گمانه‌زنی رسانه‌های دنیا از آینده مذاکرات برجامی در دولت جدید
درحالی‌که حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیّد ابراهیم رئیسی از امروز عهده‌دار منصب ریاست جمهوری می‌شود، رسانه‌های غربی در روزهای اخیر با انتشار تحلیل‌هایی رویکرد وی در قبال مذاکرات احیای برجام را زیر ذره‌بین برده‌اند.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به وعده‌های انتخاباتی رئیسی و نقش محوری مقام معظم رهبری در تعیین سیاست خارجی ایران نوشت: رئیسی پیشتر گفته بود که صرفاً به خاطر مذاکره، مذاکره نخواهد کرد و دولت او تنها از مذاکراتی که "منافع ملی را تضمین می‌کند" حمایت خواهد کرد.
این خبرگزاری با اشاره به آنکه شش دور مذاکرات هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی از آوریل تا ۲۰ ژوئن ۲۰۲۱ در وین پایتخت اتریش برگزار شد، نوشت: تاریخی برای ازسرگیری این مذاکرات مشخص نشده است.
خبرگزاری فرانسه افزود: رئیسی پس از انتخابش تصریح کرد که اولویت وی در سیاست خارجی بهبود روابط با کشورهای منطقه خواهد بود. رهبر ایران نسبت به اعتماد به غرب هشدار داده است.
خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نیز در تحلیلی به هماهنگی سه قوای مقننه، مجریه و قضائیه در دوران ریاست جمهوری رئیسی اشاره کرد و نوشت: رئیسی در جریان مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که می‌خواهد با دولت "قوی" به برجام بازگردد. سایر قوای حکومت قبلاً اعلام کرده‌اند که از تصمیمات رئیسی پیروی خواهند کرد.
از سوی دیگر اندیشکده انگلیسی چتم هاوس به مشکلات اقتصادی موجود ایران توجه کرد و آن را انگیزه‌ای برای دولت جدید دانست تا از طریق احیای برجام فشارهای اقتصادی را کاهش دهد: با تداوم تحریم‌ها، رئیسی چاره‌ای جز اولویت دادن به اقتصاد نخواهد داشت. یاری به ایرانیانی که مصائب اقتصادی چند سال گذشته را متحمل شده‌اند، سریع‌ترین راه برای دولت رئیسی این است تا همبستگی داخلی را تحکیم بخشد.
این امر می‌تواند با لغو تحریم‌ها از طریق احیای مذاکرات برجام به‌سرعت محقق شود. تهران می‌تواند صادرات نفت را از سر گرفته و به ذخایر خارجی مسدود شده خود دسترسی پیدا کند. لغو تحریم‌ها همچنین می‌تواند یک برد اقتصادی آسان برای رئیسی به همراه آورده، فشار تورم را کاهش داده، سرمایه را به اقتصاد تزریق کرده و نرخ بیکاری را کاهش دهد.
در نتیجه، رئیسی با وجود آنکه حامی ازسرگیری مذاکرات برجام است، این فرآیند را برای اخذ امتیازات بیشتر از واشنگتن با کندی مواجه می سازد.
روزنامه نیویورک‌تایمز نیز به دیگر مزایای بازگشت به مذاکرات برجام برای دولت جدید اشاره کرد و نوشت: رئیسی سال‌ها مدافع "اقتصاد مقاومتی" بود که براساس آن ایران نیازی به گشایش و تجارت با جهان ندارد. اما به نظر می‌رسید که او در جریان مبارزات انتخاباتی، احیای توافق هسته‌ای را تأیید می‌کند، شاید به این دلیل که تحت فشار قرار داشت تا نشان دهد که بر خلاف پیشینیان خود، مهارت و صلابت برای خلاصی از تحریم‌های آمریکا که اقتصاد کشورش را ویران کرده را دارد.
هنوز مشخص نیست که رئیسی تیم مذاکره‌کننده فعلی ایران را حفظ می‌کند یا وفاداران خود را جایگزین آنها می‌کند، کسانی که شاید مصممند که نشان دهند قادرند در ازای محدودیت موقت فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تحریم‌های بیشتری را لغو کنند.
با این حال یک مقام آمریکایی به تازگی با اشاره به تغییر دولت ایران به تارنمای خبری آکسیوس گفت که موضع واشنگتن تغییر نخواهد کرد و تهران نمی‌تواند توافق هسته‌ای را بازآفرینی کند.
این مقام ارشد آمریکایی مدعی شد که توافق روی میز است و اگر ایرانی‌ها خواهان برداشته شدن تحریم‌ها هستند یک راه برای انجام آن دارند. فرصت دستیابی به توافق زیاد نیست و ایران باید سریعاً به میز (مذاکره) بازگردند.
آکسیوس به نقل از این مقام آمریکایی نوشت: امیدواریم آنها فکر نکنند به این خاطر که سرسخت‌تر هستند چیزی بیش از دولت قبلی به دست می‌آورند.
گفتنی است که در جریان آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، هیات ها ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت‌های صورت گرفته برای احیای برجام، بار دیگر بر عزم و جدیت خود به منظور پیگیری روند گفت‌وگوها با هدف یافتن راه‌حل‌هایی جهت چند موضوعی که هنوز حل‌وفصل نشده‌اند، تأکید کردند.
در پایان این نشست، هیات ها برای کسب دستورالعمل‌های سیاسی درباره مسائل باقی‌مانده راهی پایتخت‌ها شدند تا برای دور هفتم مذاکرات آماده شوند.
علی ربیعی سخنگوی دولت پیشین در این باره گفت که مذاکرات برجامی به بعد از انتقال کامل دولت موکول شده و مسئولیت آن بر عهده تیم جدید مذاکرات خواهد بود.
۲۳۳۱۱
