آیا خودروهای فرمول یک پدال کلاچ دارند؟

به گزارش سیلاد، فرمول یک به دو دلیل طرفداران زیادی دارد. اول اینکه مسابقات موردبحث بستر تست بسیار دشواری برای مهارت‌های رانندگان هستند و همچنین از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های خودرویی و غیر خودرویی در فرمول یک استفاده می شود. برخی از سریع‌ترین خودروهای فرمول یک را می‌توان جادوی مهندسی دانست. کلاچ خودروهای مدرن فرمول یک مسئول ارتباط پیشرانه به سایر اجزای قوای محرکه هستند و البته بی‌شباهت به کلاچ خودروهای عادی نیز نیستند هرچند که به‌صورت تخصصی‌تری این کار را انجام می‌دهند.

به نقل از پدال، کلاچ چند صفحه‌ای خودروهای فرمول یک بسیار کوچک و سبک بوده و از چندین لایه متریال مخصوص بجای یک دیسک تکی بکار رفته در خودروهای سواری گیربکس دستی استفاده می‌کنند. اگر به تازگی تماشای مسابقات فرمول یک را آغاز کرده‌اید شاید سؤالات زیادی در ذهن داشته باشید و با خود فکر کنید حال که خودروهای فرمول یک دارای کلاچ هستند پس آیا از پدال کلاچ استفاده می‌کنند یا خیر. آیا در این خودروها نیز همانند وسایل نقلیه عادی برای تعویض دنده پدال کلاچ فشرده می شود؟

خیر این‌گونه نیست و یک خودروی فرمول یک به گیربکس نیمه‌خودکار سکونشئال مجهز است و بنابراین خبری از پدال کلاچ در آن نخواهد بود. بجای پدال کلاچ از پدل های مخصوص روی غربیلک فرمان استفاده می شود تا تعویض دنده‌ها صورت پذیرد. این تغییر در قوانین در سال ۱۹۸۹ رخ داد و اولین خودروی فرمول یک مجهز به پدل شیفتر یعنی فراری ۶۴۰ معرفی شد. چنین مکانیسمی باعث مزیت قابل‌توجهی نسبت به طرح‌های قبلی شد و در فصل ۱۹۹۵ مسابقات بود که پدال کلاچ به‌طور کامل از خودروهای فرمول یک حذف گردید. فورتی FG01 که جزو آخرین خودروهای مسابقه‌ای مجهز به گیربکس دستی بوده به عنوان یکی از بدترین خودروهای فرمول یک مشهور شده و عملکرد آن به حدی بد بوده که سرنوشت کمپانی را تغییر داده است.

اما دلیل توسعه سیستم پدل شیفتر برای خودروهای فرمول یک چه بوده است؟ اکثر این خودروها از گیربکس سنتی با الگوی H استفاده کرده‌اند هرچند برخی استثناها وجود داشته‌اند. البته با معرفی گیربکس نیمه‌خودکار همه‌چیز تغییر کرد چراکه اکثر کارهای مربوط به تعویض دنده از طریق غربیلک فرمان انجام می‌گرفت. فرمان خودروهای فرمول یک معمولاً دارای دو یا چند پدل است که در آن پدل های بالایی کار تعویض دنده‌ها را انجام می‌دهند درحالی‌که دو پدل پایینی کنترل کلاچ را بر عهده دارند. این نوع طراحی سه مزیت متمایز دارد. اول اینکه باعث کاهش عرض بدنه می شود زیرا نیازی به پدال فیزیکی و اتصالات مربوطه ندارد و بنابراین آیرودینامیک خودرو بهبود می‌یابد. مزیت دوم هم به امکان ترمز با پای چپ مربوط می شود که امری حیاتی است زیرا رانندگان می‌توانند توازن دقیق‌تری بین اعمال ترمز و گاز دادن برقرار کرده و هرگونه تأخیر بین حرکت پاها روی پدال‌ها را از بین ببرند. نهایتاً باید گفت زمان تعویض دنده‌ها به خاطر عملکرد انسان محدود نمی‌شود و در حال حاضر تعویض دنده خودروهای فرمول یک در چند میلی‌ثانیه صورت می‌پذیرد.

با اینکه برخی رانندگان تنظیمات دو پدال را ترجیح می‌دهند اما هر دو پدل کلاچ روی فرمان همان عمل را انجام می‌دهند. باید دانست در ابتدا تنظیمات پدال‌ها به نوعی کار کنترل کشش را انجام می‌دادند به گونه‌ای که یکی از پدال‌ها برای کمک به کنترل هرزگردی چرخ در خط شروع مسابقه مورد استفاده قرار می‌گرفت. این نوع طراحی منعکس کننده فلسفه فیا در کاهش نقش مهندسان در مسابقات و درگیر کردن بیشتر رانندگان در آن بوده است. کنترل کشش در فرمول یک ممنوع بوده هرچند تیم‌ها تلاش داشته‌اند تا تفسیر خاص خود از قوانین را نیز ارائه کنند و با اینکه برخی خودروهای فرمول یک مجهز به گیربکس سکونشئال بیش از دو پدال داشته‌اند اما یکی از این پدال‌ها مخصوص کلاچ نبوده بلکه برای تفسیر هوشمندانه از قوانین فیا نصب شده است.

۵۸۵۸