امیر عبداللهیان می‌تواند برجام را نجات دهد؟

ابوالفضل خدائی: روز چهارشنبه ابراهیم رئیسی فهرست وزرای پیشنهادی خود را برای تایید به مجلس فرستاد و امروز نیز لیست نهایی رسما تقدیم هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی شد. همانطور که پیش بینی می شد حسین امیرعبداللهیان در لیست به عنوان وزیر خارجه معرفی شده است. دیپلماتی که کارشناسان نظرات متفاوتی را نسبت به او دارند و در صورت تایید مجلس کار خود را در حالی آغاز می کند که چالش های زیادی در عرصه سیاست خارجی پیش روی ایران قرار دارد؛ به ویژه اینکه فرجام برجام در وین هنوز مشخص نشده و باید دید تیم سیاست خارجی جدید چه رویکردی را در قبال مذاکرات اتخاذ خواهد کرد. در همان ابتدای معرفی امیرعبداللهیان رسانه های مختلف دنیا به ارزیابی و گمانه زنی از این انتخاب پرداختند.

خبرگزاری رویترز در این راستا امیر عبداللهیان را فردی ضدغرب نامید و به نقل از یک مذاکره‌کننده هسته‌ای ایرانی که خواسته هویتش فاش نشود، نوشته امیر عبداللهیان دیپلماتی تندرو است و اگر وزارت خارجه مسئول پرونده هسته‌ای ایران باشد، بدیهی است که تهران در مذاکرات خط مشی سختی را اتخاذ خواهد کرد.

خبرگزاری بلومبرگ هم نوشت: امیرعبداللهیان ۵۷ ساله یک «محافظه‌کار ضد غرب» و از افراد نزدیک به سپاه و حزب‌الله لبنان است. اگر به عنوان وزیر خارجه ایران معرفی شود، از این پس او خواهد بود که تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات وین را پس از آغاز دوباره گفت‌وگوها هدایت خواهد کرد.

رسانه صهیونیستی تایمز آو اسرائیل نیز نوشت: ابراهیم رئیسی در حالی حسین امیرعبداللهیان، دیپلمات محافظه کار را برای پست مهم وزارت امور خارجه معرفی کرد که ایران و آمریکا به دنبال احیای توافق هسته ای مهم تهران با قدرت های جهانی هستند.

نشنال نیوز نوشت: امیرعبداللهیان در سمت معاون وزیر امور خارجه در امور عربی و آفریقایی، مسئول سیاست های تهران در برخی از مهمترین کشورهای استراتژیک ایران، از جمله عراق، سوریه، لبنان، بحرین و یمن بود. امیرعبداللهیان دارای مدرک دکترای روابط بین الملل از دانشگاه تهران است و گفته می شود که به زبان های عربی و انگلیسی مسلط است، اگرچه او فقط با فارسی با رسانه ها صحبت می کند.

فایننشال تایمز نیز نوشت: امید بر آن است تا با روی کار آمدن امیرعبداللهیان او بتواند توافق هسته ای را احیا کند و تحلیلگران در ایران به این مساله خوش بین هستند.

در همین حال آرمنیا نیوز هم نوشت: حسین امیرعبداللهیان مجموعه ای از ویژگی ها را دارد که او را از همه وزرای سابق خود در وزارت امور خارجه متمایز می کند. وی بیش از دو دهه در مهمترین سمت وزارت خارجه خدمت کرده است و در این زمینه دانش و تخصص عمیقی کسب کرده است.

رادیو آر اف آی فرانسه نیز نوشت: امیر عبداللهیان، شخصیتی است که به دلیل مواضع ضد غربی خود مشهور است و سکان دیپلماسی به دست خواهد گرفت. این پایان هشت سال وزارت محمد جواد ظریف است که در تلاش برای نزدیک شدن به غرب و ایالات متحده بود.

در همین حال فایننشال تریبون نیز نوشت: نامزد رئیسی برای وزارت خارجه یعنی حسین امیرعبداللهیان است دارای سابقه تحصیلی و حرفه ای گسترده ای در زمینه دیپلماسی و روابط بین الملل است. عناوین قبلی وی شامل معاون وزیر خارجه در امور عربی و آفریقایی، مدیرکل در امور خلیج فارس و خاورمیانه در وزارت خارجه و سفیر در بحرین و غیره… است.

العربیه نیز به نقل از تحلیلگران نوشت که انتخاب امیرعبداللهیان بازتاب دهنده عدم علاقه دولت جدید به بهبود روابط با کشورهای غربی است.

آسیا تایمز با تیتر امیرعبداللهیان دوست آمریکا، اسرائیل و برجام نیست نوشت: انتظار می رود حسین امیرعبداللهیان خط سخت جدیدی را در روابط خارجی جمهوری اسلامی به وجود آورد.

گلف نیوز نیز نوشت: امیرعبداللهیان در گذشته در تیم های مذاکره کننده هسته ای ایران بوده است، هم در زمان محمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح طلب و هم در دوره محمود احمدی نژاد.

امیر عبداللهیان می تواند برجام را نجات دهد؟

پایگاه نشنال اینترست در مقاله ای با عنوان "امیر عبداللهیان می تواند برجام را نجات دهد؟ " به بررسی رویکرد برجامی دولت جدید پرداخته و به مصاحبه اخیر امیرعبداللهیان با سی ان ان اشاره می کند که در آن گفت: ایالات متحده همیشه فرصت ها را از دست داده است و این بیشتر به رفتار طرف آمریکایی بویژه در تصمیم گیری درباره روابط با ایران بستگی دارد.

نشنال اینترست نوشت: وی آشکارا به توافق هسته ای ایران و روابط با ایالات متحده به عنوان حرکتی سازشگرانه حمله نکرده است. این پایگاه آمریکایی همچنین به توئیت سه سال پیش امیرعبداللهیان نیز اشاره کرد که نوشت: مذاکره با آمریکا هرگز تابو نبوده است دهها ملاقات وزرای خارجه دو کشور در برجام و سه دور مذاکره در بغداد که من هم در آن حضور داشتم از آن جمله است. مشکل، مذاکره نیست بلکه رفتار قلدرمآبانه، جنایات بزرگ و بدعهدی های مکرر آمریکا است. موقع شناسی و اقتدار دو رکن هر مذاکره دیپلماتیک است.

واضح است که انتخاب رئیسی نقش مهمی در مذاکرات آتی با غرب برای لغو تحریم های سنگین که اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داده است – که رئیسی محور اصلی برنامه خود قرار داده است، ایفا خواهد کرد. امیر عبداللهیان، به عنوان دستیار ویژه رئیس مجلس ایران، با تأیید پارلمان ایران با مشکلی روبرو نخواهد شد. با این حال، در هر صورت، هیچ شکی وجود ندارد که وی، تحت مدیریت رئیسی، مطیع دستورات رهبر عالی ایران، آیت الله خامنه ای باشد.

با این حال، باید دید آیا عبداللهیان می تواند شکاف دیپلماتیک که در غیاب ظریف باقی می ماند را پر کند یا خیر. آیا عبداللهیان می تواند جایگزین ظریف، دیپلمات باسابقه و باسابقه ای که معمار اصلی توافق هسته ای بود، شود؟ فقط زمان می تواند بگوید.

آی ۲۴ نیوز هم نوشت: نقش امیرعبداللهیان در مذاکرات بین ایران و قدرت های غربی بر سر برنامه هسته ای که قرار است اکنون با روی کار آمدن رئیسی مجدداً برگزار شود، تعیین کننده خواهد بود.

وزیر خارجه بعدی ایران: یک دیپلمات با نگرش انقلابی

رادیو اروپای آزاد در مطلبی با عنوان "وزیر خارجه بعدی ایران: یک دیپلمات با نگرش سپاه پاسداران " با اشاره به مواضع امیرعبداللهیان نوشت که بهبود روابط با کشورهای غربی با روی کار آمدن او دشوار خواهد بود. به نظر می رسد انتخاب حسین امیرعبداللهیان به عنوان دیپلمات ارشد تهران چالش های بی شماری را برای روابط از قبل مخدوش در خاورمیانه و فراتر از آن به همراه داشته باشد. اما این در حالی است که برخی از تحلیلگران سیاست خارجی در داخل ایران معتقدند روی کار آمدن وی اتفاق خوبی برای مذاکرات وین و تثبیت نفوذ منطقه ای ایران خواهد داشت.

رادیو اروپای آزاد در ادامه نوشت: تحلیلگران می گویند که تصدی امیرعبداللهیان بر وزارت امور خارجه به برنامه های رئیسی برای تمرکز بر همسایگان و خاورمیانه و عدم علاقه احتمالی به تعامل جدی با غرب اشاره می کند.

این رسانه ادامه داد: در مراسم تحلیف رئیسی در ۵ آگوست، نمایندگان حماس، جهاد اسلامی و حزب الله لبنان – گروه هایی که توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا در لیست سیاه قرار گرفتند – در صف اول نشسته بودند، در حالی که انریکه مورا، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا و میانجی هسته ای به وضوح پشت سر آنها نشسته بود.

هنری روم، تحلیلگر ارشد ایران در گروه اوراسیا در واشنگتن، به رادیو آزادی گفت: "نامزدی امیرعبداللهیان نشان دهنده تمرکز بیشتر رئیسی بر منطقه و بی علاقگی به بهبود روابط سیاسی یا اقتصادی با غرب است. وی افزود: امیرعبداللهیان نگرش سپاه را به سطح بالای وزارت خارجه خواهد آورد.

این در حالی است که علی واعظ، مسئول بخش ایران در گروه بین‌المللی بحران معتقد است به احتمال زیاد برخورد با امیرعبداللهیان برای کشورهای غربی دشوار خواهد بود، این دیپلمات تندرو می تواند وضعیت بهتری برای پیگیری پیشرفت داشته باشد. او همچنین با مقاومت داخلی بسیار کمتری نسبت به وزیر خارجه قبلی یعنی ظریف نسبت به ابتکارات خود روبرو خواهد شد.

رادیو اروپای آزاد همچنین به مصاحبه اخیر امیرعبداللهیان و اشاره وی به روابط نزدیک با سردار شهید قاسم سلیمانی اشاره کرد. امیرعبداللهیان در این مصاحبه گفت: هر زمان که در مذاکرات حساس و مهم درباره منطقه شرکت داشتم، آخرین فردی که با او مشورت کردم، سردار سلیمانی بود. وی گفت که چنین مشورت هایی با سردار سلیمانی به وی اجازه می دهد با دست پر وارد مذاکرات شود.

رادیو اروپای آزاد در ادامه به مصاحبه اخیر امیرعبداللهیان با روزنامه ایتالیایی "لا ریپابلیکا" اشاره کرد که گفت:بازگشت به توافقنامه برجام به نفع منافع ملی ایران است تا زمانی که طرفین به تعهدات خود احترام بگذارند. امیرعبداللهیان همچنین گفت: من معتقدم که دکتر رئیسی تعادل جدیدی پیدا خواهد کرد. این بدان معنا نیست که ما نمی خواهیم به اروپا و غرب توجه کنیم.

>>> این مطالب را هم بخوانید:

اولویت‌های سیاست خارجی در وزارت امیرعبداللهیان چه باید باشد؟
امیرعبداللهیان دیپلمات میدانی است؛ عنصر توانمندی در مذاکرات هسته‌ای نیست
وزیر پیشنهادی وزارت امور خارجه کیست؟ /امیرعبداللهیان را بیشتر بشناسیم

۳۱۰۳۱۱/۲۳