اقتصاد ایران تغییر ماهیت داد/ چرا دوره تثبیت نرخ ارز در ایران کوتاه شد؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، میثم رادپور، در کلاب‌هاوس خبرآنلاین در پاسخ به این سئوال که دلار بدون برجام تا کجا پرواز می‌کند، تاکید کرد: باید فراتر از افق کوتاه مدت به مساله دلار نگاه کرد و ترجیح می‌دهم که در بازه زمانی بلندمدت تری به این موضوع بپردازم.

وی با اشاره به اینکه برخی معتقدند دلار لنگر اقتصاد ایران است، گفت: دلیل این وضعیت این است که مصیبت‌های ما همواره با افزایش قیمت دلار رخ می‌دهد. این طور دیده می‌شود که افزایش نرخ دلار باعث ایجاد تورم می‌شود.

او گفت: نرخ دلار در همه جهان نرخ مهمی است اما باید توجه داشت که در ایران اهمیت دلار بیش از پیش شده است.

رادپور با تاکید بر اینکه اقتصاد ایران در حدود ۱۰ سال است که درگیر پدیده رکود تورمی است، گفت: اقتصاد ایران در حال کوچک شدن است و سهم آحاد بخش هیا اقتصادی از کیک اقتصاد در حال کوچک شدن است تولید در این فضا آب می‌رود، این اتفاق در شرایطی رخ داده است که نرخ تورم بالاست و به عبارت دیگر یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در دهه‌های اخیر را شاهد هستیم.

وی گفت: همه سئوالات و جواب ها بر این استوار است که ببینیم رفاه اقتصادی در ایران چه می شود، منظور من این است که گرانی دلار به ذات خود مساله مهمی نیست، آنجا مسله مهمی می شود که افزایش قیمت رفاه را کاهش دهد.

نرخ ارز؛ پرنوسان و نگران کننده

او گفت: موضوع مهم این است که نرخ دلار نیز محصول ساختار اقتصادی است که این فضا را ایجاد کرده است، نرخ دلار همواره پرنوسان و نگران کننده است.

رادپور افزود: اگر وضعیت ما بدتر شده است به دلیل این است که ما یک دهه است درگیر رشد منفی اقتصادی هستیم و در نتیجه آثار تورمی با شدت بیشتری خود را نشان می‌دهد به هر حال در سال‌های گذشته ما همواره رشد اقتصادی ولو اندک راداشتیم.

وی گفت: در این فضا معضل اقتصاد نباید به تورم تقلیل داده شود، بالاخره در این ساختار اقتصادی، سیاستگذار تقبل کرده است که دولت هزینه یارانه کالاهای اساسی و حامل‌های انرژی را پرداخت کند و در فضایی که رشد اقتصادی منفی است، دولت با کسری بودجه و کاهش درآمد ربرو می‌شود اما هزنیه‌هایش رو به افزایش است و در نتیجه کسری بودجه مداو بزرگ و بزرگتر می‌شود.

او با تاکید بر اینکه این ساختار تولید کننده کسری بودجه است، گفت: طبیعی است درآمد رو به کاهش و مخارج رو به افزایش کسری بودجه ایجاد می کند و این کسری بودجه به ایجاد تورم منجر می شود.

رادپور ادامه داد: با این توضیح می خواهم بگویم که مساله اصلی ما این ساختار است، ساختاری که در آن تولید شکل نمی‌گیرد و فضای سرمایه گذاری اطمینان بخشی شکل نمی گیرد و محیط کسب و کار نیز مناسب نیست، پس بهتر است مساله را به دلار یا تورم تقلیل ندهیم.

او نتیجه‌گیری کرد: در این فضا با افزایش نرخ دلار رفاه اقتصادی کاهش می‌یابد. در ضمن این وضعیت محصول انتخاب دولت است، اینکه دولت انتخاب کرده است که یارانه پنهان بدهد، طبیعتا کسری بودجه ایجاد می‌شود اما از سوی دیگر در حوزه سیاست خارجی نیز انتخاب دولت است که مسیر حرکت اقتصادی را روشن می‌کند.

وی گفت: نکته مهم این است که ما پیش‌تر اقتصاد تورمی داشتیم اما در شرایط کنونی اقتصادی درگیر رکود تورمی را داریم و خروج از این ضعیت مستلزم حل مسائل بسیار بزرگی است، اول اینکه در حوزه سیاست خارجی تصمیم گرفته شود و از سوی دیگر در حوزه پرداخت یارانه و سیاستگذاری نیز وضعیت روشن شود.

الگوی رژیم ارزی ایران چیست؟

او با تاکید بر اینکه الزامات بازار در نهایت به دولت تحمیل می‌شود، گفت: الگوی رژیم ارزی ما خاص است. به نظرم الگوی رژیم ارزی ما تثبیت- جهش بوده است، این بدانمعناست که تا جایی که دولت ها توانسته اند قیمت را تثبیت کردند و جایی که دیگر نتوانستند و امکانش را نیافته‌اند تن به جهش دادند.

وی تاکید کرد: نکته این است که طول مدت تثبیت نرخ ارز کوتاه شده است، در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی، در دهه هفتاد و هشتاد ما شاهد دوره تثبیت ۰ ساله بودیم اما کم کم به تدریج این دوره رکودی به شش سال کاهش یافت، پس از جهش نرخ ارز در سال ۹۷، این دوره به یک سال تقلیل یافت. به این ترتیب کوتاه شدن دوره تثبیت برآمده از شرایط رکود تورمی در ایران است.

وی گفت: طبیعتا می توان انتظار داشت که نرخ ارز کمابیش در محدوده افزایش حجم نقدینگی، قیمت ارز افزایش یابد. به واسطه شرایط کنونی باید با دوره های طولانی تثبیت حداحافظی کنیم چرا که دیگر امکانات گذشته را نداریم و شرایط اقتصادی خود را به قیمت دلار تحمیل می کند.

تصمیمات محدود کننده

وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی نه ذخایر ارزی پیشین را دارد و نه امکانات گذشته را، اضافه کرد: در سال‌های گذشته حتی از طریق شعبه بانک ملی حواله در دوبی می فروخت اما در شرایط فعلی دیگر این امکان را هم ندارد و در بهترین حالت باید از خصولتی‌ها و خصوصی‌ها بخواهد ارزشان را بفروشند.

رادپور توضیح داد: در حقیقت تمام تصمیمات بانک مرکزی در شرایط کنونی محدود کننده بوده است، تصمیماتی که برای چک گرفته شده را ببینید، راه اندازی سامانه نیما و بازار متشکل ارزی و … همگی تلاش‌هایی محدود کننده تلقی می‌شوند.

وی درباره پیش‌بینی قیمت ارز گفت: فکر می‌کنم انتظار کاهش قیت ارز منطقی نیست چرا که کسری بودجه مشکل حل نشده اقتصاد ایران است، در ضمن مشکل تولید در ایران نیز حل نشده است و در نتیجه حتی امضای برجام اولیه نیز قیمت ارز را تغییر چندانی نداد چرا که ساختار اقتصادی ایران خود را به قیمت ارز تحمیل می کند.

وی گفت: حجم فروش اوراق بدهی محدود بوده و فروش نفت نیز زیر علامت سئوال بزرگی است و مساله رکود با امضای برجام نیز حل نمی‌شود چرا که باید این محیط احساس آرامش کند تا مساله رکود برطرف شود.

۲۲۳۲۲۳