چند سوال دوستانه از نیروی انتظامی
سردار رحیمی اینگونه ادامه دادند که: «مسائل اخلاقی جامعه موضوعی نیست که مثلاً بگوییم طی مقطعی تعطیل‌بردار است؛ چراکه پلیس کارش را انجام می‌دهد و کسانی هم که در این کشور و مملکت زندگی می کنند باید به قوانین و مقررات جاری حاکم احترام بگذارند.» البته صحبت فرمانده محترم انتظامی پایتخت موضوع تازه‌ای نیست. اگرچه مثل همیشه این اظهارات در فضای مجازی و سطح جامعه با واکنش‌هایی مواجه شده است. با عرض احترام و قدردانی از زحماتی که نیروهای زحمتکش انتظامی در کشور می‌کشند، سعی کرده‌ام خلاصه واکنش‌ها و ابهاماتی را که در مورد این طرح وجود دارد، در چند پرسش دوستانه مطرح کنم.
یک- جناب رحیمی، همانطور که شما هم مثل ما دیده‌اید و می‌دانید، طرح‌هایی مانند گشت امنیت اخلاقی که مردم با نام مشهور «گشت ارشاد» می‌شناسند، در هر انتخاباتی در کشور تعطیل یا کمرنگ می‌شوند. انتخابات اخیر هم مستثنی نبود. زنان برای این رویداد هم با کمترین برخورد و سختگیری در سطح جامعه حضور پیدا کردند. زنانی که به نفع نامزدهای مورد نظر خود تبلیغات می‌کردند، پای صندوق رای می‌رفتند و مقابل دوربین عکاسان و سیما قرار می‌گرفتند. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا دستورالعمل صریحی برای تعطیلی گشت ارشاد در این ایام وجود دارد؟ از طرف مسئولان کشوری، شورایعالی امنیت ملی یا جای دیگر به شما توصیه می‌شود که در زمان انتخابات کاری با مردم نداشته باشید و آنها را آزاد بگذارید یا تصمیم خود نیروی انتظامی و فرماندهان آن است که فتیله را در این ایام پایین بکشند؟ آیا این که بسیاری معتقدند قبل از انتخابات با ایجاد فضایی مفرح و بازتر مردم پای صندوق‌ها دعوت می‌شوند و آبها که از آسیاب افتاد دوباره ترشرویی و کجخلقی از سر گرفته می‌شود، توهم است؟
قبول دارید که چنین رویداد آشکار و تکرارشونده‌ای قابل تکذیب شدن نیست. بارها خود مسئولان از رییس‌جمهورهای سابق و اسبق تا نمایندگان مجلس و نامزدهای ریاست جمهور در تریبون‌های مختلف و در صدا و سیما به این واقعیت اذعان کرده‌اند و پرسیده‌اند که دلیل این برخورد دوگانه چیست. هیچوقت هم کسی منکر اصل قضیه نبوده است. حالا شاید بد نباشد فرماندهی محترم توضیح دهند که این تصمیمات کجا گرفته و بر اساس چه دستورالعملی اجرا می‌شود.
دو- سردار رحیمی می‌فرمایند موضوع اخلاقی جامعه و قوانین و مقررات تعطیل‌بردار نیست، اگرچه می‌بینیم که گشت ارشاد، مثل بسیاری از سختگیری‌های دیگر در زمان انتخابات و بنا به مصالحی تعطیل یا کمرنگ می‌شوند. فرماندهی محترم همیشه بر اجرای گشت‌های امنیت اخلاقی، برخورد با بی‌حجابی در خودروها و مسائلی از این قبیل تاکید و اصرار داشته‌اند؛ حتی در مواقعی، تصور بخشی از افکار عمومی این بوده که توجه و تاکید بر مسئله حجاب، نسبت به برخی دیگر از مسئولیت‌های نیروهای انتظامی در اولویت قرار گرفته. حال باید پرسید که رویکرد متفاوت این نهاد در ایام انتخابات، چه معضلی برای جامعه به وجود می‌آورد؟ آیا این سهل‌گیری باعث صدمات و آسیب‌های اخلاقی است؟ مطالعه‌ای در این زمینه شده است؟ آماری وجود دارد که بگویند نرمخویی در یک ماه منتهی به انتخابات، دادن حق بیشتر به شهروندان برای حق پوشش، آزاد گذاشتن اجرای موسیقی و شادی در معابر و راه آمدن با فعایت‌های اجتماعی جوانان، چه آثار مخربی در پی دارد؟ اگر آثار سوء قابل ملاحظه‌اند، چرا این تسامح هر بار در انتخابات تکرار می‌شود؟ و اگر آثار تخریبی عظیمی قابل مشاهده نیست، چرا این همراهی با مردم به بقیه ایام سال تعمیم داده نمی‌شود؟
سه- نیروی انتظامی همیشه گفته برای انجام برخوردهای اخلاقی، با انتظارات و درخواست‌های وسیع از طرف جامعه مواجه بوده و هست. حال می‌پرسیم؛ وقتی در ایام انتخابات با جوان و زنان بیشتر مماشات می‌شود، جامعه به خشم می‌آید؟ انتقادات و درخواست‌ها از طرف اقشار مقید جامعه شدت می‌گیرد؟ یعنی درهفته‌هایی که قرار است انتخابات برگزار شود و زنانی با پوشش متفاوت حتی به رسانه‌های رسمی راه پیدا می‌کنند و همه جا دیده می‌شوند، نیروی انتظامی قشری از مردم به نیروی انتظامی فشار می‌آورند که باید با این بروز تازه برخورد کند؟ آنوقت پاسخ این نیرو به پرسشگران و منتقدان چیست؟ چطور آنها را به خاطر فضای متفاوت جامعه مجاب می‌کند؟
چهار- فرماندهی محترم نیروی انتظامی اغلب آمارهایی داده مبنی بر این که طرح‌های امنیت اخلاقی و برخورد با بی‌اخلاقی –به زعم این نیرو- با استقبال مردم همراه است و توانسته تغییرات مثبت و قابل ملاحظه‌ای در فضای جامعه بگذارد. حالا که انتخابات به پایان رسیده و دوباره این گشت‌ها و برنامه‌های اخلاقی ازسر گرفته شده‌اند، می‌شود آماری داد که نتیجه همه این سال‌ها چه بوده؟ می‌شود پیمایش‌ها را منتشر کنند که حاصل چند دهه تذکر و توبیخ و دستگیری و تعهد، چقدر توانسته وضعیت جامعه را –باز هم به زعم دوستان- بهتر کند؟ می‌شود بگویند بر اساس آماری که دارند این سختگیری‌ها تا کی ادامه خواهد داشت و احتمالا چند سال دیگر، از شدت این «مشکل» کاسته خواهد شد؟
پنج- همیشه در ایام رقابت‌های انتخاباتی انتقاد از گشت ارشاد و ایجاد محدودیت برای زنان و جوانان بالا می‌گیرد. این بار هم نامزدهایی بودند که می‌گفتند اگر بیایند، آزادی‌های بیشتری خواهند داد. تقریبا هیچیک از نامزدها از روند موجود حمایت نکرد. این که تقریبا همیشه نامزدها برای رای آوردن از گشت ارشاد انتقاد می‌کنند و خواهان برچیده شدن آن هستند، برای مجریان و حامیان این طرح و سیاست چه معنایی دارد؟ هیچوقت به این فکر افتاده‌اند که اگر نامزد ریاست‌جمهوری برای کسب رای مردم از گشت ارشاد انتقاد می‌کند، این قبیل طرح‌ها شاید اقبال و حمایت عمومی و ادعایی را پشت خود نداشته باشد؟ هیچوقت این تردید به وجود آمده که اگر بخش بزرگی از مردم رضایت لازم را از این سیاست‌ها و برخوردهای اجتماعی ندارند و طرح آن می‌تواند برای نامزدها محبوبیت به همراه بیاورد، شاید بشود در ایده اولیه و در اجرای طرح‌های محدودیت‌ساز بازبینی کرد؟
سردار رحیمی در زمان انتخابات گفتند:« شئوناتی که در یک جامعه باید برابر قانون رعایت شود، نباید به عنوان ابزار تبلیغاتی و جمع کردن رأی به کار برده شود و این نوع رفتار، رفتار زشتی است.» سوال این است که اگر مخالفت با رویه‌ای می‌تواند ابزار تبلیغاتی شود، مفهومش این نیست که آن رویه و قوانینش وجاهت لازم را نزد افکار عمومی ندارند. وقتی هم وجاهت وجود نداشته باشد، طبیعی است که تن دادن به قانون ساده نخواهد بود و همواره در معرض مخالفت‌های کلامی و عملی خواهد بود. هیچوقت برای فرماندهان محترم نیروی انتظامی این مسئله مطرح نبوده که با وزیر کشور، به دولت و نمایندگان مطرح کنند که برخی قوانین به اندازه کافی از سوی مردم محترم شمرده نمی‌شود و احتمالا نیاز به تغییر و تعدیل دارد؟ تاکنون این تصور برایشان به وجود نیامده که با کم کردن دخالت در زندگی شخصی مردم، می‌شود سطح رضایتمندی را در جامعه بالا برد و از میزان خشم و قانونگریزی کم کرد؟
و آخرین نکته این که حتی جناب رییسی، رییس‌جمهورمنتخب هم وقتی با پرسش در مورد گشت ارشاد مواجه شدند، گفتند ما گشت ارشاد خواهیم داشت برای مدیران. اول از آقای رییسی می‌توان پرسید که این ادعا را چطور عملی خواهند کرد و بعد هم این که فرماندهی محترم نیروی انتظامی بگویند در قبال این تفکر و سیاست رییس‌جمهور آینده چه موضعی دارند؟ همچنان معتقدند که گشت ارشاد به شیوه سنتی و آشنای آن، رویه‌ای مطلوب و قابل دفاع است و باید با آن را با همین دست‌فرمان ادامه داد؟
