ایران و سعودی؛ستونهای صلح در غرب آسیا
شاهد این ادعا سیاست های دو ستونی دکترین نیکسون میباشد. رئیس جمهور وقت ایالات متحده این مهم را (شناسایی و پیبردن به این نفوذ و قدرت دو همسایه شمالی و جنوبی خلیج فارس،) در منطقه غرب آسیا قبل از انقلاب اسلامی ایران پیگیری می کرد.بدین گونه که سیاست ژاندارمی و نظامی گری در منطقه بر عهده ایران و ستون اقتصادی و مالی بر عهده عربستان سعودی گذاشته شد، که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران عملا این دکترین نامبرده فرو پاشید. اما توانایی این دو قدرت منطقه ای رو به فزونی گذاشت به طوری که هر دو سعی نمودند عملا ستون های نظامی گری و اقتصادی را بر اساس دکترین جدید خود با توجه به شرایط به وجود آمده، منطبق و تغییر دهند. این دکترین متفاوت از هم ایران و عربستان سعودی، موجب گردید تا تنش هایی با یکدیگر در سطح ملی و فراملی رخ دهد که متاسفانه این چنین تنش هایی، فقط توانایی دو قدرت بزرگ همسایه خلیج فارس را تحلیل می بَرد و سودمندی آن صرفا متوجه دشمنان و قدرتهای فرامنطقه ای خواهد بود. اما لازم به ذکر است که روابط حسنه دو کشور یاد شده صرفا در زمان رژیم پهلوی نبوده است بلکه در دوره هایی هم پس از انقلاب اسلامی ایران را شاهد این گونه روابط هستیم؛ به ویژه در دوره آیت الله هاشمی رفسنجانی.
با توجه به هوشیاری دو کشور بزرگ اسلامی از سودمندی فرایند صلح در منطقه غرب آسیا و نیز از پیامدهای منفی روابط تنشزا، شاهد مذاکرات مخفیانه ایران و عربستان سعودی در بغداد و دادن پیام های مثبت و سازنده از سوی مقامات عالیه دو کشور هستیم. اما پیشنهاداتی در راستای هر چه بهتر شدن روابط و کاهش تشنجات و فشار بار سیاسی ـ اقتصادی بر دو کشور و نیز تسهیل گری در امر فرایند صلح منطقه ای، ارائه می گردد که امید است با به کارگیری موارد یاد شده توسط دو کشور، شاهد پیشرفت دو قدرت بزرگ اسلامی باشیم:
۱. برجسته نمودن مبحث امت واحده اسلامی به جای کاربرد واژه ملت (ناسیونالیسم قومی-مذهبی)،
۲. بر طرف نمودن سوظنهایی که دو قدرت نسبت به یکدیگر دارند (اطمیناندهی از مسئله هستهای به مقامات سعودی، تغییر کاربرد سیاست های خصمانه شورای همکاری خلیج فارس علیه ج. ا. ایران، عدم حمایت از گروه های مخالف دو قدرت توسط کشور مقابل، و …)،
۳. بازگشایی هر چه سریعتر دفاتر سفارتخانه و کنسولگری های دو کشور در خاک یکدیگر و سفرهای دوره ای منظم مقامات عالیه جهت گفتگو در مسائل منطقهای و فرامنطقه ای،
۴. راه اندازی و تاسیس گردشگری سلامتی و سیاحتی در کنار گردشگری زیارتی در خاک دو کشور،
۵. برگزای رزمایشات نظامی ایران با کشورهای شورای همکای خلیجفارس، بویژه عربستان سعودی،
۶. کمک نمودن ایران به عادیسازی روابط عربستان سعودی با کشورهای عراق، سوریه، یمن، قطر، عمان و… و نیز متقابلا کمک نمودن عربستان سعودی به هر چه بهتر نمودن روابط ج.ا.ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و ایجاد جوّ خوشبینی در سایر نقاط دنیای عرب نسبت به سیاستهای دفاعی (نه تهاجمی) ج. ا. ایران،
۷. حمایت و تامین امنیت از صعنت کشتیرانی کشورهای حوزه، در خلیج فارس، دریای عمان، دریای عرب و باب المندب توسط نیروهای نظامی ج.ا. ایران از خطرات (دزدان دریایی) و متقابلا تامین امنیت کشتی های ایرانی توسط عربستان سعودی در دریای سرخ و کانال سوئز
*کارشناس روابط بین الملل
۳۱۰۳۱۱
