تحولات افغانستان روی بازارها چه اثری گذاشت؟
همین موضوع معامله گران را در شرایط احتیاطی قرار داد و مانع از ایجاد تغییرات هیجانی در بازارشد. اما به طور کلی دلار در هفته گذشته روند صعودی با شیب ملایم را تجربه کرد که عمدتا به دلیل عدم اطمینان از سیاست گذاری های دولت جدید، انتظارات تورمی و ناامیدی نسبت به توافق برجام بوده است. بر این اساس، در پنج روز ابتدایی هفته دلار با رشد بیش از ۱۰۰۰ تومانی از مرز ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان نیز عبور کرد. نقش حواله درهم در افزایش قیمت دلار پررنگ بود. با افزایش تقاضای حواله‌ای، نرخ حواله درهم از مرز مقاومتی ۷ هزار و ۳۰۰ تومان عبور کرد. بروز جنگ داخلی در افغانستان و سقوط هرات و نگرانی ها از کاهش صادرات به این کشور همچنین کاهش فروش نفت به چین به دلیل تهدید ایالات متحده مبنی بر احتمال اعمال تحریم های جدید علیه ایران از دیگر دلایل التهاب در بازارها در هفته اخیر بوده است. در این هفته، بازدهی بازار سکه نسبت به بازار ارز کمتر بوده است. سقوط اونس جهانی طلا عامل عمده آرامش بازار سکه بوده است. در روز جمعه هفته گذشته طلا مرز هزار و ۸۰۰ دلار را از دست داد و به کانال هزار و۷۶۰ دلاری نزول کرد. البته پس از رشد قابل ادامه دار نرخ دلار، سکه نیز در بازار آزاد در روز چهارشنبه محدوده ۱۱میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی معامله می‌شد که ۳۱۰ هزار تومان بیشتر از قیمت روز سه شنبه بود.
به نظر می رسد تا زمانی که برنامه های کابینه دولت جدید اعلام نگردد و مذاکرات احیای برجام دوباره به طور جدی پیگیری نشود، احتمال آن که بازار با شوک مواجه شود، وجود دارد. البته بازارساز نیز میزان عرضه ارز را افزایش خواهد داد و این موضوع نیز در ایجاد جو کاهشی در بازار مؤثر خواهد بود. همچنین با توجه به رشد پایه پولی و افزایش سهم پول از نقدینگی در فصل بهار، این دولت باید مشخص کند که کسری بودجه فعلی را چگونه تامین خواهد کرد و چگونه انتظارات تورمی ایجاد شده را پاسخگو خواهد بود. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده بخش صنعت به حدود ۹۵ درصد در بهار سال جاری رسیده که طی یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است.
بازار سهام از دو ماه گذشته تاکنون در مسیر صعود قرار گرفته و در هفته اخیر نیز رشد ۵.۶ درصدی را به ثبت رسانده است. وجود ابهام در ادامه روند مذاکرات هسته ای و ناامیدی نسبت به احیای برجام در آینده نزدیک و با توجه به اینکه ممکن است بازار ارز و سکه برای سوداگران تا روشن شدن وضعیت دولت جدید قابل اعتماد نباشد، سبب شد تا معامله گران به بازار سهام روی آوردند. چرا که سهم عمده ای از نمادهای بورسی صادرات محور هستند و ارزش سهام این شرکتها همسو با جریان قیمت دلار رو به افزایش بوده است. با این حال جریان احتیاطی هنوز بر هر کدام از بازارها حاکم است و با وجود رشد روزانه، یک عدم اطمینان در میان سرمایه گذاران شکل گرفته است. شکل گیری روند مثبت واقعی و نه اسمی مستلزم تصمیمات و سیاست هایی است که کابینه جدید اتخاذ خواهند کرد که قطعا مهم ترین آن، برنامه ریزی برای کاهش کسری بودجه و تعدیل فشار تورمی ناشی از آن است. چنانچه برجام احیا و تحریم های نفتی لغو شود می توان در نیمه دوم سال رشد پایه پولی و انتظارات تورمی را تا حد زیادی مهار و بخشی از کسری بودجه به دلیل آزادسازی منابع بلوکه شده ایران تامین گردد.
شیوع نوع دلتای کرونا ویروس، میزان تقاضای نفت در بازار را کاهش و به تبع آن پیش بینی موسسات بین المللی در خصوص قیمت نفت تا پایان سال ۲۰۲۱ را دستخوش تغییر نمود. به این ترتیب، نفت خام آمریکا به زیر مرز ۷۰ دلار نزول کرد. همچنین نفت برنت نیز هفته خود را با افت ۱.۲ واحدی و با قیمت ۶۹.۲۴ دلار آغاز کرد. کاهش ذخایر نفت خام و بنزین در هفته گذشته مانعی برای کاهش بیشتر قیمت نفت در این هفته بوده است. همچنین در صورت تصویب بسته مالی یک تریلیون دلاری در آمریکا برای توسعه زیرساختها انتظار میرود تقاضا برای نفت و فرآورده‌های آن افزایش یابد.
اونس جهانی طلا در پی اعلام مقامات فدرال رزرو مبنی بر افزایش زودتر از موعد نرخ بهره و تقویت شاخص دلار، مرز حمایتی هزار و ۸۰۰ دلاری را از دست داد و تا قیمت هزار و ۷۲۹ دلار کاهش یافت. از آنجا که وضعیت اشتغال در آمریکا اندکی بهبود یافت، شاخص دلار در مسیر رشد قرار گرفت. بر همین اساس شاخص دلار با افزایش ۰.۷۵ واحدی به ۹۳ واحد رسید. با توجه به نزدیک شدن به نشست جکسون‌هول در پایان آگوست، معامله‌گران احتیاط را در دستور کار قرار داده‌اند تا جهت‌گیری فدرال رزرو در رابطه با سیاست‌های پولی مشخص شود.
هنوز کشمکش در به رسمیت شناخته شدن رمزارزها با توجه به سیاست متفاوت کشورها وجود دارد و اعمال محدودیت بر آنها باعث شده تا قیمت بیشتر رمزارزها در چند هفته اخیر ریزش داشته باشد. در هفته گذشته بیت کوین از مرز حمایتی ۴۰ هزار دلار بیشتر فاصله گرفت و کانال ۴۶ هزار دلار را نیز لمس کرد. به نظر میرسد بیت کوین در حال کفسازی برای ورود به کانال ۵۰ هزار دلار است.
در این هفته مجموع میزان نوسان قیمت ها در بازار فلزات اندک بوده است. تقویت ارزش شاخص دلار آمریکا و رشد بازده اوراق خزانه آمریکا مانعی برای رشد قابل توجه قیمت فلزات بوده است. انتظار می رود گسترش شیوع سویه کرونای دلتا و اعمال مجدد محدودیت‌های قرنطینه‌ای، میزان تقاضا برای اغلب کامودیتی‌ها و از جمله فلزات را کاهش دهد. افزایش امیدواری فعالان بازار نسبت به تاخیر در اجرای تعدیل برنامه‌های محرک مالی بانک مرکزی آمریکا تأثیر مثبت بر قیمت فلزات پایه خواهد داشت.
رییس اتاق بازرگانی شیراز
۲۲۳۲۲۵
