مولتی کافه می‌تواند قطب صنعت قهوه خاورمیانه شود
برای واکاوی این صنعت و جایگاه آن در کشور با سیدرضا حسینی، مدیرعامل شرکت صنایع قهوه پارت‌سازان(مولتی‌کافه) به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید. حسینی از سال ۱۳۸۷ کار خود را در مولتی‌کافه به‌عنوان مدیر کارخانه آغاز کرد.
گروه قهوه پارت‌سازان را می‌توان بنیانگذار صنعت قهوه در ایران دانست چراکه تا پیش از آن تولید قهوه به روش صنعتی در ایران انجام نمی‌شد. چه شد که از میان گروه‌های مختلف صنایع غذایی، صنعتی را انتخاب کردید که تا پیش از آن پیشینه‌ای در ایران نداشت؟
قهوه یکی از قدیمی‌ترین نوشیدنی‌ها است که حتی قبل از چای در ایران مورد استفاده بوده ولی بعد از ورود چای به ایران مصرف آن به‌شدت کاهش پیدا کرد. در حال حاضر بعد از آب، قهوه محبوب‌ترین نوشیدنی در دنیاست که مصرف روزانه بالایی دارد. باتوجه به این موضوع جای خالی این محصول در بازار ایران به‌شدت حس می‌شد بنابراین گروه سرمایه‌گذاری پارت‌سازان تصمیم گرفت به‌عنوان پیشرو در تولید قهوه در مقیاس صنعتی، اقدام به تأسیس این کارخانه کند.
از راه‌اندازی آن و البته بازماندن در نیمه راه، نگران نبودید؟
قطعاً در آغاز هر کار و ایده نو و تازه، نگرانی‌های فراوانی وجود دارد ولی این نگرانی با انتخاب ماشین‌آلات و دانش فنی روز آن زمان به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کرد.
درباره مقدمات آغاز به کار خط تولید قهوه در ایران بفرمایید. از چه سالی و ایده آن از سوی چه کسی مطرح شد؟
ایرانیان از دیرباز در فرهنگ خود مصرف قهوه را داشته‌اند به‌عنوان نمونه وجود قهوه‌خانه‌های با قدمت طولانی به این امر اشاره دارد. ولی به دلایل مختلف در طی سال‌ها این نوشیدنی جای خود را به نوشیدنی‌های گرم دیگری داده است. تأسیس و راه‌اندازی کارخانه تولید قهوه در ایران با هدف زنده نگه داشتن فرهنگ مصرف قهوه انجام شد. ایده این کار از اوایل دهه ۸۰ خورشیدی و پس از تأسیس کارخانه پودر شیر در ذهن سهامداران شکل گرفت. آقای افشارنژاد به‌عنوان سرمایه‌گذار از سال ۱۳۸۴ نصب ماشین‌آلات را آغاز و پس از پایان تولید آزمایشی در سال ۱۳۸۷، از ابتدای سال ۱۳۸۸ تولید انبوه و صادرات محصولات را در سرلوحه کار خویش قرار داد.
چرا برند مولتی‌کافه را انتخاب کردید؟ اِلمان‌های خاصی برای این نام داشتید؟
باتوجه به پیش‌بینی و توان تولید انواع وسیعی از محصولات قهوه، نام مولتی‌کافه در نظر گرفته شد تا بتواند قابلیت و سبد متنوع محصولی را نشان دهد.
باتوجه به نبود پیشینه چنین تولید و صنعتی در کشور، به‌طور قطع انتقال خط تولید و تکنولوژی آن به ایران، مورد توجه است. برای این موضوع چه کردید؟
باتوجه به نبود تکنولوژی تولید خط قهوه به صورت فوری و صنعتی در ایران، این شرکت نسبت به ورود این تکنولوژی و واردات دستگاه‌های مربوطه از کشور ایتالیا اقدام کرد. سپس در زمینه تولید با استفاده از کارشناسان خبره خارجی این حوزه و آموزش پرسنل داخلی نسبت به ارتقای کیفیت و تولید این محصول تلاش کرد به‌طوری که کارشناسانی از کشورهای انگلیس، ایتالیا، آلمان و هند مسئولیت آموزش و انتقال دانش فنی آن را برعهده داشته‌اند. همچنین با در نظر گرفتن سرعت به‌روز شدن تکنولوژی در دنیا، به‌صورت مستمر در تلاشیم تا بتوانیم تکنولوژی تولید خود را به‌روز کنیم.
از جمله نگرانی‌هایی که می‌توان برای کسب‌وکار تازه تأسیس شما در آن سال‌ها در نظر گرفت، بازار مصرف محصولات بود. به‌رغم وجود بازار مصرف قهوه و محصولات جانبی آن در کشور، برای شناساندن، معرفی و اعتماد مصرف‌کننده به برند مولتی‌کافه چه کارهایی انجام دادید؟
باتوجه به حضور سرمایه‌گذار شرکت (آقای افشارنژاد) در بازارهای اروپا، نخستین محصولات این شرکت به بازار اروپا صادر شد به‌طوری که یکی از بزرگترین شرکت‌های لهستانی، تأمین قهوه فوری خود را به وسیله شرکت مولتی‌کافه انجام می‌داد. این امر باعث شد تا در همان سال‌های ابتدایی تولید، این شرکت به یکی از بزرگترین صادرکنندگان قهوه فوری به اروپا تبدیل شود و به‌عنوان صادرکننده نمونه برای دو سال پیاپی در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ انتخاب شود. در زمینه فروش و بازار داخلی نیز این شرکت با درپیش گرفتن سیاست معرفی قهوه به‌عنوان یک نوشیدنی سالم و انرژی‌بخش، اقدام به جذب نمایندگی‌های پخش در سراسر کشور کرد و کم‌کم بازار داخل، مولتی‌کافه را به‌عنوان تولیدکننده پیشرو در زمینه تولید قهوه در کشور پذیرفت که سهم بالای مولتی‌کافه از بازار خود دلیلی بر این ادعاست.
در حال حاضر ظرفیت اسمی و واقعی تولید چقدر است و مولتی‌کافه برای قرن جدید چه جهشی در تولید خواهد داشت؟
ظرفیت اسمی تولید قهوه در سال بالغ‌بر ۱۰هزار و ۵۰۰ تن است. در آغاز قرن جدید مولتی‌کافه با انجام تحقیقات در شناخت ذائقه ایرانی سعی در تولید همه محصولات در شاخه‌های مختلف قهوه کرده است. همچنین فعالیت‌هایی را در بحث محصولات سلامت‌محور آغاز کرده که نخستین آن تولید پودر قهوه سبز فوری بوده که مدتی است وارد بازار ایران شده است.
به بیان دیگر مولتی‌کافه در یک دهه آینده چه سهمی از بازار مصرف ایران و کشورهای همسایه ازجمله آسیای میانه و حوزه خلیج فارس را به دست خواهد آورد؟
در حال حاضر مولتی‌کافه دومین جایگاه را در بازار داخلی دارد و با برنامه‌ریزی‌های پیشرو به‌دنبال ارتقای جایگاه خود است تا بتواند به‌عنوان نخستین برند قهوه مصرفی در ایران بیش از پیش شناخته شود. در بازارهای خارجی و حوزه خلیج‌فارس نیز باتوجه به اینکه قهوه در این کشورها جایگاه ویژه‌ای در بین نوشیدنی‌ها دارد اقدامات بازاریابی و معرفی محصولات مولتی‌کافه در آن بازارها در دست بررسی و اجراست تا با ایجاد پایگاه‌های اختصاصی در این مناطق بتواند جایگاه مناسبی در آنجا پیدا کند.
سبد تولیدات مولتی‌کافه شامل چه محصولاتی می‌شود؟
قهوه پارت‌سازان با برند مولتی‌کافه انواع محصولات قهوه فوری و دم‌کردنی و همچنین قهوه با هدف تندرستی را تولید می‌کند. در بخش قهوه‌های فوری انواع قهوه‌های خالص(کلاسیک و گلد) و قهوه‌های فوری میکس و در بخش قهوه‌های دم‌کردنی هم انواع قهوه رست شده(برشته شده) به‌صورت دانه قهوه و قهوه‌های آسیاب شده، عرضه شده‌اند. قهوه سبز نیز با هدف تندرستی و کاهش وزن برای نخستین بار در ایران به‌صورت فوری با برند مولتی‌کافه به بازار عرضه شده است.
با توجه به تنوع محصولات، درباره تقسیم‌بندی خطوط تولید بفرمایید.
خط تولید شرکت مولتی‌کافه شامل چهار قسمت است؛ ۱.کلینینگ(بوجاری)، رست(برشته‌کاری) و آسیاب دانه برشته شده ۲.فرآوری و تولید قهوه فوری خالص ۳.خط تولید میکس قهوه برای تولید کافی‌میکس‌ها ۴.انواع بسته‌بندی محصولات نهایی.
فرآیند تولید قهوه را با بیانی ساده توضیح دهید؟
می‌توان گفت این فرآیند عملکردی مشابه دستگاه قهوه‌سازی که در منزل استفاده می‌شود، دارد ولی در حجمی بزرگتر که نیاز به دستگاه‌های خاص و تکنولوژی منحصر به فرد دارد. فرآیند فوری‌سازی قهوه درواقع عمل دم‌آوری آن را انجام می‌دهد تا شما به همان طعم و عطر قهوه دلخواه خود در کوتاهترین زمان، با کمترین لوازم مورد نیاز و تنها با آبجوش دسترسی داشته باشید و از نوشیدن آن لذت ببرید. فوری‌سازی تنها باعث حل شدن سریعتر قهوه می‌شود و برخلاف تصور عموم روی میزان کافئین قهوه و همین‌طور طعم آن تأثیری ندارد.
استانداردسازی و ارتقای کیفیت در تولید محصول و مدیریت آن از اولویت‌های هر مجموعه کاری است. مولتی‌کافه در این زمینه چه استانداردها و سطوح کیفیتی را کسب و به اجرا درآورده است؟
محصولات قهوه و قهوه فوری دارای استاندارد اجباری نیستند ولی شرکت مولتی‌کافه اقدام به کسب استاندارد تشویقی از سازمان ملی استاندارد کرده است. همچنین در زمینه استانداردهای ایزو نیز اقدام به کسب و استقرار گواهینامه‌های سیستم مدیریت کیفیت ISO۹۰۰۱:۲۰۱۵، مدیریت ایمنی مواد غذایی ISO۲۲۰۰۰:۲۰۱۸و سیستم تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی HACCP کرده است.
میزان اشتغال‌زایی شرکت چند نفر است؟ اگر بخواهیم توسعه کسب‌وکار شما را از زمان راه‌اندازی تاکنون در نظر بگیریم، این اشتغال‌زایی چه رشدی داشته است؟
در حال حاضر شرکت مولتی‌کافه دارای بیش از ۲۷۰ نفر پرسنل به‌طور مستقیم بوده و بالغ‌بر ۲۰۰۰ شغل نیز به‌طور غیرمستقیم ایجاد کرده است. در زمان راه‌اندازی شرکت، ما با حدود ۶۵ نفر نیروی کار شروع کردیم و باتوجه به آنکه امروز این عدد به بیش از ۲۷۰ نفر رسیده می‌توانیم بگوییم که در این مدت رشد ۴.۵ برابری را در نیروی کار داشته‌ایم.
اکنون مولتی‌کافه و در رأس آن قهوه پارت‌سازان در چه جایگاهی از صنعت قهوه قرار دارد. بگذارید پرسشم را اینگونه ادامه دهم، اگر بخواهد نمونه خط تولید شما در نقطه دیگری از ایران راه‌اندازی شود، از نظر فنی، علمی و کارشناسی، توان آن را دارید که بدون نیاز به مشارکت کارشناسان خارجی، صفر تا صد پروژه را طراحی و اجرا کنید؟ اگر پاسخ مثبت است، این میزان توانمندی چگونه به دست آمده است؟
باتوجه به اینکه هم‌اکنون تکنولوژی ساخت قسمت زیادی از ماشین‌آلات تولید و فرآوری قهوه فوری در ایران انجام شده و بخشی از آن نیز وارد می‌شود اما شرکت صنایع قهوه پارت‌سازان پس از گذشت حدود ۱۵سال از سابقه تولید در این صنعت، توان آن را دارد که به مدد دانش و توانایی نیروهای توانمند خود و بدون نیاز به حضور کارشناسان خارجی، پروژه‌های مشابه را نصب و راه‌اندازی کند و به بهره‌برداری برساند.
صنعت قهوه در دنیا پس از نفت دارای بیشترین معاملات است. در ایران چطور؟ بازار این محصول در داخل چه وضعیتی دارد؟
این صنعت در ایران صنعت نوپایی بوده اما باتوجه به استقبال مردم از نوشیدن قهوه به سرعت در حال پیشرفت و تبدیل شدن از یک محصول لوکس به یک محصول مصرفی است و در سبد غذایی بیشتر خانواده‌ها یافت می‌شود. بنابراین بازار این محصول در داخل کم‌کم به سمت رقابتی شدن پیش می‌رود.
شناخت ذائقه مشتری ایرانی در طول سال‌هایی که از تولید محصولات مولتی‌کافه می‌گذرد، گروه تولیدی شما را به یک بلوغ از شناخت مصرف‌کننده ایرانی رسانده است. آیا باتوجه به دارا بودن چنین بانک اطلاعاتی، می‌توان گفت مولتی‌کافه توانایی تولید قهوه‌ای ایرانی‌پسند را دارد که طعم آن خاص این اقلیم و کشور است؟
بله؛ در سال‌های اخیر این شرکت تحقیقات زیادی روی طعم‌های مورد پسند و ذائقه‌های مختلف مردم ایران انجام داده و در همین راستا اقدام به تولید انواع قهوه با طعم‌های مختلف ازجمله کارامل و هل کرده است. همچنین این شرکت اقدام به تأسیس بزرگترین و مجهزترین آزمایشگاه ارزیابی حسی با مشارکت دانشگاه فردوسی مشهد کرده تا توان تولید محصولات مناسب با ذائقه ایرانی را افزایش دهد.
سهم شما از بازار داخل چه میزان است؟
این بازار به دو دسته تقسیم می‌شود؛ یکی محصولاتی که تحت نشان تجاری مولتی‌کافه وارد بازار شده و مستقیماً به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد که سهم بازار مولتی‌کافه در این بخش حدود ۳۰ درصد است. دوم محصولاتی که به‌عنوان ماده اولیه برای دیگر شرکت‌های تولیدی استفاده می‌شود که در این‌باره می‌توان گفت باتوجه به میزان واردات کالاهای مشابه از خارج کشور، سهم مولتی‌کافه از این بازار حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد است.
در بازارهای صادراتی چه جایگاهی دارید؟ و عمده مقاصد صادراتی مولتی‌کافه کدام کشورها هستند؟
همان‌طور که قبل‌تر نیز گفته شد در سال‌های نخست راه‌اندازی مولتی‌کافه، تمرکز این شرکت روی بازارهای خارجی بود به‌گونه‌ای که چندین بار موفق به کسب عنوان واحد نمونه صادرکننده شد. اما متأسفانه در سال‌های اخیر به‌دلیل اجرای تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، صادرات به‌شدت با مشکل روبه‌رو شده است با این وجود همچنان صادرات در دستور کار شرکت قرار داشته و محصولات آن به کشورهای ترکیه، سوریه، عراق، ترکمنستان و حتی لهستان و سنگال صادر می‌شود.
در مقام تولیدکننده قهوه با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنید و تحریم‌ها چه تأثیری بر کار و تولید شما داشته است؟
باتوجه به اینکه دانه سبز قهوه به‌عنوان ماده اولیه در ایران تولید نمی‌شود و باید از کشورهایی که این گیاه در آنجا کشت می‌شود وارد شود، وجود تحریم‌ها مشکلات فروانی بر سر راه مبادلات ارزی، تهیه ماده اولیه و حمل و انتقال آن به ایران پدید آورده است. علاوه‌بر این در تهیه مواد مورد نیاز بسته‌بندی محصولات نیز با مشکلاتی روبه‌رو هستیم که قیمت تمام‌شده محصول را افزایش داده است. صادرات هم در اثر تحریم‌ها آسیب دیده و محدودیت‌های فراوانی را بر شرکت تحمیل کرده است.
به عنوان کسی که عمری را در صنعت غذایی کشور گذرانده‌اید، درباره قابلیت‌های صنعت قهوه در کشور توضیح دهید؟
در حال حاضر صنعت قهوه یکی از صنایع موفق با پتانسیل بالا در ایران است که با اعمال سیاست‌های صحیح و حمایت‌های به‌جای دولت این امکان وجود دارد که به یکی از قطب‌های تولیدکننده قهوه نه تنها در ایران بلکه در میان کشورهای منطقه تبدیل شویم.
