی را کشتند، جاهایی را آتش زدند و مدارس و دانشگاه ها را به تعطیلی کشیدند. اکثر سران آنها هم الان در غرب مقیم اند. در انتخابات اخیر هم نتوانستند کرسی زیادی به دست بیاورند. گروه های مقاومت یک هفته است که اعتراض می کنند و تا الان حتی برخورد کلامی با نیروهای امنیتی انجام نشده است. ما شب های گذشته دیدیم که نیروهای امنیتی مصاحبه های خوبی کردند و از تظاهر کنندگان به خاطر حفظ امنیت تشکر کردند. حشدالشعبی و طرفدارانش خون داده اند و سختی کشیده اند. اینها دلسوز ملتشان هستند.

>>> این مطالب را هم بخوانید:
موسسه صلح آمریکا: ایران همچنان ردپای قدرتمندی در عراق خواهد داشت
قدرت گرفتن مقتدی صدر چه معنایی برای عراق دارد؟
برد مقتدی صدر روابط ایران و عراق را به چه شکل در می‌آورد؟

۳۱۱۳۱۲/۲۳